Artikel 152 (Vrije bewijsmiddelen en vrije bewijswaardering)
1. Bewijs kan worden geleverd door alle middelen, tenzij de wet anders bepaalt.
2. De waardering van het bewijs is aan het oordeel van de rechter overgelaten, tenzij de wet anders bepaalt.
Uitleg in duidelijke taal
1. Bewijs kan worden geleverd door alle middelen, tenzij de wet anders bepaalt.
Dit betekent letterlijk dat bewijs mag worden geleverd door alle middelen, tenzij de wet hierover anders bepaalt.
2. De waardering van het bewijs is aan het oordeel van de rechter overgelaten, tenzij de wet anders bepaalt.
Dit betekent letterlijk dat de waardering van het bewijs aan het oordeel van de rechter is overgelaten, tenzij de wet hierover anders bepaalt.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2014:942 - Onrechtmatig verkregen bewijs en de Gedragscode Persoonlijk Onderzoek van verzekeraars - 17 april 2014
Onrechtmatig verkregen bewijs door een verzekeraar, in strijd met de Gedragscode Persoonlijk Onderzoek, moet in een civiele procedure buiten beschouwing worden gelaten. Er is sprake van onrechtmatigheid als niet is voldaan aan de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit, zoals wanneer alternatieve onderzoeksmethoden onvoldoende zijn benut.
ECLI:NL:HR:2015:760 - Verklaring voor recht bij letselschade en bewijskracht strafvonnis noodweer - 26 maart 2015
De Hoge Raad oordeelt dat een slachtoffer voldoende belang heeft bij een verklaring voor recht als schade aannemelijk is. Daarnaast heeft een in een strafzaak aanvaard beroep op noodweer geen dwingende bewijskracht in een civiele procedure, omdat dit geen deel uitmaakt van de bewezenverklaring.
ECLI:NL:HR:2006:AU7933 - Hoge Raad - 30 maart 2006
ECLI:NL:HR:2007:AZ0613 - Hoge Raad - 15 maart 2007
ECLI:NL:HR:1925:98 - Hoge Raad - 29 april 1925
ECLI:NL:HR:2019:572 - Stellige ontkenning handtekening onderhandse akte: bewijslast en recht op bewijslevering - 11 april 2019
Een stellige ontkenning van een handtekening onder een onderhandse akte (art. 159 lid 2 Rv) behoeft geen nadere onderbouwing en verlegt de bewijslast naar de partij die zich op de akte beroept. Een specifiek bewijsaanbod mag niet worden gepasseerd enkel omdat geen deskundigenbewijs is aangeboden.
ECLI:NL:HR:2014:3654 - De bewijskracht van een gezamenlijk opgesteld deskundigenrapport bij letselschade - 18 december 2014
De rechter is vrij om bij de schadebegroting uit te gaan van een op gezamenlijk verzoek van partijen uitgebracht deskundigenrapport, ook als een partij vooraf aangaf niet gebonden te zijn. Het is een feitelijk bewijsoordeel, dat de rechter naar eigen inzicht waardeert.
ECLI:NL:HR:2014:1632 - Onrechtmatig verkregen bewijs door een derde in een civiele procedure - 10 juli 2014
Het feit dat bewijs onrechtmatig is verkregen door een derde, betekent niet automatisch dat de procespartij die het gebruikt dit bewijs ook onrechtmatig heeft verkregen. Of hiervan sprake is, moet worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval.
ECLI:NL:HR:2016:848 - Tegenbewijs tegen dwingende bewijskracht van een notariële akte - 12 mei 2016
Tegenbewijs tegen de dwingende bewijskracht van een notariële akte (art. 157 lid 2 Rv) is niet beperkt tot de stelling dat anders is verklaard dan in de akte staat. Het kan ook betrekking hebben op de stelling dat de in de akte opgenomen verklaring niet overeenstemt met de werkelijkheid.
ECLI:NL:HR:2017:3263 - Bewijskracht van een summiere, ondertekende akte in contractsonderhandelingen - 21 december 2017
Een ondertekende akte die te summier is voor dwingend bewijs van een koopovereenkomst, mag niet worden genegeerd. Het hof moet deze akte met vrije bewijskracht meewegen in de algehele bewijswaardering, naast andere bewijsmiddelen zoals getuigenverklaringen.