Burgerlijk Wetboek Boek 4

1. De rechtbank beslist niet op het verzoek tot benoeming van een vereffenaar dan na verhoor of behoorlijke oproeping van de verzoeker, alsmede voor zover zij bestaan en bekend zijn, van de erfgenamen, de boedelnotaris en de executeur.

Dit betekent dat de rechtbank pas een beslissing neemt over een verzoek om een vereffenaar te benoemen nadat de indiener van het verzoek (de verzoeker) is gehoord of op de juiste wijze is opgeroepen. Ook de erfgenamen, de boedelnotaris en de executeur moeten worden gehoord of behoorlijk worden opgeroepen, mits zij bestaan en hun identiteit bekend is.

2. De rechtbank kan als vereffenaar onder de nodige door haar te bepalen waarborgen een erfgenaam, een executeur of een andere persoon aanwijzen. Benoemt zij twee of meer vereffenaars, dan kan, tenzij bij de benoeming of later door de kantonrechter anders wordt bepaald, ieder van hen alle werkzaamheden alleen verrichten.

Dit houdt in dat de rechtbank een erfgenaam, een executeur of een andere persoon kan aanstellen als vereffenaar. De rechtbank stelt hierbij de nodige waarborgen vast. Als de rechtbank twee of meer vereffenaars benoemt, mag in beginsel ieder van hen zelfstandig alle taken uitvoeren. Dit is anders als de kantonrechter bij de benoeming of op een later moment anders beslist.

3. Een door de rechter benoemde vereffenaar heeft recht op het loon dat door de kantonrechter vóór het opmaken van de uitdelingslijst wordt vastgesteld.

Dit betekent dat een vereffenaar die door de rechter is aangesteld, recht heeft op een vergoeding (loon). De hoogte van dit loon wordt door de kantonrechter bepaald voordat de definitieve verdeling van de nalatenschap (de uitdelingslijst) wordt opgemaakt.

4. Hij wordt vereffenaar op de dag, waarop de beslissing die de benoeming inhoudt in kracht van gewijsde is gegaan, of – zo deze uitvoerbaar bij voorraad is verklaard – daags nadat de griffier hem van zijn benoeming mededeling heeft gedaan.

Dit lid stelt dat een persoon vereffenaar wordt op de dag dat de rechterlijke beslissing tot zijn benoeming definitief en onherroepelijk is geworden (in kracht van gewijsde is gegaan). Als de beslissing echter direct uitvoerbaar is verklaard (uitvoerbaar bij voorraad), wordt de persoon vereffenaar op de dag nadat de griffier (secretaris van de rechtbank) hem officieel van zijn benoeming op de hoogte heeft gesteld.

5. Hij kan worden ontslagen hetzij op eigen verzoek, hetzij om gewichtige redenen, zulks op verzoek van een medevereffenaar, een erfgenaam, een schuldeiser van de nalatenschap of het openbaar ministerie, dan wel ambtshalve. Hangende het onderzoek kan de rechtbank voorlopige voorzieningen treffen en de vereffenaar schorsen. De taak van de vereffenaar eindigt door zijn dood, het ten aanzien van hem van toepassing verklaren van de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen, zijn faillietverklaring, zijn ondercuratelestelling of indien een bewind als bedoeld in titel 19 van Boek 1 over een of meer van zijn goederen wordt ingesteld. De rechter benoemt een of meer vereffenaars waar dezen ontbreken voordat de vereffening is geëindigd; hij kan een opengevallen plaats doen bezetten.

Dit betekent dat een vereffenaar ontslagen kan worden op eigen verzoek, of vanwege zwaarwegende (gewichtige) redenen. Een dergelijk ontslag kan worden verzocht door een andere vereffenaar (medevereffenaar), een erfgenaam, een schuldeiser van de nalatenschap, of het openbaar ministerie. De rechtbank kan de vereffenaar ook uit eigen beweging (ambtshalve) ontslaan. Gedurende een eventueel onderzoek naar het functioneren van de vereffenaar kan de rechtbank tijdelijke maatregelen (voorlopige voorzieningen) treffen en de vereffenaar tijdelijk uit zijn functie ontheffen (schorsen). De functie van de vereffenaar eindigt automatisch bij zijn overlijden, als de wettelijke schuldsaneringsregeling op hem van toepassing wordt verklaard, bij zijn faillissement, als hij onder curatele wordt gesteld, of als er een bewind over zijn vermogen wordt ingesteld zoals beschreven in titel 19 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek. Als er geen vereffenaar meer is voordat de vereffening van de nalatenschap is voltooid, benoemt de rechter een of meer nieuwe vereffenaars; de rechter kan een vrijgekomen positie opnieuw invullen.

6. De griffier doet de benoeming van een vereffenaar, alsmede het eindigen van zijn hoedanigheid onverwijld in het boedelregister inschrijven. De vereffenaar maakt haar bekend in de Staatscourant.

Dit betekent dat de griffier (secretaris van de rechtbank) de benoeming van een vereffenaar en het beëindigen van zijn functie direct (onverwijld) moet laten registreren in het boedelregister. De vereffenaar zelf is verplicht deze benoeming en beëindiging publiekelijk bekend te maken in de Staatscourant (het officiële publicatieblad van de Nederlandse overheid).