vreemdelingenrecht

Voor de strafbaarheid van verblijf als ongewenst verklaarde EU-burger moet de rechter toetsen of de ongewenstverklaring nog voldoet aan de eisen van de Verblijfsrichtlijn. De vaststelling dat een verdachte een actuele bedreiging vormt, is onbegrijpelijk zonder preciezere vaststellingen over het nieuwe gedrag en diens verhouding tot de eerdere veroordelingen.

De Staat is belanghebbende in een procedure (art. 1:26 BW) tot erkenning van een buitenlandse adoptie. Dit is vanwege het algemeen belang dat gemoeid is met de mogelijke verkrijging van het Nederlanderschap van rechtswege door het kind (art. 5b RWN) als gevolg van de erkenning.

Het weigeren van een aanwijzing van de Marechaussee om te gaan zitten in een vliegtuig, als protest tegen een uitzetting, kan een 'laakbare gedraging' zijn. Dit rechtvaardigt een proportionele beperking van het demonstratierecht. De aanwijzingsbevoegdheid van de Marechaussee omvat het beheersbaar houden van de situatie.

Een Nederlandse vrouw die vóór haar huwelijk in 1955 al de nationaliteit van haar buitenlandse echtgenoot bezat, verloor haar Nederlanderschap niet op grond van art. 5 WNI (oud). Die bepaling was niet bedoeld voor situaties waarin de dubbele nationaliteit al bestond.

Artikel 197 Sr stelt illegaal verblijf strafbaar als de vreemdeling weet dat een inreisverbod is uitgevaardigd; het schenden van het verbod door her-inreizen is geen vereiste. De Hoge Raad vernietigt de veroordeling omdat de 'wetenschap' niet in de bewezenverklaring was opgenomen.

Een latere rechterlijke uitleg van de Rijkswet op het Nederlanderschap (RWN) werkt terug. De tienjaarstermijn voor verlies van nationaliteit begint wanneer aan de wettelijke voorwaarden is voldaan, niet pas vanaf het moment dat de juiste juridische status door een uitspraak wordt vastgesteld.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie van de EU of het illegaal verblijf van een vreemdeling strafbaar is op basis van een inreisverbod, terwijl deze persoon de EU nog niet heeft verlaten, gelet op het Ouhrami-arrest.

Een familierechtelijke betrekking voortvloeiend uit een ten tijde van de geboorte bigaam huwelijk wordt niet erkend voor de verkrijging van het Nederlanderschap. Dat het huwelijk later monogaam wordt, verandert hier niets aan, omdat het moment van geboorte beslissend is.

De Hoge Raad oordeelt dat het begrip 'kinderen die feitelijk behoren tot het gezin' (art. 47 Vb (oud)) ruim moet worden uitgelegd en ook een kleinkind bij grootouders kan omvatten. De feitelijke vaststelling van zo'n gezinsband vereist echter een deugdelijke motivering.

De eis in de Rijkswet op het Nederlanderschap dat voor een erkend kind boven de zeven jaar DNA-bewijs van biologisch vaderschap binnen één jaar moet worden geleverd, is geen discriminatie. Dit onderscheid is objectief gerechtvaardigd om schijnerkenningen tegen te gaan.

De strafrechter mag de rechtmatigheid van een inreisverbod slechts beperkt toetsen. Als de bestuursrechter het verbod onherroepelijk in stand heeft gelaten, is de strafrechter daaraan gebonden, tenzij het besluit evident in strijd is met hoger recht.

De Hoge Raad oordeelt dat de strafrechter een inreisverbod marginaal toetst. Als de rechter oordeelt dat het verbod evident in strijd is met de Terugkeerrichtlijn, moet hij specifiek motiveren waarom er geen sprake is van een werkelijke, actuele en ernstige bedreiging voor de openbare orde.

De zorgplicht van een vervoerder is een inspanningsverplichting. Echter, het vervoeren van een passagier wiens paspoort geen enkel visum bevat, is een dermate essentiële en eenvoudig te voorkomen fout dat een beroep op afwezigheid van alle schuld (AVAS) niet slaagt, ook al treft de vervoerder algemene maatregelen.

De Hoge Raad vraagt het Hof van Justitie of een ongewenstverklaring van vóór de Terugkeerrichtlijn vervalt na vijf jaar en vanaf wanneer die termijn loopt: vanaf de uitvaardiging of pas na daadwerkelijk vertrek uit Nederland. De zaak wordt aangehouden.

Een contractueel beding dat verhaal van een bestuursrechtelijke Wav-boete op een onderaannemer mogelijk maakt, is niet nietig wegens strijd met de wet, openbare orde of goede zeden (art. 3:40 BW). Zo'n beding ondermijnt de afschrikwekkende werking van de boete niet op onaanvaardbare wijze.

De uitzonderingen op het verlies van de Nederlandse nationaliteit bij het verkrijgen van een andere nationaliteit (art. 15 lid 2 RWN) gelden ook als men is geboren of heeft gewoond in een gebied dat pas na die tijd een soevereine staat werd, zoals Suriname.

De opsomming van documenten in artikel 61 lid 1 BVVN die de verliestermijn van het Nederlanderschap kunnen stuiten, is limitatief. Een brief van de minister die niet aan de formele vereisten voldoet, geldt niet als 'verklaring omtrent bezit' en stuit de verliestermijn dus niet.

De opsomming van documenten die de tienjarige verliestermijn van het Nederlanderschap stuiten, zoals genoemd in artikel 61 lid 1 BVVN, is limitatief. Een brief van de minister die niet aan de formele vereisten voldoet, kan niet als een stuitende verklaring worden beschouwd, ook niet op basis van opgewekt vertrouwen.

Het Openbaar Ministerie is niet-ontvankelijk in de vervolging van een vreemdeling voor het bezit van valse documenten, zolang niet onherroepelijk is beslist op de eerste asielaanvraag. De strafrechter mag in die periode niet zelfstandig oordelen of aan de voorwaarden van artikel 31 Vluchtelingenverdrag is voldaan.

Het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor illegaal verblijf (art. 197 Sr) is pas toegestaan nadat de procedurestappen uit de Terugkeerrichtlijn zijn doorlopen. De rechter moet zich hiervan vergewissen en dit motiveren. De uitzondering voor strafrechtelijk veroordeelden (art. 2 lid 2 sub b) geldt niet.

De Hoge Raad oordeelt dat het opleggen van een onvoorwaardelijke gevangenisstraf aan een ongewenst verklaarde vreemdeling wegens illegaal verblijf (art. 197 Sr) ontoereikend gemotiveerd is als niet blijkt dat de stappen van de Europese Terugkeerrichtlijn zijn doorlopen door de staat.

Het OM is niet-ontvankelijk in de vervolging van een vluchteling voor het bezit van valse documenten, zolang niet onherroepelijk is beslist over de asielaanvraag. Dit is een tijdelijk vervolgingsbeletsel, tenzij de stelling vluchteling te zijn evident ongegrond is. De strafrechter volgt hierbij in beginsel het bestuursrechtelijke oordeel.

De Staat heeft een rechtsplicht om te voorzien in adequate opvang en verzorging voor uitgeprocedeerde minderjarige vreemdelingen, ook als hun ouders uitzetting tegenwerken. De gedragingen van de ouders kunnen de kinderen niet worden toegerekend. Een scheiding van de kinderen van hun moeder is niet zonder meer gerechtvaardigd.

Een bestuursrechtelijk onrechtmatige staandehouding in het kader van Vreemdelingentoezicht (art. 50 Vw 2000) levert geen vormverzuim op in de zin van art. 359a Sv. Deze staandehouding vindt namelijk niet plaats in het kader van het voorbereidend onderzoek naar het later ontdekte strafbare feit.

Een op grond van de Vreemdelingenwet 2000 uitgevoerde, maar bestuursrechtelijk onrechtmatige MTV-controle, levert geen vormverzuim op in de zin van art. 359a Sv. De staandehouding vond immers niet plaats in het kader van het voorbereidend onderzoek van het later vastgestelde strafbare feit.

Bezit van staat (art. 1:209 BW) kan de afstamming via erkenning beschermen, zelfs bij een gebrekkige buitenlandse geboorteakte. De omstandigheid dat de akte in het buitenland is opgemaakt en niet in de Nederlandse rechtsorde erkend kan worden, staat hieraan niet in de weg.

Artikel 31 Vluchtelingenverdrag kan leiden tot niet-ontvankelijkheid van het OM, ook bij bezit van valse documenten. Het vereiste om zich 'onverwijld' te melden wordt niet geschonden enkel doordat een vluchteling dit niet direct bij de eerste controle doet, maar pas tijdens een later verhoor.

De strafrechter moet bij een vervolging voor illegaal verblijf (art. 197 Sr) zelfstandig toetsen of de ongewenstverklaring van een EU-burger in strijd is met rechtstreeks werkend Europees gemeenschapsrecht. Het beginsel van formele rechtskracht van het bestuursbesluit staat hieraan niet in de weg.

Een belangenorganisatie die opkomt voor de gebundelde belangen van individuen is niet-ontvankelijk bij de burgerlijke rechter als voor die individuen een met voldoende waarborgen omklede bestuursrechtelijke rechtsgang openstaat. De enkele bundeling van belangen creëert geen toegang tot de burgerlijke rechter.

Het verblijf van een vreemdeling met een geldig Schengenvisum wordt wederrechtelijk in de zin van art. 197a Sr zodra deze persoon in strijd met de voorwaarden van dat visum arbeid verricht. De Schengen Uitvoerings Overeenkomst (SUO) doet hier niet aan af.