ECLI:NL:RBOVE:2025:5533 - Rechtbank Overijssel - 11 september 2025

Zittingsplaats Zwolle

Bestuursrecht

zaaknummer: ZWO 24/3509

(gemachtigde: mr. M.I. Bal),

(gemachtigde: F.L.H. Deuzeman).

Deze uitspraak gaat over de (gedeeltelijke) afwijzing van het verzoek van eiseres om brede ondersteuning vanuit het college. Eiseres is het niet eens met de afwijzing van haar verzoek op meerdere onderdelen. Zij voert daartoe beroepsgronden aan. Aan de hand van deze beroepsgronden beoordeelt de rechtbank de afwijzing van het verzoek.

Procesverloop

Het college heeft met het besluit van 29 april 2024 het verzoek van eiseres van 29 januari 2024 om brede ondersteuning gedeeltelijk toegewezen en gedeeltelijk afgewezen.

2.1. Met het bestreden besluit van 6 augustus 2024 op het bezwaar van eiseres is het college bij de gedeeltelijke afwijzing van het verzoek gebleven.

2.2. Eiseres heeft beroep ingesteld tegen het bestreden besluit.

2.3. Het college heeft op het beroep gereageerd met een verweerschrift.

2.4. De rechtbank heeft het beroep op 28 augustus 2025 op zitting behandeld. Hieraan hebben deelgenomen: mr. A. Bal als waarnemer voor de gemachtigde van eiseres en de gemachtigde van het college.

Totstandkoming van het besluit

Eiseres heeft een echtgenoot en twee kinderen. Het gezin is gedupeerde van de toeslagenaffaire. Zij heeft zich sinds 2021 een aantal keer gemeld bij het college met het verzoek om brede ondersteuning in het kader van de Wet hersteloperatie toeslagen (Wht).

3.1. Eiseres heeft zich op 29 januari 2024 (opnieuw) gemeld bij het college, met het verzoek om brede ondersteuning te ontvangen. In dat kader heeft op 29 februari 2024 een gesprek plaatsgevonden met eiseres.

3.2. Het college heeft met het besluit van 29 april 2024 een plan van aanpak opgesteld. Hierin is het verzoek om ondersteuning beoordeeld en aangegeven welke ondersteuning (niet) wordt geboden. Hierin is het volgende opgenomen: Op het leefgebied financiën wordt ondersteuning geboden met betrekking tot het dossier van eiseres bij de Sociale Banken Nederland, is eiseres geadviseerd (alvast) een aanvraag tot schuldhulpverlening in te dienen, is eiseres voor het conflict met de verzekering doorverwezen naar het Juridisch Loket en is de vordering van eiseres bij het [bedrijf] afgeboekt vanuit het Noodfonds. Het verzoek van eiseres om vergoeding van advocaat- en griffiekosten wordt echter afgewezen. Op het leefgebied gezin wordt ondersteuning geboden doordat contact is gelegd met de WMO voor de aanvraag van eiseres om ondersteuning. Het verzoek van eiseres om vergoeding of ondersteuning voor een reis naar Mekka met het gezin wordt afgewezen. Op het leefgebied werk wordt ondersteuning geboden doordat contact is gelegd met de werkgever van eiseres in verband met een conflict. De verzoeken van eiseres om vergoeding van een elektrische fiets en om een bijdrage voor omscholing naar bewindvoerder worden afgewezen. Op het leefgebied wonen worden de verzoeken van eiseres om vergoeding van beveiligingscamera’s en nieuwe huissloten en om vergoeding van een kast en bureau voor haar kind afgewezen. Op het leefgebied zorg wordt ondersteuning geboden door vergoeding van de kosten van de noodzakelijke behandelingen door de chiropractor en van de noodzakelijke traumatherapie. Het verzoek van eiseres om vergoeding van het eigen risico voor 2024 wordt afgewezen.

3.3. Eiseres heeft bezwaar gemaakt tegen de gedeeltelijke afwijzing van haar verzoek.

3.4. Het college heeft het bezwaar van eiseres ongegrond verklaard en is met het bestreden besluit van 6 augustus 2024 bij de gedeeltelijke afwijzing van het verzoek van eiseres gebleven.

Beoordeling door de rechtbank

De rechtbank beoordeelt of het college het verzoek van eiseres om brede ondersteuning gedeeltelijk heeft kunnen afwijzen. Zij doet dat aan de hand van de beroepsgronden van eiseres. Zij stelt zich – kort samengevat – op het standpunt dat haar verzoeken ten onrechte zijn afgewezen, omdat al haar verzoeken voor haar noodzakelijk zijn om een nieuwe start te (kunnen) maken.

Toetsingskader

Een onderdeel van de hersteloperatie toeslagen is de brede ondersteuning door gemeenten. De brede ondersteuning is bedoeld voor het maken van een nieuwe start voor (potentieel) gedupeerden, na de problemen die zijn ervaren als gevolg van de toeslagenaffaire. Het uitgangspunt is dat de betrokkene en zijn of haar gezin zo snel mogelijk en zo goed als mogelijk hun leven weer op de rit krijgen.[1]

5.1. Op grond van artikel 2.21 van de Wht kan het college aan (mogelijk) gedupeerden brede ondersteuning bieden op vijf leefgebieden: financiën, gezin, werk, wonen en zorg. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft uitgangspunten voor het bieden van brede ondersteuning en het opstellen van een plan van aanpak geformuleerd (hierna: de uitgangspunten van de VNG). Hierin is opgenomen dat de uitgangspunten onder meer zijn dat de geboden ondersteuning maatwerk is en van tijdelijke aard is, dat de ondersteuning gericht is op de toekomst en dat materiële verstrekkingen onderdeel zijn van de brede ondersteuning als de verstrekking noodzakelijk is voor het maken van een nieuwe start.

5.2. De rechtbank stelt voorop dat het college bij het toekennen van brede ondersteuning beoordelings- en beleidsruimte toekomt. De rechtbank moet het bestreden besluit daarom enigszins terughoudend toetsen.

5.3. De rechtbank stelt verder vast dat het college geen beleidsregels heeft vastgesteld voor de uitvoering van artikel 2.21 van de Wht. Ter zitting is namens het college toegelicht dat dit een bewuste keuze is, omdat het college op deze manier beoogt zoveel mogelijk maatwerk te leveren bij de beoordeling van de verzoeken om brede ondersteuning. Het college hanteert bij de beoordeling – conform de uitgangspunten van de VNG – het noodzaakcriterium, daarbij wordt beoordeeld of de ondersteuning noodzakelijk is voor het kunnen maken van een nieuwe start.

Beoordeling 6. De rechtbank is van oordeel dat het college het verzoek van eiseres om brede ondersteuning gedeeltelijk, op alle vijf de leefgebieden, heeft kunnen afwijzen.

6.1. Het college heeft zich op het standpunt kunnen stellen dat voor zover eiseres op het leefgebied financiën heeft verzocht om vergoeding van haar kosten voor juridische bijstand en griffiekosten voor haar procedures bij de Sociale Banken Nederland, dit niet passend is binnen (de doelstellingen van) de brede ondersteuning. De brede ondersteuning vanuit het college is niet gericht op het financieel herstelproces, maar op het kunnen maken van een nieuwe start. Het college heeft het verzoek daarom op dit onderdeel kunnen afwijzen.

6.2. Het college heeft zich verder op het standpunt kunnen stellen dat de gevraagde ondersteuning op het leefgebied gezin voor een reis naar Mekka met het gezin niet noodzakelijk is. Het college heeft er in dat kader op kunnen wijzen dat het college keuzes moet maken op basis van objectieve criteria van noodzakelijkheid. Dat deze reis voor eiseres en haar gezin een diepgaande morele en spirituele betekenis zou hebben en zou kunnen bijdragen aan het (mentaal) maken van een nieuwe start, heeft het college dan ook onvoldoende mogen vinden. Het college heeft het verzoek op dit onderdeel kunnen afwijzen.

6.3. Het college heeft zich op het standpunt kunnen stellen dat de gevraagde ondersteuning op het leefgebied werk voor een elektrische fiets niet noodzakelijk is. Hoewel het college het belang van mobiliteit erkent, heeft eiseres de noodzaak van een elektrische fiets niet aannemelijk gemaakt. De enkele omstandigheid dat zij op dit moment een auto deelt met haar oudste zoon, onderbouwt de noodzaak van een elektrische fiets niet. Niet is onderbouwd dat dit noodzakelijk betekent dat eiseres de auto niet voor haar werk zou kunnen gebruiken en dat het gebruik van de zoon daarop kan worden afgestemd. Bovendien zijn er ook alternatieven zoals een reguliere fiets of het openbaar vervoer beschikbaar. Eiseres heeft niet onderbouwd dat deze alternatieven niet voldoende zijn. Het college heeft het verzoek op dit onderdeel kunnen afwijzen.

6.4. Het college heeft ten aanzien van de gevraagde ondersteuning op het leefgebied wonen allereerst van belang mogen vinden dat de brede ondersteuning voor dit leefgebied in beginsel is afgerond met de beschikking van het college van 7 december 2023. Voor zover eiseres heeft verzocht om vergoeding van nieuwe sloten en beveiligingscamera’s, heeft het college, onder verwijzing naar de beschikking van 7 december 2023, kunnen stellen dat het gevoel van onveiligheid van eiseres onvoldoende geobjectiveerd is om een nieuwe aanvraag op dit leefgebied in behandeling te nemen. Voor zover is verzocht om vergoeding van een kast en bureau voor haar kind, heeft het college kunnen volstaan met de verwijzing naar de eerder toegekende vergoeding voor de woninginrichting. Het college heeft het verzoek op deze onderdelen daarom kunnen afwijzen.

6.5. Het college heeft ten aanzien van de gevraagde ondersteuning op het leefgebied zorg kunnen verwijzen naar de beschikking van 7 december 2023. Hierin is expliciet opgenomen dat eenmalig het eigen risico over 2023 wordt vergoed, dat voor dit leefgebied ruimschots is voldaan aan de taak van brede ondersteuning en dat in beginsel geen nieuwe aanvragen op dit leefgebied in behandeling worden genomen. Nu eiseres opnieuw heeft verzocht om vergoeding van het eigen risico over 2024, heeft het college zich op het standpunt mogen stellen dat de brede ondersteuning niet is bedoeld als structurele inkomensondersteuning. Het college heeft het verzoek op dit onderdeel daarom kunnen afwijzen.

Conclusie en gevolgen

Het beroep is ongegrond. Dat betekent dat de gedeeltelijke afwijzing van het verzoek van eiseres in stand blijft. Eiseres krijgt daarom het griffierecht niet terug. Zij krijgt ook geen vergoeding van haar proceskosten.

Beslissing

De rechtbank verklaart het beroep ongegrond.

Deze uitspraak is gedaan door mr. A. Oosterveld, rechter, in aanwezigheid van mr. E. Diele, griffier, uitgesproken in het openbaar op

De rechter is verhinderd de uitspraak te ondertekenen.

Een afschrift van deze uitspraak is verzonden aan partijen op:

Informatie over hoger beroep

Een partij die het niet eens is met deze uitspraak, kan een hogerberoepschrift sturen naar de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State waarin wordt uitgelegd waarom deze partij het niet eens is met deze uitspraak. Het hogerberoepschrift moet worden ingediend binnen zes weken na de dag waarop deze uitspraak is verzonden. Kan de indiener de behandeling van het hoger beroep niet afwachten, omdat de zaak spoed heeft, dan kan de indiener de voorzieningenrechter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State vragen om een voorlopige voorziening (een tijdelijke maatregel) te treffen.

Bijlage: voor deze uitspraak belangrijke wet- en regelgeving

Wet hersteloperatie toeslagen Artikel 2.21

**1.**Het college van burgemeester en wethouders van een gemeente kan brede ondersteuning bieden op de vijf leefgebieden financiën, gezin, werk, wonen en zorg aan een ingezetene van die gemeente die:

**a.**een aanvrager van een kinderopvangtoeslag is en een aanvraag heeft ingediend tot toekenning van een herstelmaatregel als bedoeld in artikel 2.7; **b.**een kind, een pleegkind of een voormalig pleegkind is dat in aanmerking komt voor een tegemoetkoming als bedoeld in artikel 2.12; of c. een ex-partner is die in aanmerking komt voor de compensatie, bedoeld in artikel 2.14h, eerste lid, en aan wie deze is toegekend;

**2.**Brede ondersteuning als bedoeld in het eerste lid wordt verleend ten behoeve van de personen, bedoeld in het eerste lid, onderdelen a tot en met c, alsmede hun gezin als bedoeld in artikel 4, eerste lid, onder c, van de Participatiewet en het thuiswonende kind of pleegkind ouder dan 18 jaar van de personen, bedoeld in het eerste lid, of van hun partner.

**3.**Het eerste en tweede lid zijn in bijzondere omstandigheden van toepassing op een ingezetene van een andere gemeente, zo nodig in overleg met het college van die andere gemeente.

**4.**Het college van burgemeester en wethouders van een gemeente verleent de brede ondersteuning op basis van een plan van aanpak dat ziet op het kunnen maken van een nieuwe start in het kader van herstel dat is opgesteld met de persoon die op basis van het eerste lid in aanmerking komt voor brede ondersteuning.

**5.**Het college van burgemeester en wethouders van een gemeente kan de uitvoering van dit artikel, behoudens de vaststelling van de rechten en plichten van de persoon die op basis van het eerste of tweede lid in aanmerking komt voor brede ondersteuning en de daarvoor noodzakelijke beoordeling van zijn omstandigheden, door derden laten verrichten.

**6.**Indien de aanvraag tot toekenning van een herstelmaatregel als bedoeld in artikel 2.7 wordt afgewezen, beëindigt het college van burgemeester en wethouders de brede ondersteuning van de personen die op grond van het eerste of tweede lid in aanmerking komen voor brede ondersteuning binnen 30 dagen nadat de Dienst Toeslagen het college van burgemeester en wethouders heeft geïnformeerd dat ten aanzien van de aanvrager van de kinderopvangtoeslag een afwijzende beschikking is gegeven.

**7.**Bij ministeriële regeling kunnen nadere regels worden gesteld ter uitvoering van dit artikel.

Memorie van Toelichting op de Wet Hersteloperatie Toeslagen (Wht), Tweede Kamer, vergaderjaar 2021-2022, 36151, nr. 3, p. 101 en 102.

Voetnoten