Burgerlijk Wetboek Boek 1

a. krachtens erfopvolging bij versterf, making, lastbevoordeling of gift verkregen goederen;

Dit onderdeel betekent letterlijk dat goederen die verkregen zijn door erfopvolging zonder testament (bij versterf), door een testamentaire beschikking (making), als voordeel uit een testamentaire last (lastbevoordeling), of als een schenking (gift), in principe buiten de gemeenschap van goederen vallen.

b. pensioenrechten waarop de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding van toepassing is, alsmede met die pensioenrechten verband houdende rechten op nabestaandenpensioen;

Dit onderdeel betekent letterlijk dat pensioenrechten die vallen onder de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, evenals de daaraan gekoppelde rechten op een pensioen voor nabestaanden, buiten de gemeenschap van goederen vallen.

c. rechten op het vestigen van vruchtgebruik als bedoeld in de artikelen 29 en 30 van Boek 4, vruchtgebruik dat op grond van die bepalingen is gevestigd, alsmede hetgeen wordt verkregen ingevolge de artikelen 34, 35, 36, 38, 63 tot en met 92 en 126, eerste lid en tweede lid, onderdelen a en c, van Boek 4.

Dit onderdeel betekent letterlijk dat de volgende zaken buiten de gemeenschap van goederen vallen: rechten om vruchtgebruik te vestigen zoals omschreven in de artikelen 29 en 30 van Boek 4 van het Burgerlijk Wetboek, reeds gevestigd vruchtgebruik op basis van die artikelen, en alles wat verkregen wordt op grond van de artikelen 34, 35, 36, 38, 63 tot en met 92, en artikel 126, lid 1 en lid 2, onderdelen a en c, van Boek 4.

3. Het tweede lid, aanhef en onderdeel a, is niet van toepassing op:

Dit lid geeft aan dat de uitzondering genoemd in lid 2, specifiek onderdeel a (dat erfenissen en giften buiten de gemeenschap vallen), niet geldt in de volgende situaties:

a. giften van tot de gemeenschap behorende goederen aan de andere echtgenoot;

Dit onderdeel betekent letterlijk dat de uitzondering niet geldt voor schenkingen die een echtgenoot doet aan de andere echtgenoot, waarbij de geschonken goederen al tot de gemeenschap van goederen behoorden. Deze blijven dus in de gemeenschap of komen er (opnieuw) in.

b. goederen, alsmede de vruchten van die goederen, ten aanzien waarvan bij uiterste wilsbeschikking of bij de gift is bepaald dat zij in de gemeenschap vallen.

Dit onderdeel betekent letterlijk dat de uitzondering niet geldt voor goederen (en de opbrengsten daarvan, zoals rente of huur) waarvoor in een testament (uiterste wilsbeschikking) of bij de schenking expliciet is vastgelegd dat ze wél in de gemeenschap van goederen moeten vallen (een zogenaamde insluitingsclausule).

4. Goederen, alsmede de vruchten van die goederen, ten aanzien waarvan bij uiterste wilsbeschikking of bij de gift is bepaald dat zij buiten de gemeenschap vallen, blijven buiten de gemeenschap, ook al zijn echtgenoten bij huwelijkse voorwaarden overeengekomen dat krachtens erfopvolging bij versterf, making, lastbevoordeling of gift verkregen goederen dan wel de vruchten daarvan in de gemeenschap vallen.

Dit lid stelt dat als een erflater in een testament (uiterste wilsbeschikking) of een schenker bij een gift expliciet bepaalt dat de verkregen goederen (en de opbrengsten daarvan) buiten de gemeenschap van goederen moeten blijven (een zogenaamde uitsluitingsclausule), deze goederen ook daadwerkelijk privévermogen blijven. Dit geldt zelfs als de echtgenoten in hun huwelijkse voorwaarden hebben afgesproken dat dergelijke verkrijgingen (erfenissen, giften etc.) wél in de gemeenschap zouden vallen. De wens van de erflater of schenker gaat hier dus voor.

5. Goederen en schulden die aan een van de echtgenoten op enigerlei bijzondere wijze verknocht zijn, vallen slechts in de gemeenschap voor zover die verknochtheid zich hiertegen niet verzet.

Dit lid bepaalt dat goederen en schulden die op een zeer persoonlijke manier verbonden zijn aan één van de echtgenoten (verknocht zijn), alleen deel uitmaken van de gemeenschap van goederen als de aard van die persoonlijke verbondenheid dit toelaat. De mate van verknochtheid is dus bepalend.

6. Vruchten van goederen die niet in de gemeenschap vallen, vallen evenmin in de gemeenschap. Buiten de gemeenschap valt hetgeen wordt geïnd op een vordering die buiten de gemeenschap valt, alsmede een vordering tot vergoeding die in de plaats van een eigen goed van een echtgenoot treedt, waaronder begrepen een vordering ter zake van waardevermindering van zulk een goed.

Dit lid stelt dat opbrengsten (vruchten, zoals rente of huur) van privégoederen (goederen die niet in de gemeenschap vallen) ook privé blijven en dus niet in de gemeenschap vallen. Verder valt ook hetgeen ontvangen wordt uit een privé-vordering (een vordering die buiten de gemeenschap valt) buiten de gemeenschap. Dit geldt ook voor een vordering tot schadevergoeding die in de plaats komt van een privégoed van een echtgenoot, inclusief een vordering vanwege waardevermindering van zo'n privégoed (zaaksvervanging).

7. De gemeenschap omvat, wat haar lasten betreft, alle vóór het bestaan van de gemeenschap ontstane gemeenschappelijke schulden, alle schulden betreffende goederen die reeds vóór de aanvang van de gemeenschap aan de echtgenoten gezamenlijk toebehoorden, en alle tijdens het bestaan van de gemeenschap ontstane schulden van ieder van de echtgenoten, met uitzondering van schulden:

Dit lid specificeert welke schulden (lasten) tot de gemeenschap van goederen behoren. Dit zijn:

• alle schulden die al bestonden vóór het huwelijk en die gemeenschappelijk waren.
• alle schulden die betrekking hebben op goederen die vóór het huwelijk al gezamenlijk eigendom waren van de echtgenoten.
• alle schulden die tijdens het huwelijk zijn ontstaan door één van de echtgenoten. Er zijn echter uitzonderingen op deze regel, die hierna worden genoemd.

a. betreffende van de gemeenschap uitgezonderde goederen;

Dit onderdeel betekent letterlijk dat schulden die specifiek betrekking hebben op goederen die privévermogen zijn (en dus van de gemeenschap zijn uitgezonderd), buiten de gemeenschap vallen.

b. die behoren tot een nalatenschap waartoe een echtgenoot is gerechtigd;

Dit onderdeel betekent letterlijk dat schulden die deel uitmaken van een erfenis (nalatenschap) waar een echtgenoot recht op heeft, buiten de gemeenschap vallen.

c. uit door een van de echtgenoten gedane giften, gemaakte bedingen en aangegane omzettingen als bedoeld in artikel 126, eerste lid en tweede lid, onderdelen a en c, van Boek 4.

Dit onderdeel betekent letterlijk dat schulden die voortkomen uit schenkingen, bepaalde afspraken (bedingen) of omzettingen zoals genoemd in artikel 126, lid 1 en lid 2, onderdelen a en c, van Boek 4 (betreffende erfrecht), die door één van de echtgenoten zijn gedaan, buiten de gemeenschap vallen.

8. Bestaat tussen echtgenoten een geschil aan wie van hen beiden een goed toebehoort en kan geen van beiden zijn recht op dit goed bewijzen, dan wordt dit goed als gemeenschapsgoed aangemerkt. Het vermoeden werkt niet ten nadele van de schuldeisers van de echtgenoten.

Dit lid stelt dat als echtgenoten het niet eens zijn over wie de eigenaar is van een bepaald goed, en geen van beiden kan bewijzen dat het goed van hem of haar is, het goed wordt beschouwd als behorend tot de gemeenschap van goederen (gemeenschapsgoed). Dit wettelijk vermoeden mag echter niet nadelig zijn voor de schuldeisers van de echtgenoten.