Inkomstenbelasting

De Hoge Raad oordeelt dat bij een teruggave van in strijd met het EVRM geheven box 3-belasting in beginsel geen rentevergoeding verschuldigd is. Een uitzondering geldt alleen als het berekende bedrag aan wettelijke rente hoger is dan het bedrag van de belastingteruggave zelf.

De Hoge Raad oordeelt dat ook de Herstelwet box 3 en de Overbruggingswet box 3 het EVRM schenden als de forfaitaire heffing hoger uitvalt dan het werkelijk behaalde rendement. Rechtsherstel dient dan plaats te vinden door de aanslag te verminderen tot een heffing over uitsluitend het werkelijke rendement.

Voor een niet-kwalificerende buitenlandse belastingplichtige wordt het verzamelinkomen voor de berekening van de ouderenkorting (zowel voor de inkomstenbelasting als voor de premie volksverzekeringen) bepaald op basis van enkel het Nederlandse inkomen. De Hoge Raad baseert dit op een systematische wetsuitleg.

Het nalaten van een inspecteur om bevindingen over een mogelijke ongebruikelijke terbeschikkingstelling te delen met de inspecteur van de betrokken verwant, wordt toegerekend als ambtelijk verzuim. Dit verzuim staat navordering in de weg.

Een vernietigde informatiebeschikking bindt de rechter niet in de latere aanslagprocedure. Voor het opleggen van een vergrijpboete is de enkele constatering dat aanzienlijke inkomsten niet zijn aangegeven onvoldoende om (voorwaardelijk) opzet te bewijzen; specifieke feiten en omstandigheden zijn vereist.

Een omstandigheid die onvoldoende is om eigendom en aanschaf van een goed aannemelijk te maken, kan niet dienen als redelijk aanknopingspunt voor een schatting van inkomen. De Hoge Raad verwerpt de tegenstrijdige redenering van het hof.

Voor navordering op basis van kwade trouw (art. 16 AWR) moet het gedrag van de belastingplichtige de te lage aanslag hebben veroorzaakt. Gedragingen die plaatsvinden ná het verstrijken van de aanslagtermijn, zoals het niet retourneren van een laattijdig uitgereikt aangiftebiljet, kunnen dit niet veroorzaken en dus geen kwade trouw opleveren.

Voor de vraag of vermogensrechten economisch vergelijkbaar zijn met lucratiefbelangaandelen (art. 3.92b lid 4 Wet IB 2001), moet worden getoetst aan het hefboomeffect zoals uitgedrukt in het 10%-criterium uit lid 2. Een ruimere uitleg zou de vangnetbepaling tot een wezenlijke uitbreiding maken.

De Hoge Raad verduidelijkt wanneer een lening aan een aandeelhouder een onttrekking en winstuitdeling vormt. Hij onderscheidt onttrekking bij verstrekking en onttrekking door later prijsgeven van rechten, en herhaalt de vereisten van bevoordelingsbedoeling en dubbele bewustheid. Horizontaal toezicht schept geen algemeen vertrouwen tegen navordering.

De Hoge Raad oordeelt dat na het sluiten van een belastingverdrag gepubliceerd OESO-commentaar slechts als verduidelijking mag dienen. Het kan niet leiden tot een uitleg die afwijkt van de oorspronkelijke verdragstekst, zoals de 'nature of services test' voor het werkgeversbegrip.

Het niet beantwoorden van een vraag in de aangifte over betrokkenheid bij een trust kan leiden tot de conclusie dat de vereiste aangifte niet is gedaan. Dit rechtvaardigt de omkering en verzwaring van de bewijslast, ook als de informatie niet direct de belastingschuld beïnvloedt.

Onrechtmatige gegevensverwerking door de Belastingdienst, zoals via de FSV-databank, leidt niet automatisch tot vernietiging van een correct berekende belastingaanslag. Alleen in uitzonderlijke gevallen van schending van een grondrecht, zoals het discriminatieverbod, kan de controle ontoelaatbaar zijn.

Ook zonder informatiebeschikking kan de bewijslast worden omgekeerd als de inspecteur aannemelijk maakt dat de vereiste aangifte niet is gedaan. Dit kan door aan te tonen dat de administratie zodanig gebrekkig is dat deze niet als grondslag voor de winstberekening kan dienen.

De fiscale behandeling van een in België wonende werknemer met een Nederlandse werkgever is niet gelijk aan die van een in Nederland wonende werknemer met een Belgische werkgever. Dit onderscheid schendt het gelijkheidsbeginsel niet. Verschillen in nationale pensioenwetgeving zijn een dispariteit, geen verboden EU-belemmering.

Een objectsubsidie voor waardedaling van grond wordt afgeboekt op de boekwaarde. Het is niet per definitie onzakelijk om deze subsidie binnen een maatschap te delen met een niet-grondeigenaar, mits dit dient als zakelijke compensatie voor diens inkomensderving.

Een functieveranderingssubsidie is een objectsubsidie die moet worden afgeboekt op de boekwaarde van de grond. Het kan zakelijk zijn om een niet-grondeigenaar binnen een maatschap in de subsidie te laten delen als vergoeding voor inkomensderving, wat het Hof onvoldoende gemotiveerd heeft verworpen.

De Hoge Raad oordeelt dat Nederland een WAO-uitkering aan een inwoner van Portugal alleen mag belasten als aan alle drie de voorwaarden in artikel 18, lid 2, van het belastingverdrag is voldaan. De voorwaarden zijn cumulatief en niet alternatief.

Voor Rijnvarenden biedt de Rijnvarendenovereenkomst een exclusief stelsel dat de toepasselijke wetgeving aanwijst. Dit speciale stelsel laat geen ruimte voor de verrekeningsregels uit de algemene EU-verordeningen. Dubbele premieheffing kan daardoor niet door de belastingrechter worden gecorrigeerd via verrekening.

Het doorcertificeren van certificaten van aandelen is een rechtsgeldige manier om het economisch belang te splitsen. Voor het bepalen van een aanmerkelijk belang is de civielrechtelijke verdeling van dit economisch belang doorslaggevend, ook als formele gebreken bestaan en belastingontwijking het motief is.

Een 'pleitbaar standpunt' dat omkering van de bewijslast voorkomt, kan uitsluitend gebaseerd zijn op een interpretatie van het recht. Een geschil over feiten, zoals de waarde van aandelen, valt hierbuiten, ook als een lagere rechter de belastingplichtige op feitelijke gronden gelijk gaf.

Provisies uit een multi-level marketingnetwerk zijn belastbaar inkomen en belast voor de omzetbelasting. Het innemen van een afwijkend, pleitbaar standpunt, zelfs na een waarschuwing van de inspecteur, is op zichzelf onvoldoende om het voor een vergrijpboete vereiste voorwaardelijk opzet te bewijzen.

De afschaffing van specifiek overgangsrecht (art. 38 Wet LB) leidt niet tot volledige belastingheffing. Het algemene overgangsrecht van de Invoeringswet Wet IB 2001 herleeft, waardoor de vóór 1995 opgebouwde pensioenuitkeringen vrijgesteld blijven en op latere aanspraken de saldomethode van toepassing is.

De Hoge Raad oordeelt dat de box 3-heffing op stelselniveau in strijd is met artikel 1 EP, omdat het forfaitaire rendement van 4% niet meer reëel haalbaar is. Desondanks grijpt de rechter niet in, omdat een oplossing politieke keuzes vergt die aan de wetgever zijn.

De omvang van de zorgplicht van een belastingadviseur wordt mede bepaald door de voor de adviseur kenbare verwachtingen van de cliënt. Wanneer een cliënt stelt specifieke verwachtingen te hebben, mag een hof dit niet zonder deugdelijke motivering of bewijsopdracht passeren.

Het bewust indienen van een onjuiste, gewijzigde aangifte, na een eerdere correcte aangifte, kwalificeert als kwade trouw voor navordering. Een vordering is een lucratief belang als deze is voorbehouden aan een beperkte groep werknemers en het rendement winstafhankelijk is, wat duidt op een beloningsoogmerk.

De fiscus en de belastingrechter zijn gebonden aan een A1-verklaring van de SVB, ook als daartegen een rechtsmiddel is ingesteld. De werking van de A1-verklaring wordt niet geschorst. De rechter kan de behandeling van de zaak wel aanhouden.

De Hoge Raad oordeelt dat de omkering van de bewijslast (art. 27e AWR) een deugdelijke en specifieke motivering per belastingjaar vereist. Een hof kan niet volstaan met een algemene redenering als de onderliggende correcties per jaar verschillen.

De verplichting om 'op de zaak betrekking hebbende stukken' (art. 8:42 Awb) over te leggen, omvat bij een digitale database alleen de gegevens die voor de specifieke zaak van belang en raadpleegbaar zijn, niet de gehele database of de software zelf.

De Hoge Raad oordeelt dat een box 3-heffing op vermogen dat kort na de peildatum door de staat is onteigend, een individuele en buitensporige last kan vormen. De onteigening is een relevante omstandigheid bij de beoordeling van de last onder artikel 1 EP.

Een lening van een toetredende aandeelhouder is in beginsel geen onzakelijke lening. De criteria voor een deelnemerschapslening, zoals achterstelling bij alle crediteuren, moeten formeel worden getoetst; de civielrechtelijke vorm is beslissend en er is geen ruimte voor een materiële benadering.

Een conserverende aanslag bij emigratie is verdragsrechtelijk toegestaan als deze een voorwaardelijk verleende fiscale faciliteit terugneemt. Voor onvoorwaardelijk verkregen fiscale voordelen is dit in strijd met de goede trouw. Dit vereist een 'compartimentering' van de aanspraken naar de periode van opbouw.

De Hoge Raad legt prejudiciële vragen voor aan het Hof van Justitie van de EU over de verenigbaarheid van de Nederlandse regeling voor tijdsevenredige toekenning van het premiedeel van de heffingskorting met het vrij verkeer van werknemers (artikel 45 VWEU).

De Hoge Raad oordeelt dat de winst van een buitenlandse onderneming met een vaste vertegenwoordiger in Nederland slechts in Nederland belastbaar is voor zover die winst aan die vertegenwoordiger kan worden toegerekend. Een volledige toerekening zonder nadere motivering is onvoldoende.

De Hoge Raad oordeelt dat transacties binnen een als één onderneming aangemerkte structuur geen fiscale winst realiseren. Een zakenpartner kan een vaste vertegenwoordiger zijn. Winst kan niet zonder nadere motivering volledig aan de Nederlandse vaste inrichting worden toegerekend.

Winst van een buitenlandse onderneming is slechts in Nederland belastbaar voor zover toerekenbaar aan een vaste vertegenwoordiger. Het volledig toerekenen van de winst zonder nadere motivering is onvoldoende, met name als de ondernemer zelf ook (buitenlandse) werkzaamheden verrichtte.

Een bezwaar tegen een belastingaanslag, boete- en rentebeschikking op hetzelfde aanslagbiljet leidt tot het verbeuren van slechts één dwangsom bij niet-tijdig beslissen. De Hoge Raad beschouwt deze als een zodanig samenhangend geheel dat ze voor de dwangsomregeling als één beschikking gelden.

Bij aanvang van de TBS-regeling moet een onroerende zaak worden gewaardeerd inclusief de waardedruk van een niet-marktconforme huur. Deze waardedruk hoeft vervolgens niet jaarlijks ten gunste van de winst te worden laten vrijvallen gedurende de resterende looptijd.

De Hoge Raad oordeelt dat de verhoging van het arbeidskostenforfait discriminerend is voor werkenden met hoge werkelijke kosten. Desondanks ziet de rechter af van het zelf bieden van een oplossing, omdat dit de rechtsvormende taak overschrijdt en een keuze van de wetgever vereist.