Terug naar rechtsgebieden

btw

Tot 50 recente arresten van de Hoge Raad

Hoge RaadECLI:NL:HR:2025:903

Verdedigingsbeginsel vereist expliciete uitnodiging, ook tijdens boekenonderzoek

Arrest

12 juni 2025

De inspecteur schendt het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel als hij, ook tijdens een lopend boekenonderzoek, een naheffingsaanslag oplegt zonder de belastingplichtige expliciet en in niet mis te verstane bewoordingen uit te nodigen te reageren op het concrete en definitieve voornemen daartoe.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2025:335

BTW-heffing op niet-verzilverde vouchers: vooruitbetaling is beslissend

Arrest

27 februari 20251× aangehaald in latere zaken

Omzetbelasting is verschuldigd op het moment van vooruitbetaling voor een internetveilingvoucher, mits de prestatie voldoende identificeerbaar is. Het feit dat de voucher later niet wordt verzilverd ('no show'), doet niet af aan de verschuldigdheid van de btw op het moment van betaling.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2025:8

Verlaagd btw-tarief sport: accommodatie voor instructie en omkleden is voldoende

Arrest

16 januari 20252× aangehaald in latere zaken

Het geven van gelegenheid tot sportbeoefening op openbaar terrein valt onder het verlaagde btw-tarief, mits een accommodatie ter beschikking wordt gesteld voor voorbereidende handelingen zoals instructie en omkleden. De totale dienstverlening wordt als één geheel beschouwd.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:1883

Territoriale beperking btw-fiscale eenheid geen schending van EU-verkeersvrijheden

Arrest

19 december 20242× aangehaald in latere zaken

De territoriale beperking van de btw-fiscale eenheid tot één lidstaat is een gerechtvaardigde en proportionele beperking van de EU-verkeersvrijheden. Het is essentieel voor de samenhang van het btw-stelsel en de per-elementbenadering, bekend uit de winstbelastingen, is hier niet van toepassing.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:1135

Recht op rechtsbijstand bij fiscale boetes: geen automatisme bij vormverzuim

Arrest

5 september 202415× aangehaald in latere zaken

Het niet wijzen op het recht op rechtsbijstand voorafgaand aan een verhoor voor een fiscale boete leidt niet automatisch tot bewijsuitsluiting. De rechter moet beoordelen of, ondanks dit verzuim, het proces als geheel eerlijk was.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
BestuursrechtBestuursstrafrecht
Internationaal PubliekrechtMensenrechten
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:1063

Hoge Raad: Geen btw-vrijstelling voor besnijdenis zonder medisch doel

Arrest

11 juli 20242× aangehaald in latere zaken

Een besnijdenis zonder medische indicatie, verricht om religieuze of culturele redenen, valt niet onder de medische btw-vrijstelling. Doorslaggevend is het therapeutische doel van de ingreep, niet de subjectieve opvatting van de patiënt of de algemene opvatting van de arts.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:812

WOZ-waarde in aanbouw: vervangingswaarde is exclusief aftrekbare omzetbelasting

Arrest

27 juni 20243× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad oordeelt dat de vervangingswaarde van een onroerende zaak in aanbouw (art. 17, lid 4 Wet WOZ) moet worden bepaald exclusief omzetbelasting, indien de eigenaar deze btw kan aftrekken. De duidelijke wettekst en bestaande rechtspraak prevaleren boven andersluidende parlementaire geschiedenis.

BelastingrechtLokale Belastingen, Btw, Procesrecht Belastingen
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:863

Btw: Twee diensten van verschillende ondernemers zijn geen ondeelbare prestatie

Arrest

13 juni 20242× aangehaald in latere zaken

Twee diensten die door verschillende ondernemers aan verschillende afnemers worden verricht, kunnen voor de omzetbelasting niet als één ondeelbare prestatie worden aangemerkt. Dit geldt ook als de diensten functioneel met elkaar verbonden zijn en op een wettelijke verplichting berusten.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:854

Verhuur zeiljacht als pakket valt onder verlaagd btw-tarief sportbeoefening

Arrest

13 juni 20241× aangehaald in latere zaken

Het verhuren van een zeiljacht via een abonnement, inclusief gebruik van havenfaciliteiten, is één ondeelbare prestatie die als 'gelegenheid geven tot sportbeoefening' kwalificeert. Ook recreatief zeilen is sport. Daarom is het verlaagde btw-tarief van toepassing op de gehele dienst.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:707

Contract is leidend voor btw-heffing, tenzij sprake is van misbruik van recht

Arrest

16 mei 20241× aangehaald in latere zaken

Voor de btw-heffing zijn contractuele afspraken in beginsel leidend. Een rechter mag een transactie alleen herdefiniëren, en de afspraken negeren, als er sprake is van misbruik van recht. Zonder vaststelling van misbruik van recht, fraude of schijnhandelingen, prevaleert de contractuele realiteit.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:383

Hoge Raad legt btw-vrijstelling voor voordrachten strikt uit

Arrest

4 april 20242× aangehaald in latere zaken

De btw-vrijstelling voor 'voordrachten' geldt alleen voor het uitspreken van een tekst voor een passief publiek. Verdergaande diensten zoals het verstrekken van studiemateriaal of de mogelijkheid tot discussie, zoals bij HOVO-cursussen, ontnemen de prestatie het karakter van een voordracht en vallen niet onder de vrijstelling.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Hoge RaadECLI:NL:HR:2024:216

Restant muur maakt perceel nog geen bebouwde grond voor btw

Arrest

8 februari 202434× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad introduceert een drietrapsraket om te bepalen of een perceel met een restbebouwing btw-vrijgestelde 'bebouwde grond' of een btw-belast 'bouwterrein' is. De beoordeling focust op de dienstbaarheid van de grond aan de bebouwing en de verwaarloosbaarheid van de bebouwing.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Civiel RechtVastgoedrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:1371

Bestuurdersaansprakelijkheid: strijd tussen strenge Nederlandse meldingsplicht en Unierechtelijk evenredigheidsbeginsel

Arrest

5 oktober 202334× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of de strenge bestuurdersaansprakelijkheid van artikel 36 IW 1990, die praktisch onweerlegbaar is bij een niet-tijdige melding van betalingsonmacht, in strijd is met het Unierechtelijke evenredigheidsbeginsel voor omzetbelastingschulden.

Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
BelastingrechtBtw, Loonbelasting, Procesrecht Belastingen
BestuursrechtBestuursprocesrecht, Europees Bestuursrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:1124

BTW-tarief: Fiscaal onderscheid tussen geneesmiddelen en medische hulpmiddelen gerechtvaardigd

Arrest

7 september 20238× aangehaald in latere zaken

Het verschillende btw-tarief voor geregistreerde geneesmiddelen en medische hulpmiddelen schendt het fiscale neutraliteitsbeginsel niet. De strengere wettelijke eisen en waarborgen voor geneesmiddelen zijn een relevant verschil dat de keuze van de gemiddeld geïnformeerde consument kan beïnvloeden, waardoor de producten niet uitwisselbaar zijn.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:1094

Hoge Raad: Thuiswerken maakt woon-werkverkeer niet zakelijk voor btw

Arrest

17 augustus 20231× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad oordeelt dat de mogelijkheid voor een werknemer om thuis te werken niet betekent dat het woon-werkverkeer als zakelijk gebruik voor de btw kwalificeert. Ook behoren zowel vaste als variabele autokosten tot de heffingsgrondslag voor het privégebruik.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:1049

Pleitbaar standpunt bij BTW-fraude en de grenzen van artikel 8:45 Awb

Arrest

6 juli 202313× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad oordeelt dat een belastingplichtige ten tijde van de handelingen een pleitbaar standpunt innam over de weigering van btw-aftrek bij fraude, omdat hierover destijds redelijke twijfel bestond. Dit sluit een vergrijpboete uit. De rechter heeft discretionaire bevoegdheid bij de toepassing van artikel 8:45 Awb.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht, Mensenrechten
BestuursrechtBestuursprocesrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:1053

Verdedigingsbeginsel prevaleert boven zelfgecreëerde tijdsdruk na conservatoir beslag

Arrest

6 juli 20234× aangehaald in latere zaken

Het leggen van conservatoir beslag rechtvaardigt niet zonder meer een beperking van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. Als het verhaal is veiliggesteld, moet de inspecteur de belastingplichtige alsnog een reële mogelijkheid geven om te worden gehoord voordat de beslagtermijn verstrijkt.

BelastingrechtProcesrecht Belastingen, Btw
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:815

Belastingrente BTW-compensatiefonds: Toetsingsverbod weegt zwaarder dan onbillijke uitkomst

Arrest

8 juni 202333× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad bevestigt dat het toetsingsverbod (art. 120 Grondwet) de rechter verbiedt een wet in formele zin te toetsen aan het Statuut of algemene rechtsbeginselen. Een groot nadeel door verschillende renteberekeningen was door de wetgever voorzien en is dus geen bijzondere, onverdisconteerde omstandigheid.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
StaatsrechtGrondrechten
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:691

Verleggingsregeling btw vereist identificeerbare afnemer

Arrest

11 mei 20231× aangehaald in latere zaken

Voor de toepassing van de btw-verleggingsregeling is het een noodzakelijke voorwaarde dat de Belastingdienst de identiteit van de afnemer kan vaststellen. Als de identiteit onbekend is, kan de regeling niet worden toegepast en blijft de leverancier de omzetbelasting verschuldigd.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2023:460

Winstoogmerk blokkeert BTW-vrijstelling voor schuldhulpverlening en bewindvoering

Arrest

13 april 20238× aangehaald in latere zaken

De BTW-vrijstelling voor sociale diensten geldt alleen voor ondernemers zonder winstoogmerk. De Hoge Raad oordeelt dat een lagere regeling (Bijlage B) die de vrijstelling uitbreidt naar winstbeogende instellingen onverbindend is, omdat dit in strijd is met de wet (art. 11 Wet OB).

BelastingrechtBtw
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2022:1867

Winstmargeregeling veilinghuis: omzetbelasting ook verschuldigd over commissie particuliere verkoper

Arrest

15 december 20221× aangehaald in latere zaken

Een veilinghuis dat de winstmargeregeling toepast, moet omzetbelasting berekenen over zijn totale winstmarge. Deze marge omvat niet alleen het opgeld van de koper, maar ook de commissie die in rekening wordt gebracht aan de particuliere verkoper. De btw wordt geacht in deze marge te zijn begrepen.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2022:1734

Herziening BTW-aftrek en misbruik van recht bij samenstel van transacties

Arrest

24 november 20221× aangehaald in latere zaken

De herzieningsregeling voor btw-aftrek kan niet worden gebruikt om een verzuim tot aftrek te corrigeren. Bij de beoordeling van misbruik van recht moet een samenstel van (rechts)handelingen in zijn geheel worden beschouwd, niet slechts één afzonderlijke transactie.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2022:964

Herzieningsverzoek belastingfraude afgewezen wegens ontbreken van een novum

Arrest

27 juni 2022

De Hoge Raad wijst een herzieningsaanvraag af. De aangevoerde gegevens, waaronder deskundigenrapporten en nieuwe feiten over een bouwproject, vormen geen 'novum' volgens artikel 457 Sv. De informatie was deels al bekend of wekt niet het vereiste 'ernstige vermoeden' dat de feitenrechter tot een andere uitspraak was gekomen.

StrafrechtFinancieel Economisch Strafrecht, Strafprocesrecht
BelastingrechtBtw, Fiscaal Strafrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2022:934

Unierechtelijk verdedigingsbeginsel: expliciete mededeling voornemen naheffing is vereist

Arrest

23 juni 202213× aangehaald in latere zaken

De fiscus moet een belastingplichtige expliciet en in niet mis te verstane bewoordingen informeren over een voorgenomen naheffingsaanslag. Een schending van dit Unierechtelijke verdedigingsbeginsel leidt echter alleen tot vernietiging als de besluitvorming zonder de schending een andere afloop had kunnen hebben.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
BestuursrechtEuropees Bestuursrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2022:269

Fiscale Eenheid BTW: Criteria Organisatorische Verwevenheid en Vertrouwensbeginsel Verduidelijkt

Arrest

17 februari 202224× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad verduidelijkt dat voor organisatorische verwevenheid bij een fiscale eenheid een gezamenlijke leiding volstaat en ondergeschiktheid niet vereist is. Een onjuiste beschikking wekt in beginsel vertrouwen, tenzij de belastingplichtige zelf onjuiste of onvolledige informatie heeft verstrekt.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:1850

Schending verdedigingsbeginsel leidt tot vernietiging naheffingsaanslag bij ontbreken rechtvaardiging

Arrest

9 december 202114× aangehaald in latere zaken

Het niet horen van een belanghebbende vóór het opleggen van een naheffingsaanslag schendt het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. Dit leidt tot vernietiging van de aanslag, tenzij de inspecteur aannemelijk maakt dat er een rechtvaardigingsgrond was, zoals de noodzaak tot onmiddellijke invordering.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
BestuursrechtEuropees Bestuursrecht, Bestuursprocesrecht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:1849

Vertrouwensbeginsel: expliciete toezegging inspecteur versus stilzwijgende goedkeuring Boekenclubarrest

Arrest

9 december 202117× aangehaald in latere zaken

Een expliciete toezegging van de fiscus in een controlerapport bindt de inspecteur, tenzij de belastingplichtige relevante informatie heeft achtergehouden. De strengere criteria voor stilzwijgende goedkeuring uit het Boekenclubarrest zijn hier niet van toepassing. Dit verduidelijkt de reikwijdte van het vertrouwensbeginsel.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:1351

Suppletieplicht versus nemo-tenetur: verplichte melding mag geen bewijs zijn voor boete

Arrest

23 september 202120× aangehaald in latere zaken

De verplichting tot het doen van een suppletieaangifte (art. 10a AWR) schendt het nemo-teneturbeginsel niet. Echter, de via deze suppletie verkregen informatie is wilsafhankelijk en mag niet worden gebruikt als bewijs voor het opleggen van een boete over de oorspronkelijke onjuiste aangifte.

BelastingrechtBtw, Fiscaal Strafrecht, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtMensenrechten
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:1230

Belastingbesparing als motief geen belemmering voor levering onder bezwarende titel

Arrest

9 september 202111× aangehaald in latere zaken

Het oogmerk van belastingbesparing is niet relevant voor de vraag of een levering onder bezwarende titel plaatsvindt. Dit motief doet niet af aan het rechtstreekse verband tussen de levering en de tegenprestatie en is pas van belang bij de toetsing aan misbruik van recht.

BelastingrechtBtw
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:987

Bewaarde kassadetails cruciaal: niet bewaren rechtvaardigt informatiebeschikking

Arrest

24 juni 20217× aangehaald in latere zaken

Het niet bewaren van detailgegevens uit een kassasysteem is een schending van de bewaarplicht (art. 52 AWR). Dit rechtvaardigt een informatiebeschikking, tenzij de administratie andere gegevens bevat die een afdoende controle van de omzet mogelijk maken. Extrapolatie van gebreken is dan niet meer doorslaggevend.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:674

Geen aftrek omzetbelasting voor gestolen goederen uit douane-entrepot

Arrest

29 april 20211× aangehaald in latere zaken

Een ondernemer die als importeur wordt aangeslagen voor btw op gestolen goederen waarvan hij geen eigenaar is, kan die btw niet aftrekken. De aftrek is alleen mogelijk als de kosten van de goederen zijn verwerkt in de prijs van zijn belaste prestaties.

BelastingrechtBtw, Douane en Invoerrechten, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:456

BTW-nultarief: geen onderzoeksplicht naar btw-nummer in land van aankomst

Arrest

25 maart 202122× aangehaald in latere zaken

Het ontbreken van een btw-identificatienummer van de afnemer in de lidstaat van aankomst van de goederen is op zichzelf geen aanwijzing van fraude die een ondernemer tot nader onderzoek verplicht, zelfs niet bij handel in fraudegevoelige goederen. Het nultarief kan dan niet worden geweigerd.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:455

BTW-aftrek vergeten: herkansing via herzieningsregeling bij latere ingebruikname?

Arrest

25 maart 20213× aangehaald in latere zaken

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie over de vraag of de btw-herzieningsregeling kan worden gebruikt om een vergeten btw-aftrek alsnog te effectueren bij ingebruikname, ook als het werkelijke gebruik overeenkomt met de oorspronkelijke bestemming.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:453

Amusementshal: betalen per spel is geen toegang verlenen voor btw

Arrest

25 maart 202110× aangehaald in latere zaken

Betalen voor het gebruik van speelautomaten in een vrij toegankelijke amusementshal kwalificeert niet als 'het verlenen van toegang' voor het verlaagde btw-tarief. Een beroep op het neutraliteitsbeginsel door vergelijking met een kermis of sportaccommodatie slaagt evenmin, omdat de prestaties niet soortgelijk zijn.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge RaadECLI:NL:HR:2021:154

Sale-and-lease-back: BTW-levering ondanks contractuele beperkingen, geen overgang algemeenheid van goederen

Arrest

28 januari 20217× aangehaald in latere zaken

Een sale-and-lease-back transactie waarbij juridische eigendom wordt overgedragen, is een btw-belaste levering, ook bij contractuele verkoopbeperkingen. De faciliteit voor overgang van een algemeenheid van goederen (art. 37d Wet OB) is niet van toepassing als de verkoper zijn economische activiteit voortzet als huurder/onderverhuurder.

BelastingrechtBtw, Procesrecht Belastingen
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht