transport en handelsrecht

Het CMR-verdrag bevat geen specifieke regel voor de bewijslastverdeling als de identiteit van de vervoerde goederen wordt betwist. In dat geval valt men terug op het nationale recht. De partij die stelt dat andere goederen zijn meegegeven dan op de vrachtbrief staan, draagt de bewijslast.

Artikel 11 LLMC creëert zelf geen rechtsmacht, maar stelt de voorwaarde dat er een rechtsgeding aanhangig is. Rechtsmacht voor een verzoek tot fondsvorming moet berusten op een externe grondslag, zoals de Verordening Brussel I-bis of het commune bevoegdheidsrecht.

Een vordering tot schadevergoeding wegens het niet nakomen van een pensioenverplichting door een werkgever, vloeit voort uit de zee-arbeidsovereenkomst. Deze vordering is bevoorrecht op grond van art. 8:211 sub b BW en heeft voorrang op een scheepshypotheek, zonder de tijdslimiet voor loonvorderingen.

De Hoge Raad oordeelt over de schade door een advocatenfout (gemiste cassatietermijn). De rechter moet de hypothetische uitkomst beoordelen en daarbij, door de devolutieve werking van het appel, ook ingaan op verweren die in eerste aanleg onbehandeld bleven. De maatstaf voor bewuste roekeloosheid wordt bevestigd.

Een beroep op een wettelijke aansprakelijkheidslimiet die jarenlang niet is geïndexeerd, is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. De rechter mag het bedrag corrigeren voor inflatie, maar niet verder verhogen, omdat dit de rechtsvormende taak te buiten gaat.

Een regresvordering voor kosten van hulpverlening en wrakopruiming, die valt onder art. 2 lid 1 (d) en (e) LLMC, moet verhaald worden op het wrakkenfonds. Dit speciale regime, ingesteld na het Nederlandse voorbehoud van art. 18 LLMC, geldt als lex specialis en prevaleert boven de algemene beperkingsmogelijkheid van het zakenfonds.

Een regresvordering voor kosten van wrak- en ladingopruiming valt onder de specifieke categorie voor beperking van aansprakelijkheid (wrakkenfonds). Deze specifieke regeling (lex specialis) prevaleert boven de algemene regeling voor zaakschade (zakenfonds), ook als de handelingen als hulpverlening kunnen worden aangemerkt.

Van opvolgend vervoer (art. 34 CMR) kan ook sprake zijn als een hoofdvervoerder zelf geen deel van het vervoer uitvoert (papieren vervoerder). Een vervoerder die kon deelnemen aan een eerdere procedure, is in een regresprocedure gebonden aan de vastgestelde aansprakelijkheid en schadeomvang (art. 39 CMR).

De Hoge Raad legt de verhouding tussen schorsing (art. 32 lid 2 CMR) en stuiting (art. 32 lid 3 CMR) uit. Na schorsing door een schriftelijke vordering en afwijzing door de vervoerder, kan een nieuwe schriftelijke aanmaning (art. 3:317 BW) de verjaring niet opnieuw stuiten.

Voor doorbreking van de aansprakelijkheidslimiet van de vervoerder (art. 29 CMR) is bewust roekeloos handelen vereist. De wetenschap dat de kans op schade aanzienlijk groter is dan de kans dat deze uitblijft, moet uit de feiten en omstandigheden blijken. Enkel onzorgvuldigheid is daarvoor onvoldoende.

Bij een documentair accreditief (L/C) is de openende bank de partij die de kenmerkende prestatie verricht. Bij gebreke van een rechtskeuze wordt de overeenkomst beheerst door het recht van het land waar deze bank is gevestigd, tenzij de overeenkomst duidelijk nauwer met een ander land verbonden is.

Bij een documentair krediet (L/C) is de betalingsverplichting van de openende bank de kenmerkende prestatie in de zin van art. 4 lid 2 EVO. Bij gebreke van een rechtskeuze is het recht van het land van vestiging van de openende bank van toepassing op de rechtsverhouding.

Op grond van het Beslagverdrag 1952 kan voor een zeerechtelijke vordering conservatoir beslag worden gelegd op een schip van de schuldenaar, ook als deze schuldenaar niet de eigenaar is van het schip waarop de vordering betrekking heeft, mits verhaal op het beslagen schip mogelijk is.