Europees Recht

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU. De kernvraag is of een offline streaming copy ('tethered download') kwalificeert als een thuiskopie onder de Auteursrechtrichtlijn, waarover redelijkerwijs twijfel bestaat en waarvoor een vergoeding verschuldigd zou zijn.

De Hoge Raad oordeelt dat de voorgenomen krimp van Schiphol via een Experimenteerregeling een exploitatiebeperking is in de zin van de EU Geluidsverordening. De Staat mag deze maatregel niet invoeren zonder eerst de procedure van de 'evenwichtige aanpak' te doorlopen.

Een besnijdenis zonder medische indicatie, verricht om religieuze of culturele redenen, valt niet onder de medische btw-vrijstelling. Doorslaggevend is het therapeutische doel van de ingreep, niet de subjectieve opvatting van de patiënt of de algemene opvatting van de arts.

OLAF mag onderzoek doen in een derde land zonder formeel samenwerkingsverdrag, mits dat land zich juridisch heeft verbonden bijstand te verlenen. Een concrete toezegging van de autoriteiten volstaat. Het zo verkregen bewijs is rechtmatig en mag worden gebruikt voor de heffing van douanerechten.

Een reeks transacties van drugsprecursoren, in combinatie met indicatoren zoals een afwijkend afleveradres, kan gezamenlijk een meldplichtig 'voorval' vormen onder Verordening 273/2004. Een proactieve, cumulatieve beoordeling door de marktdeelnemer is vereist, ook als individuele transacties niet verdacht lijken.

Wegens onduidelijkheid over de interpretatie van EU-sanctieverordening 269/2014 vraagt de Hoge Raad het Hof van Justitie of 'bevriezing van tegoeden' van een gesanctioneerde vennootschap ook inhoudt dat zij haar aan certificaten van aandelen verbonden stemrechten niet mag uitoefenen.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU. Kernvraag is of de Geneesmiddelenwet, bij richtlijnconforme uitleg, een kwantitatieve grens (zoals 50 patiënten) mag stellen aan apotheekbereidingen die onder een uitzondering van de Geneesmiddelenrichtlijn vallen.

Twee diensten die door verschillende ondernemers aan verschillende afnemers worden verricht, kunnen voor de omzetbelasting niet als één ondeelbare prestatie worden aangemerkt. Dit geldt ook als de diensten functioneel met elkaar verbonden zijn en op een wettelijke verplichting berusten.

De Hoge Raad oordeelt dat de inrichting van het E-archief van de Rechtspraak niet volledig voldoet aan de AVG. Met name de te brede toegang per rechtsgebied en het ontbreken van duidelijke autorisatiecriteria schenden de beginselen van dataminimalisatie, proportionaliteit en subsidiariteit.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over het begrip 'bestuurder' in de WAM. De kernvraag is of iemand die achter het stuur zit zijn hoedanigheid van bestuurder verliest als een passagier ingrijpt en een ongeval veroorzaakt.

Indien voor gelijksoortige auto's verschillende CO2-meetmethoden (NEDC vs. WLTP/NEDC) worden gebruikt, is de BPM-heffing alleen in lijn met artikel 110 VWEU als de belastingplichtige mag kiezen voor de berekening op basis van de voor hem meest voordelige methode.

De Hoge Raad constateert redelijke twijfel over de vraag of de EU-sanctieregeling (Verordening 269/2014) een gesanctioneerde partij belet haar stemrecht op certificaten van aandelen uit te oefenen. Daarom worden prejudiciële vragen gesteld aan het Hof van Justitie van de EU.

De Hoge Raad stelt dat de uitvoering van een Europees Onderzoeksbevel (EOB) niet kan worden geweigerd enkel omdat dit het eigendomsrecht beperkt. Dit kan alleen als de bescherming van dit recht in de uitvaardigende lidstaat evident tekortschiet, gebaseerd op het beginsel van wederzijds vertrouwen.

Bij een beroep op het specialiteitsbeginsel in een EAB-zaak moet de rechter niet alleen het EAB zelf, maar ook de beslissing van de uitvoerende rechterlijke autoriteit onderzoeken. Het ontbreken van deze beslissing in het dossier maakt het oordeel over de ontvankelijkheid van het OM ontoereikend gemotiveerd.

Het onderscheid in het Bvdb 2001 tussen aangewezen ontwikkelingslanden en andere niet-verdragslanden voor de verrekening van bronbelasting is geen verboden beperking van het vrije kapitaalverkeer. De situaties zijn niet objectief vergelijkbaar, gelet op het doel van de regeling om investeringen in ontwikkelingslanden te stimuleren.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie over de uitleg van 'substantieel gedeelte van de werkzaamheden' (art. 13 Basisverordening) wanneer een werknemer minder dan 25% in de woonstaat werkt. De kernvraag is welke omstandigheden dan relevant zijn.

Het toepassen van ongelijke tarieven door een onderneming met een machtspositie (Buma/Stemra) levert niet automatisch een concurrentienadeel op voor de benadeelde partij. Er is een analyse van alle concrete omstandigheden vereist om vast te stellen of de concurrentiepositie daadwerkelijk wordt beïnvloed.

De Nederlandse wettelijke verplichting voor pensioenfondsen om een kapitaalbuffer aan te houden is niet in strijd met de Europese IORP II-richtlijn. De richtlijn beoogt minimumharmonisatie en staat lidstaten toe om uit prudentieel oogpunt verdergaande, gerechtvaardigde eisen te stellen ter bescherming van deelnemers.

Een persoon die betrokken is bij een illegale activiteit, zoals een Opiumwetdelict, kan niet worden aangemerkt als 'marktdeelnemer' in de zin van de Europese verordeningen inzake drugsprecursoren. Hierdoor kan deze persoon niet worden veroordeeld voor het schenden van de bijbehorende meldplicht.

De Hoge Raad oordeelt dat een zorgverzekeraar bij een naturapolis de kosten voor niet-gecontracteerde zorg in een andere EU-lidstaat mag vergoeden op basis van het tarief voor niet-gecontracteerde zorg in Nederland. Dit is geen schending van de Patiëntenrichtlijn of het vrij verkeer van diensten.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie EU of de strenge bestuurdersaansprakelijkheid van artikel 36 IW 1990, die praktisch onweerlegbaar is bij een niet-tijdige melding van betalingsonmacht, in strijd is met het Unierechtelijke evenredigheidsbeginsel voor omzetbelastingschulden.

Het leggen van conservatoir beslag rechtvaardigt niet zonder meer een beperking van het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. Als het verhaal is veiliggesteld, moet de inspecteur de belastingplichtige alsnog een reële mogelijkheid geven om te worden gehoord voordat de beslagtermijn verstrijkt.

De Hoge Raad vraagt het HvJEU of vertragingsrente en incassokosten 'kosten van het krediet' zijn. Dit antwoord bepaalt of achteraf-betaaldiensten zoals AfterPay onder de strenge regels van de Richtlijn consumentenkrediet vallen of onder een uitzondering voor krediet met onbetekenende kosten.

Een persoon die betrokken is bij illegale activiteiten met drugsprecursoren, zoals strafbare voorbereidingshandelingen, is geen ‘marktdeelnemer’ volgens EU Verordening 273/2004. Hierdoor rust op die persoon geen meldplicht om de eigen strafbare handelingen te rapporteren.

Een persoon die drugsprecursoren vervoert in het kader van een illegale, strafbare activiteit (Opiumwetdelict) kan niet worden aangemerkt als ‘marktdeelnemer’ volgens Verordening 273/2004. Hierdoor rust op hem geen meldplicht voor verdachte transacties, wat zelfincriminatie voorkomt.

Een persoon die betrokken is bij illegale activiteiten met drugsprecursoren, zoals voorbereiding van Opiumwetdelicten, is geen ‘marktdeelnemer’ volgens Verordening 273/2004. Hierdoor rust de meldplicht uit die verordening niet op hem, wat een conflict met het nemo-teneturbeginsel voorkomt.

Een persoon die betrokken is bij illegale activiteiten met drugsprecursoren, zoals voorbereiding van een Opiumwetdelict, is geen 'marktdeelnemer' volgens Verordening 273/2004. Hierdoor rust op hem geen meldplicht voor verdachte transacties, wat een conflict met het nemo tenetur-beginsel voorkomt.

De Hoge Raad kwalificeert een achteraf-betaalservice als kredietovereenkomst. Een 'payment fee' telt als kredietkost. De vraag of wettelijke vertragingsrente en incassokosten ook als kredietkosten gelden, en daarmee de meeste achteraf-betaalservices onder de richtlijn vallen, wordt voorgelegd aan het Hof van Justitie EU.

Voor de toepassing van de btw-verleggingsregeling is het een noodzakelijke voorwaarde dat de Belastingdienst de identiteit van de afnemer kan vaststellen. Als de identiteit onbekend is, kan de regeling niet worden toegepast en blijft de leverancier de omzetbelasting verschuldigd.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het HvJEU over de vraag of de materiële-reciprociteitstoets uit de Berner Conventie mag worden toegepast op een werk uit een derde land, nu het auteursrecht onder EU-recht valt en een beperking daarvan expliciet in EU-wetgeving moet zijn vastgelegd.

Het onrechtmatig verkrijgen van historische verkeers- en locatiegegevens leidt niet automatisch tot bewijsuitsluiting of strafvermindering. De verdediging moet concreet onderbouwen in welke mate de privacy is geschonden en welk nadeel de verdachte daadwerkelijk heeft geleden. Een algemene klacht volstaat niet.

Een kinderopvangovereenkomst is een overeenkomst van opdracht. Een opzegtermijn van maximaal één maand is in beginsel toegestaan. Een beding dat hiervan afwijkt is oneerlijk, moet buiten toepassing worden gelaten en mag niet door de rechter worden vervangen door aanvullend nationaal recht.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie. Centraal staat of accijns nageheven kan worden voor gasolie met te weinig merkstof (Solvent Yellow), ook al wordt de brandstof correct gebruikt voor de scheepvaart en is er geen sprake van fraude.

De Hoge Raad oordeelt dat de vrijstelling voor energiebelasting bij metallurgische procedés richtlijnconform moet worden uitgelegd. Elektriciteit voor een compressor die enkel aandrijvende kracht levert, valt hier niet onder. De kwalificatie van een proces als "warmtebehandeling" is een feitelijk oordeel, voorbehouden aan de feitenrechter.

De Hoge Raad vraagt zich af of de materiële-reciprociteitstoets van art. 2 lid 7 Berner Conventie nog door een EU-lidstaat mag worden toegepast op een werk uit een derde land, gelet op EU-recht. Hij besluit hierover prejudiciële vragen te stellen aan het HvJEU.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie of een lening met marktconforme rente toch een "volstrekt kunstmatige constructie" kan zijn onder art. 10a Vpb. Het Lexel-arrest roept twijfel op over de houdbaarheid van de Nederlandse anti-misbruikbepaling in relatie tot EU-recht.

De Hoge Raad oordeelt dat bij de vraag of een nationaal verbod op gewasbeschermingsmiddelen een deugdelijke wettelijke grondslag heeft, de rechter de reikwijdte van het verbod inclusief uitzonderingen en de evenredigheid ervan moet betrekken in zijn oordeel, conform de implementatierichtlijn.

De overgangsregeling van art. 16a Wet BPM is sinds 2012 discriminerend, nu de rechtvaardiging is vervallen. Toch biedt de Hoge Raad geen rechtsherstel door het voordeel uit te breiden, vanwege rechterlijke terughoudendheid. Een beroep op artikel 110 VWEU faalt eveneens.

Interne compensatie is toegestaan, ook als dit een op Unierecht gebaseerde vordering tenietdoet. De coronapandemie rechtvaardigt niet zonder meer verlenging van de redelijke termijn. Een lagere proceskostenvergoeding voor BPM-zaken is in strijd met het discriminatieverbod en moet buiten toepassing blijven.

Het belemmeringsverbod in de Waadi (art. 9a) is niet zonder meer van toepassing op een zzp'er die door een intermediair bij een inlener wordt geplaatst. Er moet worden getoetst of de zzp'er als 'werknemer' in de zin van de Uitzendrichtlijn kwalificeert.

De verplichting om liquide middelen boven €10.000 aan te geven ontstaat vóórdat men de buitengrens van de EU daadwerkelijk overschrijdt. Een passagier bij de security op Schiphol voor een vlucht naar buiten de EU, wordt al geacht de Gemeenschap te verlaten.

De Hoge Raad komt terug op eerdere jurisprudentie en oordeelt, in navolging van het HvJ-arrest Pfeifer & Langen, dat herziening van de persoon van de aangever in een douaneaangifte op grond van artikel 78 CDW mogelijk is, mits aan strenge voorwaarden wordt voldaan.

Het terugwinnen van vloeibare benzine uit benzinedamp wordt beschouwd als de productie van een nieuw accijnsgoed. Hierdoor is opnieuw accijns verschuldigd bij uitslag tot verbruik. Dit leidt niet tot een ongeoorloofde dubbele heffing, omdat de damp een ander product is dan de oorspronkelijke benzine.

Naleving van toezichtrechtelijke informatieplichten (DLR, RIAV) ontslaat een verzekeraar niet automatisch van zijn civielrechtelijke verplichtingen. Aanvullende informatieverplichtingen op grond van nationaal burgerlijk recht zijn toegestaan, mits zij voldoen aan de door het HvJEU gestelde eisen van duidelijkheid, noodzakelijkheid en rechtszekerheid.

De Hoge Raad verduidelijkt de rechtsmiddelen tegen een rentevergoeding op teruggegeven BPM en introduceert een nieuwe toets voor Unierechtelijke doeltreffendheid. De rentevergoeding is adequaat als deze ten minste gelijk is aan een berekening op basis van de bancaire rente op consumptief krediet.

De levering van drinkwater onder de Drinkwaterwet valt buiten de reikwijdte van EU-richtlijnen over oneerlijke handelspraktijken, omdat het doel volksgezondheid is, niet de bescherming van economische belangen. De vraag of een overeenkomst tot stand komt door structureel waterverbruik moet naar Nederlands recht worden beantwoord.

De Hoge Raad oordeelt dat 'produced water' van een offshore platform, dat is opgeslagen en bewerkt met chemicaliën, onder het Marpol-verdrag valt. Daardoor is de uitzondering in de EVOA van toepassing, en valt de overbrenging van deze afvalstof niet onder de EVOA-regelgeving.

De Hoge Raad schorst de zaak en stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU. De kernvraag is of iemand die strafbaar handelt met drugsprecursoren (Opiumwet) ook als "marktdeelnemer" onder een EU-meldplicht valt, en wat de gevolgen zijn voor het nemo-teneturbeginsel.

Het niet horen van een belanghebbende vóór het opleggen van een naheffingsaanslag schendt het Unierechtelijke verdedigingsbeginsel. Dit leidt tot vernietiging van de aanslag, tenzij de inspecteur aannemelijk maakt dat er een rechtvaardigingsgrond was, zoals de noodzaak tot onmiddellijke invordering.

De Hoge Raad oordeelt dat een BKR-registratie moet worden getoetst aan de verwerkingsgrondslag 'gerechtvaardigd belang' (art. 6(1)(f) AVG), niet 'wettelijke plicht'. Dit omdat de wetgeving onvoldoende specifiek is. Hierdoor hebben betrokkenen recht op bezwaar en gegevenswissing, wat een belangenafweging vereist.