Artikel 266 (Gronden beëindiging ouderlijk gezag)
1. De rechtbank kan het gezag van een ouder beëindigen indien:
a. een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd, en de ouder niet de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding, bedoeld in artikel 247, tweede lid, in staat is te dragen binnen een voor de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, of b. de ouder het gezag misbruikt.
2. Het gezag van de ouder kan ook worden beëindigd indien het gezag is geschorst, mits aan het eerste lid is voldaan.
Uitleg in duidelijke taal
1. De rechtbank kan het gezag van een ouder beëindigen indien:
Dit betekent dat de rechterlijke instantie (de rechtbank) de bevoegdheid heeft om het gezag dat een ouder over een kind uitoefent, te beëindigen als aan specifieke voorwaarden, hieronder genoemd, is voldaan.
a. een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling ernstig wordt bedreigd, en de ouder niet de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding, bedoeld in artikel 247, tweede lid, in staat is te dragen binnen een voor de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, of
Dit is een voorwaarde voor beëindiging van het gezag. Het gezag kan worden beëindigd als een kind dat nog niet volwassen is (een minderjarige) op een wijze opgroeit waardoor zijn of haar ontwikkeling ernstig wordt bedreigd. Een bijkomende vereiste is dat de ouder niet in staat is (of niet in staat wordt geacht) om de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding, zoals omschreven in artikel 247, tweede lid, te dragen. Dit onvermogen moet gelden binnen een termijn die als redelijk en acceptabel (aanvaardbaar te achten termijn) wordt beschouwd voor de specifieke persoon en de ontwikkeling van die minderjarige, of
b. de ouder het gezag misbruikt.
Dit is een andere, afzonderlijke voorwaarde voor beëindiging van het gezag, namelijk wanneer de ouder het gezag misbruikt.
2. Het gezag van de ouder kan ook worden beëindigd indien het gezag is geschorst, mits aan het eerste lid is voldaan.
Dit lid stelt dat het gezag van de ouder eveneens beëindigd kan worden in de situatie waarin het gezag al tijdelijk is opgeheven (is geschorst). Een cruciale voorwaarde hiervoor is echter dat ook voldaan moet zijn aan de criteria die in het eerste lid van dit artikel zijn genoemd (dus de ernstige bedreiging in ontwikkeling en/of misbruik van gezag).
Rechtspraak waarin dit artikel wordt benoemd
ECLI:NL:PHR:2025:825 - Parket bij de Hoge Raad - 25 juli 2025
ECLI:NL:RBNNE:2025:3839 - Gezagsbeëindiging zonder onderzoek de Raad bij dringende noodzaak en duidelijke feiten - 22 september 2025
De rechtbank beëindigt het ouderlijk gezag en benoemt grootouders tot voogd, ondanks het advies van de Raad om eerst onderzoek te doen. Gelet op de verstrekkende feiten en het dringende belang van het kind, oordeelt de rechtbank dat een onderzoek onvoldoende meerwaarde heeft.
ECLI:NL:PHR:2025:754 - Parket bij de Hoge Raad - 4 juli 2025
ECLI:NL:RBNHO:2025:8682 - Rechtbank Noord-Holland - 14 juli 2025
ECLI:NL:RBZWB:2025:4613 - Rechtbank Zeeland-West-Brabant - 7 juli 2025
ECLI:NL:RBZWB:2025:4614 - Rechtbank Zeeland-West-Brabant - 7 juli 2025
ECLI:NL:GHAMS:2025:1878 - Gerechtshof Amsterdam - 8 juli 2025
ECLI:NL:RBNHO:2025:10673 - Gezagsbeëindiging moeder bij uitzichtloze persoonlijke problematiek en structureel niet invullen van gezag - 17 september 2025
De rechtbank beëindigt het gezag van een moeder wier persoonlijke problematiek, waaronder verslaving en psychische stoornissen, onveranderd blijft. Omdat de moeder haar gezag niet invult en het perspectief van het kind al langdurig buiten huis ligt, is de aanvaardbare termijn voor verbetering verstreken.