Artikel 15 (Enkelvoudige meervoudige kamers en verwijzing)
1. Bij de rechtbank worden zaken, behoudens in de wet genoemde uitzonderingen, behandeld en beslist door een enkelvoudige kamer.
2. Indien de zaak naar het oordeel van de enkelvoudige kamer ongeschikt is voor behandeling en beslissing door één rechter, verwijst zij deze naar een meervoudige kamer, bestaande uit drie leden. De enkelvoudige kamer kan ook in andere gevallen een zaak naar een meervoudige kamer verwijzen.
3. Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt.
4. De meervoudige kamer kan bepalen dat de behandeling geheel of gedeeltelijk zal geschieden door een zoveel als mogelijk uit haar midden aangewezen rechter-commissaris. De rechter-commissaris oefent daarbij de bevoegdheden uit, aan de rechtbank toegekend.
5. De meervoudige kamer kan na het wijzen van een tussenvonnis de zaak verwijzen naar de enkelvoudige kamer voor verdere behandeling. Het tweede lid en het derde lid, tweede volzin, zijn van overeenkomstige toepassing.
Uitleg in duidelijke taal
1. Bij de rechtbank worden zaken, behoudens in de wet genoemde uitzonderingen, behandeld en beslist door een enkelvoudige kamer.
Dit betekent dat rechtszaken bij de rechtbank in principe worden behandeld en beslist door één rechter (een enkelvoudige kamer), tenzij de wet specifieke uitzonderingen noemt (behoudens in de wet genoemde uitzonderingen).
2. Indien de zaak naar het oordeel van de enkelvoudige kamer ongeschikt is voor behandeling en beslissing door één rechter, verwijst zij deze naar een meervoudige kamer, bestaande uit drie leden. De enkelvoudige kamer kan ook in andere gevallen een zaak naar een meervoudige kamer verwijzen.
Dit houdt in dat als de rechter van de enkelvoudige kamer oordeelt dat de zaak niet geschikt is om door slechts één rechter te worden behandeld en beslist, de zaak wordt doorverwezen naar een meervoudige kamer. Een meervoudige kamer bestaat uit drie rechters. Ook in andere situaties kan de enkelvoudige kamer besluiten een zaak naar een meervoudige kamer te verwijzen.
3. Verwijzing kan geschieden in elke stand van de procedure. De behandeling van een verwezen zaak wordt voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt.
Dit betekent dat een zaak op elk moment tijdens de juridische procedure (in elke stand van de procedure) kan worden verwezen. Wanneer een zaak is verwezen, gaat de behandeling verder vanaf het punt waar deze was gebleven (voortgezet in de stand waarin zij zich bevindt).
4. De meervoudige kamer kan bepalen dat de behandeling geheel of gedeeltelijk zal geschieden door een zoveel als mogelijk uit haar midden aangewezen rechter-commissaris. De rechter-commissaris oefent daarbij de bevoegdheden uit, aan de rechtbank toegekend.
Dit stelt dat de meervoudige kamer kan besluiten dat de behandeling van de zaak, geheel of voor een deel, wordt uitgevoerd door een rechter-commissaris. Deze rechter-commissaris wordt zoveel mogelijk gekozen uit de leden van de meervoudige kamer zelf. Bij deze behandeling heeft de rechter-commissaris dezelfde bevoegdheden als de rechtbank.
5. De meervoudige kamer kan na het wijzen van een tussenvonnis de zaak verwijzen naar de enkelvoudige kamer voor verdere behandeling. Het tweede lid en het derde lid, tweede volzin, zijn van overeenkomstige toepassing.
Dit betekent dat de meervoudige kamer, nadat zij een tussenvonnis heeft uitgesproken, de zaak kan terugverwijzen naar de enkelvoudige kamer voor de verdere afhandeling. De regels uit het tweede lid (over de redenen voor verwijzing) en de tweede zin van het derde lid (over de voortzetting van de behandeling in de huidige stand) gelden hierbij op een vergelijkbare manier (zijn van overeenkomstige toepassing).
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2017:3264 - Mondelinge behandeling: in beginsel voor de volledige meervoudige kamer - 21 december 2017
Een mondelinge behandeling die dient om partijen hun stellingen te laten toelichten in een meervoudig te beslissen zaak, moet in beginsel plaatsvinden voor de volledige kamer. Afwijking is mogelijk, maar partijen moeten hierover worden geïnformeerd en kunnen een meervoudige behandeling verzoeken.
ECLI:NL:HR:2017:3259 - Hoorzitting voor raadsheer-commissaris: wanneer is dit toegestaan in meervoudige zaken? - 21 december 2017
Een mondelinge behandeling die (mede) dient om stellingen toe te lichten in een meervoudige zaak, moet in beginsel plaatsvinden voor de volledige kamer. Partijen moeten de kans krijgen een meervoudige zitting te verzoeken, wat slechts op zwaarwegende gronden mag worden afgewezen.
ECLI:NL:HR:2019:1202 - Hoorrecht en meervoudige kamer bij Wet Bopz-zaken na verwijzing - 11 juli 2019
Indien een Wet Bopz-zaak na mondelinge behandeling door een enkelvoudige rechter wordt beslist door een meervoudige kamer, moet de betrokkene de gelegenheid krijgen om een (hernieuwde) behandeling door de meervoudige kamer te verzoeken. Dit verzoek mag slechts op zwaarwegende gronden worden afgewezen.
ECLI:NL:HR:2024:1724 - Hoge Raad bevestigt: kantonrechter oordeelt (bijna) altijd alleen - 21 november 2024
De Hoge Raad oordeelt dat de wet, met uitzondering van pachtzaken, niet voorziet in meervoudige behandeling van kantonzaken. De specifieke bepaling van artikel 47 Wet RO prevaleert boven de algemene verwijzingsmogelijkheid van artikel 15 lid 2 Rv, een bewuste keuze van de wetgever.
ECLI:NL:HR:2025:162 - Verschoningsrecht bedrijfsarts en de uitzondering voor verzuimbegeleiding - 30 januari 2025
Het functioneel verschoningsrecht van een bedrijfsarts kent een beperkte uitzondering voor het verstrekken van noodzakelijke informatie voor verzuimbegeleiding en re-integratie. Voor overige informatie geldt het verschoningsrecht onverkort en kan het slechts in zeer uitzonderlijke omstandigheden wijken voor het belang van waarheidsvinding.
ECLI:NL:HR:2014:2816 - EEX-Vo: tenuitvoerlegging Belgisch strafvonnis en procesvertegenwoordiging in exequaturprocedure - 25 september 2014
De civielrechtelijke veroordeling in een buitenlands strafvonnis valt onder de EEX-Verordening. In de rechtsmiddelprocedure tegen een exequatur (art. 43 EEX-Vo) is, anders dan in de verzoekfase, verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat vereist. Schending hiervan leidt echter niet zonder meer tot cassatie.