Artikel 155 (Continuïteit rechter bij bewijs en eindvonnis)
1. De rechter ten overstaan van wie in een zaak bewijs is bijgebracht, zal daarin zoveel als mogelijk het eindvonnis wijzen of medewijzen.
2. Van een afwijking van deze regel en de oorzaak daarvan wordt in het vonnis melding gemaakt. Tegen de afwijking staat geen voorziening open.
Uitleg in duidelijke taal
1. De rechter ten overstaan van wie in een zaak bewijs is bijgebracht, zal daarin zoveel als mogelijk het eindvonnis wijzen of medewijzen.
Dit betekent letterlijk: De rechter bij wie (ten overstaan van wie) in een rechtszaak bewijs is aangeleverd (bijgebracht), moet in diezelfde zaak (daarin) zo veel als praktisch uitvoerbaar is (zoveel als mogelijk) het eindvonnis formuleren (wijzen) of mede formuleren (medewijzen).
2. Van een afwijking van deze regel en de oorzaak daarvan wordt in het vonnis melding gemaakt. Tegen de afwijking staat geen voorziening open.
Dit betekent letterlijk: Als van deze regel wordt afgeweken (een afwijking), en wat de reden (oorzaak) daarvoor is, dan wordt daarvan in het vonnis een aantekening gemaakt (melding gemaakt). Tegen de beslissing om af te wijken (de afwijking) kan geen rechtsmiddel worden aangewend (staat geen voorziening open).
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2017:3264 - Mondelinge behandeling: in beginsel voor de volledige meervoudige kamer
Een mondelinge behandeling die dient om partijen hun stellingen te laten toelichten in een meervoudig te beslissen zaak, moet in beginsel plaatsvinden voor de volledige kamer. Afwijking is mogelijk, maar partijen moeten hierover worden geïnformeerd en kunnen een meervoudige behandeling verzoeken.
ECLI:NL:HR:2020:472 - Regels rechterswisseling aangescherpt en plicht tot beoordeling subsidiaire grondslagen
Het hof moet subsidiaire grondslagen (onrechtmatige daad, ongerechtvaardigde verrijking) apart beoordelen, ook als de primaire vordering (wanprestatie) faalt door gebrek aan schade. De Hoge Raad scherpt bovendien de regels voor rechterswisseling na een mondelinge behandeling aan: het gerecht moet partijen nu voorafgaand aan elke volgende uitspraak informeren.
ECLI:NL:HR:2017:3259 - Hoorzitting voor raadsheer-commissaris: wanneer is dit toegestaan in meervoudige zaken?
Een mondelinge behandeling die (mede) dient om stellingen toe te lichten in een meervoudige zaak, moet in beginsel plaatsvinden voor de volledige kamer. Partijen moeten de kans krijgen een meervoudige zitting te verzoeken, wat slechts op zwaarwegende gronden mag worden afgewezen.
ECLI:NL:HR:2020:1711 - Rechterswisseling na mondelinge behandeling versus na getuigenverhoor: verschillende regels
De Hoge Raad onderscheidt de regels voor rechterswisseling. Na een mondelinge behandeling is actieve melding vereist. Na een getuigenverhoor niet. Het verzuim om de reden voor vervanging van de raadsheer-commissaris te vermelden (art. 155 lid 2 Rv) leidt niet tot cassatie.
ECLI:NL:HR:2020:1712 - Rechterswisseling: onderscheid mededelingsplicht na zitting en na getuigenverhoor
De Hoge Raad oordeelt dat er geen plicht is om partijen vooraf te informeren over de vervanging van de raadsheer-commissaris die getuigen heeft gehoord. Schending van de plicht om deze vervanging in de uitspraak te motiveren (art. 155 lid 2 Rv) leidt niet tot cassatie.