arbeidsrecht

De Hoge Raad oordeelt dat de relatie tussen schoonmaakplatform Helpling en een schoonmaker een uitzendovereenkomst is. Voor het bestaan van een uitzendovereenkomst (art. 7:690 BW) is niet vereist dat de inlener, in dit geval een particulier huishouden, handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf.

Ondanks de uitsluiting in de overeenkomst en het oude art. 7:615 BW, kan een verhouding met een publiek lichaam als arbeidsovereenkomst worden gekwalificeerd als de feiten daartoe leiden en de promovendus anders zonder arbeidsrechtelijke bescherming zou vallen, wat ongewenst is.

De Hoge Raad verduidelijkt dat de vijfjarige verjaringstermijn voor pensioenpremie-vorderingen (art. 3:308 BW) aanvangt op basis van de betalingstermijnen in art. 26 Pensioenwet, ook als het pensioenfonds geen premienota heeft verstuurd en de werkgever niet was aangesloten.

De Hoge Raad oordeelt dat het niet compenseren van roostervrije 'overige dagen' die samenvallen met zwangerschaps- en bevallingsverlof, direct onderscheid op grond van geslacht oplevert. Deze dagen zijn een arbeidsvoorwaarde, waardoor de werkneemster recht heeft op compensatie, ongeacht of de cao deze dagen als vakantie kwalificeert.

Het gedrag als ondernemer, ook buiten de specifieke werkopdracht, is een relevante omstandigheid bij de kwalificatievraag. Hierdoor kunnen identieke werkzaamheden verschillend kwalificeren. Een vakbond kan via de Wet AVV een algemeen oordeel over de kwalificatie van de arbeidsrelaties vorderen, zonder collectieve actieprocedure.

De werkgever moet, ter weerlegging van het wettelijk vermoeden dat een benadeling het gevolg is van een klokkenluidersmelding, het tegendeel bewijzen. Slechts het ontzenuwen van het vermoeden van causaal verband is onvoldoende op grond van art. 17eb Wbk en de Klokkenluidersrichtlijn.

Het functioneel verschoningsrecht van een bedrijfsarts kent een beperkte uitzondering voor het verstrekken van noodzakelijke informatie voor verzuimbegeleiding en re-integratie. Voor overige informatie geldt het verschoningsrecht onverkort en kan het slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden wijken voor het belang van waarheidsvinding.

Schending van de informatieplicht (art. 7:655 BW) door een werkgever over een bonusregeling leidt niet tot omkering van de bewijslast. De werknemer moet de door hem gestelde uitleg bewijzen, waarbij de schending van de informatieplicht wel als omstandigheid meeweegt bij de Haviltex-uitleg.

Vergoeding voor structureel en voorzienbaar overwerk moet worden meegerekend in het vakantieloon, ook als de werkgever dit niet eenzijdig kan opleggen. Doorslaggevend is dat het overwerk feitelijk tot de gewone werkzaamheden behoort en de vergoeding een significant deel van het loon vormt.

De vergoeding voor structureel overwerk telt mee bij de berekening van het vakantieloon, ook als de werkgever de werknemer niet eenzijdig kan verplichten tot overwerk. Doorslaggevend is dat het overwerk gewoonlijk wordt verricht en de vergoeding een significant deel van het loon uitmaakt.

Vergoeding voor structureel en voorzienbaar overwerk dat een belangrijk deel van het loon uitmaakt, telt mee voor de berekening van het vakantieloon. Een eenzijdige verplichting tot overwerk door de werkgever is hiervoor, anders dan de werkgever betoogde, geen vereiste.

Vergoeding voor structureel en voorzienbaar overwerk telt mee voor de berekening van vakantieloon. Een eenzijdige verplichting door de werkgever is niet vereist; een bestendig, overeengekomen patroon van overwerk is voldoende. Dit volgt uit een doelgerichte interpretatie van het Hein/Holzkamm-arrest van het HvJEU.

Een werkgever moet ook een vóór 20 juli 2018 gedaan beëindigingsverzoek in behandeling nemen als dit verzoek op die datum nog niet definitief was afgewikkeld. De Xella-norm is dan van toepassing, ook zonder een hernieuwd verzoek van de werknemer.

Het begrip 'loon' in art. 8 Waadi (oud) moet richtlijnconform worden uitgelegd en omvat, net als het Europese begrip 'bezoldiging', alle voordelen in geld of natura uit hoofde van de dienstbetrekking. Bonussen en prestatievergoedingen vallen hier dus ook onder.

De klachtplicht van art. 6:89 BW is van toepassing op loonvorderingen. Bij de beoordeling moet een rechter echter alle omstandigheden van het geval kenbaar meewegen, met name de afhankelijke positie van de werknemer en een eventueel administratief verzuim van de werkgever.

De klachtplicht van art. 6:89 BW is van toepassing op loonvorderingen. Bij de beoordeling of een werknemer tijdig heeft geklaagd, moet de rechter echter alle omstandigheden van het geval kenbaar meewegen, in het bijzonder de afhankelijke positie van de werknemer.

Een dynamisch incorporatiebeding is een door art. 7:663 BW beschermd recht dat mee overgaat bij een overgang van onderneming. Werknemers kunnen van dit recht geen afstand doen wegens of in verband met de overgang. Een wijziging kan pas ná de overgang plaatsvinden.

De weigering van een werkgever om met een representatieve vakbond te onderhandelen over een cao kan onrechtmatig zijn, ook als de werkgever al overlegt met de ondernemingsraad. Dit vereist een belangenafweging door de rechter op basis van alle omstandigheden van het geval.

De rechter in de schadestaatprocedure is gebonden aan de beslissing in de hoofdprocedure. De uitleg van het dictum moet plaatsvinden met inachtneming van de overwegingen. De Hoge Raad vernietigt deels wegens schending van hoor en wederhoor en het treden buiten de grenzen van de rechtsstrijd.

De Hoge Raad oordeelt dat bij een verzoek tot beëindiging van een slapend dienstverband, het moment van het voorstel van de werknemer de peildatum is om te beoordelen of de werkgever een gerechtvaardigd belang heeft bij instandhouding, zoals reële re-integratiemogelijkheden.

Bij de kwalificatie van een bereikbaarheidsdienst als arbeidstijd kan een zeer korte reactietijd doorslaggevend zijn, zelfs bij weinig oproepen. De Hoge Raad benadrukt, conform HvJEU-recht, dat de impact van de reactietijd en 'pieperdruk' objectief moeten worden beoordeeld.

De klachtplicht van artikel 6:89 BW is niet van toepassing op de schending van een concurrentiebeding. Een dergelijke schending is geen gebrekkige prestatie, maar een vorm van niet-presteren (het niet nakomen van een verbintenis om iets na te laten).

Het strenge 'duidelijk en ondubbelzinnig'-criterium voor opzegging door een werknemer geldt niet voor een opzegging door de werkgever. Een dergelijke opzegging heeft, conform de ontvangsttheorie, pas werking op het moment dat de verklaring de werknemer bereikt en niet op de datering van de brief.

De Hoge Raad oordeelt dat een vordering niet als te vaag mag worden afgewezen als uit de stellingen en het partijdebat duidelijk is wat wordt bedoeld. Een rechter moet een petitum uitleggen aan de hand van de onderbouwing en de wederzijdse begripsvorming.

Bij een ontslag op staande voet gebaseerd op een samengestelde dringende reden, moet de rechter voor de onverwijldheidseis de voortvarendheid van het handelen van de werkgever beoordelen ten aanzien van het *gehele* samenstel van gronden, niet slechts een deel ervan.

De Hoge Raad oordeelt dat het bezorgen van maaltijden per fiets onder ‘vervoer van goederen over de weg’ valt. Volgens de cao-norm moet dit begrip taalkundig worden uitgelegd en zijn er geen objectieve aanwijzingen om het te beperken tot gemotoriseerd vervoer.

Een werkgever mag bovenwettelijke vakantiedagen afboeken van een zieke werknemer die op vakantie gaat, mits dit in een cao is vastgelegd. Een cao geldt als 'schriftelijke overeenkomst' in de zin van art. 7:638 lid 8 BW. Instemming van de werknemer wordt niet lichtvaardig aangenomen.

De Hoge Raad vernietigt een arrest waarin een ontslag op staande voet wegens diefstal werd bevestigd. Het oordeel van het hof dat getuigenverklaringen niet strookten met de verklaring van de werkneemster en dat alternatieve scenario's ontbraken, wordt als onbegrijpelijk beschouwd.

De bevoegdheid én verplichting van een financiële onderneming om een variabele beloning terug te vorderen op grond van art. 1:127 lid 3 Wft, is niet afhankelijk van het bestaan van uitgeschreven beleid of procedures. Het ontbreken hiervan staat de uitoefening van de clawback niet in de weg.

Een werkgever die een pensioenregeling wijzigt, waardoor de kans op indexatie voor een gepensioneerde werknemer verslechtert, kan op grond van redelijkheid en billijkheid verplicht zijn dit verslechterde indexatieperspectief te compenseren, ook al was het recht op indexatie voorwaardelijk.

De Hoge Raad oordeelt dat een ondeugdelijk feitenonderzoek niet automatisch betekent dat er geen dringende reden voor ontslag op staande voet is. Tevens moet bij de beoordeling of de ontslagreden duidelijk is (mededelingseis), de reactie van de werknemer worden betrokken.

Het ruime loonbegrip van art. 7:639 BW, inclusief alle looncomponenten, geldt onverkort voor bovenwettelijke vakantiedagen. De aard van een vrijetijdsaanspraak als 'vakantie' wordt bepaald bij toekenning en verandert niet als deze voor andere doelen, zoals een ouderenregeling, wordt ingezet.

De Hoge Raad verduidelijkt de toepassing van het hoofdzakelijkheidscriterium voor de Mt-regelingen, legt een verzwaarde stelplicht op de werkgever wanneer bewijs in diens domein ligt, en oordeelt dat werkingssferen van aanpalende bedrijfstakken zo moeten worden uitgelegd dat 'blinde vlekken' worden voorkomen.

De Hoge Raad oordeelt over de uitleg van het begrip 'slaapdienst' in de CAO Sociaal Werk. Een werknemer verricht niet 'uitsluitend slaapdiensten' als de diensten naast de rustperiode ook structurele, niet-incidentele werkzaamheden omvatten. In dat geval bestaat geen recht op 100% loon over de rusturen.

Art. 20 Pensioenwet verbiedt niet de wijziging van een onvoorwaardelijke toeslag die afhankelijk is van actieve deelname aan de pensioenregeling. Het verbod is evenmin van toepassing op wijzigingen in de uitvoeringsovereenkomst tussen werkgever en pensioenuitvoerder, ook als die de financiering beïnvloeden.

De Hoge Raad oordeelt dat de relatie tussen Deliveroo en haar bezorgers een arbeidsovereenkomst is. De vrijheid om werk te weigeren of zich te laten vervangen sluit een arbeidsovereenkomst niet uit, als bij de weging van alle omstandigheden de elementen van een dienstverband overheersen.

Een pensioenadviseur, ingehuurd door de werkgever, heeft een zorgplicht jegens de werknemer wiens pensioen het betreft. De belangen van de werknemer zijn zo nauw betrokken dat een tekortkoming jegens de werkgever in beginsel een onrechtmatige daad jegens de werknemer oplevert.

Een CAO-bepaling die stelt dat een uitzendovereenkomst bij ziekmelding eindigt door een fictief beëindigingsverzoek van de inlener, is nietig. Voor een rechtsgeldig einde van de uitzendovereenkomst op grond van het uitzendbeding is een daadwerkelijk verzoek van de inlener vereist.

De Hoge Raad vernietigt het oordeel van het hof over het toepasselijk recht. Voor het 'gewoonlijk werkland' is de plaats waar de werknemer instructies ontvangt beslissend, niet waar ze worden gegeven. De plaats van belasting- en premieafdracht is een zelfstandig, zwaarwegend criterium voor de 'nauwere band'-toets.

Wanneer een werkgever verzuimt om cao-verplichte urenstaten te verstrekken, kan van de werknemer niet worden verlangd dat hij zijn loonvordering volledig onderbouwt. Het hof mag de stelplicht van de werknemer niet te zwaar aanrekenen en een nadere specificatie is geen nieuwe grief.

Bij een overgang van onderneming gaat senioriteit als zodanig niet over op de verkrijger. Financiële rechten die aan senioriteit zijn gekoppeld, zoals mogelijk de ontslagvolgorde, moeten wel worden gehandhaafd. De verkrijger moet deze rechten op dezelfde voet als de vervreemder respecteren.

De beschermende maatstaf van opzet of bewuste roekeloosheid uit artikel 7:661 BW kan ook gelden voor de aansprakelijkheid van een werknemer jegens een andere concernvennootschap dan de formele werkgever, wanneer de werkzaamheden ook voor die vennootschap werden verricht en de verweten gedragingen nauw samenhangen met de arbeidsovereenkomst.

De Hoge Raad oordeelt dat bij een voorstel tot wijziging van arbeidsvoorwaarden zonder eenzijdig wijzigingsbeding, de maatstaf van goed werknemerschap (art. 7:611 BW) geldt. De eis dat de weigering van het voorstel door de werknemer 'onaanvaardbaar' moet zijn, is een onjuiste en te strenge toets.

De verplichting voor een werkgever om op verzoek van een langdurig zieke werknemer een 'slapend dienstverband' te beëindigen (de Xella-norm) geldt ook als de ziekteperiode al voor 1 juli 2015 eindigde. De werkgever kan alsnog compensatie voor de transitievergoeding krijgen.

Voor de toepassing van de Detacheringsrichtlijn op internationale chauffeurs is een 'voldoende nauwe band' met het werkland vereist, niet dat de werkzaamheden er 'overwegend' plaatsvinden. Cabotage binnen een lidstaat valt in beginsel altijd onder de richtlijn, ongeacht de duur.

Een ontslagverzoek vanwege een verstoorde arbeidsverhouding, die is ontstaan na de publicatie van een kritisch boek door een werknemer, is een inmenging in de vrijheid van meningsuiting. Het causale verband wordt vastgesteld door de gehele keten van gebeurtenissen te beschouwen.

De Hoge Raad oordeelt dat de plicht tot gelijke behandeling bij toeslagen (art. 58 Pw) op de pensioenuitvoerder rust, niet op de werkgever. De plicht tot het in stand houden van een uitvoeringsovereenkomst (art. 23 Pw) eindigt zodra een werknemer geen pensioen meer opbouwt.

Bij de beoordeling van ernstig verwijtbaar handelen van een werknemer moet het handelen of nalaten van de werkgever worden meegewogen. Een vuistregel dat grensoverschrijdend gedrag in beginsel ernstig verwijtbaar is, wordt verworpen. De werkgeversverantwoordelijkheid om wangedrag te voorkomen, is relevant.

Op grond van het overgangsrecht van de Wet werk en zekerheid sluit het bestaan van een recht op een cao-voorziening, zoals een wachtgeldregeling, de aanspraak op de wettelijke transitievergoeding uit. Het is hierbij niet van belang of die cao-voorziening daadwerkelijk tot een uitkering leidt.

Het belemmeringsverbod in de Waadi (art. 9a) is niet zonder meer van toepassing op een zzp'er die door een intermediair bij een inlener wordt geplaatst. Er moet worden getoetst of de zzp'er als 'werknemer' in de zin van de Uitzendrichtlijn kwalificeert.