europees civiel recht

Een beding dat de consument verplicht alle gerechtelijke kosten te betalen, is oneerlijk. De Hoge Raad is onzeker of na vernietiging nog een proceskostenveroordeling op basis van de wet (art. 237 Rv) kan volgen en stelt hierover een prejudiciële vraag aan het HvJEU.

Een huurprijswijzigingsbeding met een jaarlijkse opslag van maximaal 3% bovenop de CPI-indexatie is in beginsel niet oneerlijk. Het opslagdeel moet apart van het indexatiedeel worden getoetst. Indien een beding toch oneerlijk is, mag de rechter niet ambtshalve verrekenen met eerdere onverschuldigde betalingen.

Voor de bepaling van de internationale rechtsmacht geldt dat een voor het eerst in hoger beroep gedaan verzoek, zoals een terugverhuisgebod, aanhangig is gemaakt op het moment van indiening in hoger beroep. Dit tijdstip is beslissend voor het vaststellen van de gewone verblijfplaats van het kind.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over de uitleg van het begrip 'bestuurder' in artikel 4 lid 1 WAM. De kernvraag is of iemand die achter het stuur zit zijn hoedanigheid van bestuurder verliest als een passagier de handrem aantrekt.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het HvJEU over de vraag of een 'offline streaming copy' als thuiskopie onder de Auteursrechtrichtlijn valt. De uitkomst bepaalt of een thuiskopievergoeding verschuldigd is. De Hoge Raad ziet redelijke twijfel over de uitleg.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of het materiële mededingingsrechtelijke vermoeden van beslissende invloed van een moeder op haar dochter doorwerkt naar de bevoegdheidsvraag onder art. 8, punt 1, Brussel I-bis, en hoe dit zich verhoudt tot de Kolassa/Universal Music-maatstaf.

De Hoge Raad oordeelt dat groothandel, net als detailhandel, een 'dienst' is in de zin van de Dienstenrichtlijn. Hierdoor gelden de informatieplichten uit Boek 6 BW. Een verwijzing op een factuur naar algemene voorwaarden op een website is voldoende als deze zonder noemenswaardige inspanning vindbaar zijn.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of het materiële mededingingsrechtelijke vermoeden van beslissende invloed van een moeder- op een dochtervennootschap doorwerkt in de procedurele bevoegdheidstoets van art. 8 lid 1 Brussel I-bis voor vorderingen tegen die dochter.

Een Usenetprovider die een louter technische, automatische en passieve rol vervult, maakt geen 'mededeling aan het publiek' en kan zich beroepen op de hostingvrijstelling. Algemene wetenschap van inbreukmakend materiaal is onvoldoende om deze bescherming te verliezen.

Bij een verzoek tot intrekking van een Europees bevel tot conservatoir beslag (EAPO-Vo), mag de rechter rekening houden met feiten en bewijsmateriaal die na de afgifte van het bevel bekend zijn geworden. Een ex nunc toetsing is hierbij het uitgangspunt.

Voor de bepaling van de internationaal bevoegde rechter onder Brussel I-bis, is de ‘plaats van waaruit’ een werknemer werkt een feitelijke beoordeling van alle omstandigheden. Bij een piloot is de luchthaven van vertrek en terugkeer van ‘tours’ en waar instructies worden ontvangen, doorslaggevend voor de bevoegdheid.

Voor de toepassing van de Detacheringsrichtlijn op internationale chauffeurs is een 'voldoende nauwe band' met het werkland vereist, niet dat de werkzaamheden er 'overwegend' plaatsvinden. Cabotage binnen een lidstaat valt in beginsel altijd onder de richtlijn, ongeacht de duur.

De Hoge Raad oordeelt dat de rechter ambtshalve moet toetsen of de handelaar heeft voldaan aan specifieke en essentiële informatieplichten bij overeenkomsten op afstand. Bij een ernstige schending kan de rechter de overeenkomst gedeeltelijk vernietigen, bijvoorbeeld door een prijsvermindering op te leggen.

Bij een product dat is samengesteld uit losse onderdelen, zoals een heupprothese, begint de vervaltermijn voor productaansprakelijkheid voor elk onderdeel afzonderlijk te lopen. De startdatum is het moment waarop de producent dat specifieke onderdeel in het verkeer heeft gebracht, niet de assemblagedatum.

De verkoop en levering van merkproducten binnen de EER door de merkhouder leidt tot uitputting van het merkrecht. De intentie dat de koper de goederen zal exporteren buiten de EER is hierbij niet relevant. De mogelijkheid om de economische waarde te realiseren is doorslaggevend.

De partij die zich beroept op uitputting van een merkrecht draagt hiervoor de volledige bewijslast. Een oordeel dat de merkhouder toestemming gaf voor verkoop of dat goederen in het verkeer zijn gebracht, vereist een sluitende en begrijpelijke motivering die de stellingen van partijen respecteert.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU over de uitleg van het begrip 'ouder recht' in de Merkenrichtlijn. De kernvraag is of dit recht ouder moet zijn dan de merkaanvraag of ook sterker dan het merkrecht.

Bij de vraag of een arbeidsovereenkomst een kennelijk nauwere band heeft met een ander land (art. 8 lid 4 Rome I), moet de rechter alle factoren meewegen. Met name factoren als belasting, sociale zekerheid en salarisvaststelling moeten kenbaar in de beoordeling worden betrokken.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over de uitputting van het merkrecht. Centraal staat of een houder van een collectief merk (EPAL) zich op basis van 'gegronde redenen' kan verzetten tegen doorverkoop van gerepareerde pallets door niet-licentienemers.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU over de uitputting van het merkrecht. De kernvraag is of de houder van een collectief merk zich kan verzetten tegen de doorverkoop van gerepareerde merkproducten door een niet-licentienemer.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU. De kernvraag is of de levering van drinkwater via een bestaande aansluiting, waarvoor een consument bewust de kraan opendraait, geldt als 'ongevraagde levering' onder het EU-consumentenrecht.

De Hoge Raad oordeelt dat de voorzieningenrechter die verlof verleent voor een arbitraal vonnis tegen een consument, ambtshalve moet toetsen op oneerlijke bedingen (EU-recht) en de naleving van de keuzetermijn voor de overheidsrechter (art. 6:236n BW). Een marginale toets volstaat niet.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of de levering van water aan een consument die geen contract heeft maar wel bewust water verbruikt, geldt als ongevraagde levering. De unieke, wettelijk gereguleerde en monopolistische aard van de Nederlandse drinkwatervoorziening staat hierbij centraal.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over de reikwijdte van de Brussel I-bis Verordening. Kernvragen zijn of een opheffingsvordering gebaseerd op immuniteit van executie een 'burgerlijke of handelszaak' is en welke rechter exclusief bevoegd is.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU over de uitleg van Verordening Brussel I-bis. Kernvraag is of een vordering tot opheffing van conservatoir beslag, gebaseerd op de immuniteit van executie van een internationale organisatie (SHAPE), een 'burgerlijke of handelszaak' is en onder welke bevoegdheidsregel deze valt.

De bevoegdheid van de Nederlandse rechter voor een verzoek over ouderlijke verantwoordelijkheid (art. 8 Brussel II-bis) is autonoom. Deze bevoegdheid, gebaseerd op de gewone verblijfplaats van het kind, is niet afhankelijk van de bevoegdheid van de rechter om over het echtscheidingsverzoek te oordelen.

Het hervullen van een door de merkhouder verhuurde gastank met gas van een concurrent is merkinbreuk. Het merkrecht is niet uitgeput, omdat de tank eigendom bleef van de merkhouder. Deze handeling kan afbreuk doen aan de herkomst- en kwaliteitsfunctie van het merk.

Een WAM-verzekeraar die de benadeelde schadeloosstelt, wordt gesubrogeerd in de rechten van de verzekerde jegens een derde (art. 7:962 BW), niet in die van de benadeelde (art. 6:12 BW). Hierdoor is de verzekeraar gebonden aan een forumkeuzebeding tussen de verzekerde en de derde.

Indien een bestuurder van een vennootschap ook een arbeidsovereenkomst heeft, prevaleren de beschermende bevoegdheidsregels voor werknemers (art. 18-21 EEX-Vo). Een vordering van de werkgever-vennootschap moet dan worden ingesteld bij de rechter van de woonplaats van de werknemer-bestuurder.

Een buitenlandse beslissing die in strijd is met het Unierecht wordt niet geweigerd op grond van de openbare orde, tenzij het een kennelijke schending van een fundamentele rechtsregel betreft. Partijen moeten bovendien eerst alle beschikbare rechtsmiddelen in de lidstaat van herkomst aanwenden.

De Hoge Raad oordeelt dat de effectiviteit van een blokkeringsbevel tegen een website niet wordt tenietgedaan doordat inbreuken via omwegen of andere sites kunnen doorgaan. Voldoende is dat de maatregel inbreuken bemoeilijkt en ernstig ontraadt. Er worden prejudiciële vragen gesteld over de rol van The Pirate Bay.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of de Nederlandse rechter bevoegd is als uitsluitend initiële vermogensschade in Nederland intreedt (Erfolgsort), terwijl de schadeveroorzakende handeling (Handlungsort) in een andere lidstaat plaatsvond. De vragen betreffen de uitleg van artikel 5 lid 3 EEX-Vo.

De civielrechtelijke veroordeling in een buitenlands strafvonnis valt onder de EEX-Verordening. In de rechtsmiddelprocedure tegen een exequatur (art. 43 EEX-Vo) is, anders dan in de verzoekfase, verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat vereist. Schending hiervan leidt echter niet zonder meer tot cassatie.

Voor een overgang van onderneming is het behoud van de identiteit van de economische eenheid doorslaggevend. Het ontbreken van overdracht van activa, zoals voorraden, of een andere vestigingslocatie, sluit een overgang niet uit, zolang de nieuwe ondernemer dezelfde of soortgelijke activiteiten feitelijk voortzet.

De Hoge Raad legt prejudiciële vragen voor aan het HvJEU over de bevoegdheidsregels in de EEX-Verordening. Centraal staat de vraag of de beschermende bevoegdheidsregels voor werknemers (art. 18-21 EEX-Vo) voorrang hebben op de regels voor verbintenissen uit overeenkomst of onrechtmatige daad (art. 5 EEX-Vo).

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie over de vraag of erkenning van een buitenlandse beslissing mag worden geweigerd op grond van strijd met de openbare orde (art. 34 EEX-Vo), wanneer die beslissing evident en bewust in strijd is met het Unierecht.

De rechter moet ambtshalve onderzoeken of een beding in een consumentenovereenkomst oneerlijk is volgens Richtlijn 93/13/EEG. Deze verplichting, die gelijkwaardig is aan nationale regels van openbare orde, geldt ook in hoger beroep, zelfs buiten de door grieven ontsloten rechtsstrijd, en in verstekzaken.

De afstand van een model tot het vormgevingserfgoed is bepalend voor zowel de geldigheid (eigen karakter) als de beschermingsomvang. De beschermingsomvang ten opzichte van latere modellen is niet groter dan de afstand die het model zelf heeft tot eerdere soortgelijke modellen.

Een gebruiksvoorwerp met functionele en technische elementen kan auteursrechtelijk beschermd zijn als er creatieve keuzes zijn gemaakt. De beschermingsomvang is niet beperkt door deze functionele aspecten. De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen over de nietigheidsgronden voor een vormmerk, specifiek over de cumulatieve toepassing daarvan.

De Hoge Raad legt de berekening van de klantenvergoeding (art. 7:442 BW) uit volgens de driefasenstructuur uit het Turgay Semen-arrest: eerst kwantificering voordeel principaal, dan billijkheidscorrectie, en tot slot de maximering. Brutoprovisie is het uitgangspunt voor zowel het maximum als de gederfde provisie.

Een arbitragebeding in algemene voorwaarden bij een consumentenovereenkomst is niet per definitie onredelijk bezwarend of oneerlijk. De rechter moet dit beoordelen aan de hand van alle specifieke omstandigheden van het geval, en niet op basis van een algemene, abstracte toets die het beding feitelijk op de zwarte lijst plaatst.

Voor een geldig forumkeuzebeding in algemene voorwaarden onder EEX-Vo is een eerdere verwijzing op facturen onvoldoende. Vereist is dat de voorwaarden daadwerkelijk zijn medegedeeld, zodat de wederpartij kennis heeft kunnen nemen van het beding. De nationale maatstaf voor aanvaarding van algemene voorwaarden geldt hier niet.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of eerder gebruik te goeder trouw van een handelsnaam een 'geldige reden' kan zijn voor het gebruik van een overeenstemmend teken, zoals bedoeld in de Merkenrichtlijn voor bekende merken, en stelt hierover een prejudiciële vraag.

De gewone verblijfplaats van een kind wordt bepaald door de plaats waarmee het de nauwste maatschappelijke binding heeft. Voor zeer jonge kinderen is de familiale omgeving, en dus de integratie en de wortels van de verzorgende ouder, van wezenlijk belang bij deze feitelijke vaststelling.

Een vordering tot medewerking aan de verdeling van gezamenlijk eigendom van onroerend goed is gebaseerd op een persoonlijk recht, niet op een zakelijk recht. Daarom valt dit niet onder de exclusieve bevoegdheidsregel van artikel 22 lid 1 EEX-Verordening voor zakelijke rechten op onroerend goed.

De strenge 'Davidoff-maatstaf' voor impliciete toestemming van een merkhouder geldt alleen als er géén economische verbondenheid bestaat tussen de merkhouder en de derde die de waren in de EER in de handel brengt. Bij wél economische verbondenheid wordt toestemming in beginsel juist verondersteld.

Een reisagent die op verzoek van een reiziger toeristische diensten van derden combineert tot een pakketreis, wordt niet automatisch aangemerkt als reisorganisator. Beslissend is of de agent 'op eigen naam' handelt en zichzelf als partij bij de reisovereenkomst verbindt tot het verschaffen van de reis.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of de EEX-Verordening (art. 45) toestaat dat een verleend exequatur wordt geweigerd op een grond die niet in art. 34 of 35 staat, zoals het verweer dat de vordering na de beslissing al is voldaan.

In dit verwijzingsarrest vraagt de Hoge Raad aan het Hof van Justitie EU of het louter afvullen van blikjes voor een opdrachtgever, die al van een teken zijn voorzien, kwalificeert als merkinbreukmakend 'gebruik' in het economisch verkeer. Kernvraag is of deze handeling verboden kan worden.