vermogensbelasting

De Hoge Raad oordeelt dat bij de berekening van het werkelijke rendement in box 3 niet-gerealiseerde waardestijgingen moeten worden meegenomen. Het eigen gebruik van een onverhuurde tweede woning telt echter niet als rendement. De heffing over een uitkering wegens overlijdensschade is niet in strijd met het recht.

Voor de bepaling van het werkelijk rendement in box 3 telt de ongerealiseerde waardeverandering van een tweede woning mee, berekend via de WOZ-waarden (t-1 methode). Het voordeel uit eigen gebruik wordt op nihil gesteld. Kosten voor verbetering zijn geen rendement, in tegenstelling tot onderhoudskosten.

De Hoge Raad oordeelt dat bij het bieden van rechtsherstel voor de box 3-heffing, het ‘werkelijk behaald rendement’ ook ongerealiseerde vermogensmutaties omvat. De juridische bestemming als natuurgebied maakt agrarische grond niet tot vrijgesteld natuurterrein; het feitelijk gebruik is doorslaggevend. De bewijslast voor het werkelijke rendement rust op belanghebbende.

De Hoge Raad oordeelt dat ongerealiseerde waardeveranderingen van een tweede woning in box 3 tot het werkelijk rendement behoren. Deze waardeverandering wordt berekend als het verschil tussen de WOZ-waarde van het belastingjaar en die van het daaropvolgende jaar (t-1-methode).

De Hoge Raad oordeelt, verwijzend naar het arrest van 6 juni 2024, dat ongerealiseerde vermogenswinsten en -verliezen meetellen bij de bepaling van het werkelijk rendement in box 3. De bewijslast voor een lager werkelijk rendement dan de Herstelwet veronderstelt, inclusief waardeontwikkeling, rust op de belanghebbende.

De Hoge Raad oordeelt, verwijzend naar het arrest van 6 juni 2024, dat ongerealiseerde vermogenswinsten en -verliezen meetellen bij de bepaling van het werkelijk rendement in box 3. De bewijslast dat het werkelijk rendement lager is dan het forfaitaire rendement onder de Herstelwet, rust op de belastingplichtige.

De Hoge Raad oordeelt dat bij een teruggave van in strijd met het EVRM geheven box 3-belasting in beginsel geen rentevergoeding verschuldigd is. Een uitzondering geldt alleen als het berekende bedrag aan wettelijke rente hoger is dan het bedrag van de belastingteruggave zelf.

De Hoge Raad oordeelt dat ook de Herstelwet box 3 en de Overbruggingswet box 3 het EVRM schenden als de forfaitaire heffing hoger uitvalt dan het werkelijk behaalde rendement. Rechtsherstel dient dan plaats te vinden door de aanslag te verminderen tot een heffing over uitsluitend het werkelijke rendement.

De Hoge Raad oordeelt dat de Wet rechtsherstel box 3, net als het vorige stelsel, het EVRM schendt als de heffing hoger is dan het werkelijke rendement. De Hoge Raad stelt regels vast voor de berekening van dit werkelijke rendement en het te bieden rechtsherstel.

De Hoge Raad oordeelt dat het forfaitaire stelsel van box 3 voor 2017 en 2018 het eigendomsrecht (art. 1 EP) en discriminatieverbod (art. 14 EVRM) schendt als het forfaitaire rendement hoger is dan het werkelijk behaalde rendement. De rechter moet dan rechtsherstel bieden.

De Hoge Raad oordeelt dat de box 3-heffing op stelselniveau in strijd is met artikel 1 EP, omdat het forfaitaire rendement van 4% niet meer reëel haalbaar is. Desondanks grijpt de rechter niet in, omdat een oplossing politieke keuzes vergt die aan de wetgever zijn.

De Hoge Raad oordeelt dat de vermogensrendementsheffing (box 3) voor de jaren 2013 en 2014 op stelselniveau in strijd is met artikel 1 EP, omdat het forfaitaire rendement van 4% voor spaarders niet meer haalbaar was. Desondanks biedt de Hoge Raad geen rechtsherstel.

De Hoge Raad oordeelt dat een box 3-heffing op vermogen dat kort na de peildatum door de staat is onteigend, een individuele en buitensporige last kan vormen. De onteigening is een relevante omstandigheid bij de beoordeling van de last onder artikel 1 EP.

De forfaitaire heffing in box 3 over een verhuurde woning met een structureel negatief exploitatieresultaat door huurregulering, leidt niet automatisch tot een schending van het eigendomsrecht (artikel 1 EP). De heffing ziet op het gehele vermogen, inclusief potentiële waardestijging.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie over de standstillbepaling (art. 64 VWEU). De vraag is of de verlengde navorderingstermijn voor buitenlands vermogen (art. 16 lid 4 AWR) geldt voor banktegoeden in Zwitserland, een derde land, ondanks het vrije kapitaalverkeer.

De forfaitaire waardering van verhuurde woningen in box 3 via de leegwaarderatio mag buiten toepassing blijven als de waardering in betekenende mate (10% of meer) hoger is dan de werkelijke waarde. De belastingplichtige mag dan tegenbewijs leveren en uitgaan van de werkelijke waarde in verhuurde staat.

In een zaak binnen het project Bank Zonder Naam oordeelt de Hoge Raad over de vereiste voortvarendheid bij de verlengde navorderingstermijn. Een vertraging van enkele maanden door een 'hercheck' om de identiteit van rekeninghouders zorgvuldig vast te stellen is een aanvaardbare verklaring en schendt het voortvarendheidsvereiste niet.

In het Rekeningenproject is een modelmatige schatting van verzwegen vermogen met een factor 1,5 onvoldoende gemotiveerd. Voor het opleggen van een boete is identificatie als rekeninghouder en een algemene ervaringsregel onvoldoende bewijs; voor elk jaar moet het specifieke opzet worden bewezen.

De Hoge Raad stelt dat voor de omkering van de bewijslast voor de heffing, het niet verstrekken van opgevraagde bankgegevens volstaat. Voor het opleggen van een boete moet de inspecteur echter per jaar bewijzen dat de belanghebbende daadwerkelijk een beboetbaar feit heeft begaan.

De Hoge Raad oordeelt dat een modelmatige schatting van verzwegen vermogen bij omkering van de bewijslast redelijk moet zijn. Voor het opleggen van een boete volstaat de omkering niet; de inspecteur moet het beboetbare feit bewijzen, waarbij vermoedens strenge eisen kennen en de onschuldpresumptie geldt.

De Hoge Raad oordeelt over de bewijslast bij buitenlandse bankrekeningen. Voor de heffing is omkering van de bewijslast en een modelmatige schatting toegestaan, maar deze mag niet willekeurig zijn. Voor de boete rust de bewijslast volledig op de inspecteur en mag geen gebruik worden gemaakt van vermoedens.