Artikel 112 (Rechterlijke bevoegdheid geschillenbeslechting)
1. Aan de rechterlijke macht is opgedragen de berechting van geschillen over burgerlijke rechten en over schuldvorderingen.
2. De wet kan de berechting van geschillen die niet uit burgerlijke rechtsbetrekkingen zijn ontstaan, opdragen hetzij aan de rechterlijke macht, hetzij aan gerechten die niet tot de rechterlijke macht behoren. De wet regelt de wijze van behandeling en de gevolgen van de beslissingen.
Uitleg in duidelijke taal
1. Aan de rechterlijke macht is opgedragen de berechting van geschillen over burgerlijke rechten en over schuldvorderingen.
Dit betekent dat de berechting van geschillen over burgerlijke rechten en over schuldvorderingen is toevertrouwd (opgedragen) aan de rechterlijke macht.
2. De wet kan de berechting van geschillen die niet uit burgerlijke rechtsbetrekkingen zijn ontstaan, opdragen hetzij aan de rechterlijke macht, hetzij aan gerechten die niet tot de rechterlijke macht behoren. De wet regelt de wijze van behandeling en de gevolgen van de beslissingen.
Dit betekent dat de wet de bevoegdheid heeft om de berechting van geschillen die niet voortkomen uit burgerlijke rechtsbetrekkingen, toe te wijzen (opdragen) aan ofwel de rechterlijke macht, ofwel aan gerechten die daartoe niet behoren. Daarnaast stelt de wet regels vast voor de wijze van behandeling van deze geschillen en de consequenties (gevolgen) van de genomen beslissingen.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2016:1049 - Bestuursrechtelijke rechtsgang voor collegegeld sluit collectieve actie uit
Een collectieve actie bij de burgerlijke rechter tegen de hoogte van het instellingscollegegeld is niet-ontvankelijk. De Wet op het hoger onderwijs (WHW) biedt (aanstaande) studenten een exclusieve en met voldoende waarborgen omklede bestuursrechtelijke rechtsgang bij het CBHO.
ECLI:NL:HR:2018:1806 - Geen rol voor burgerlijke rechter in strafproces: de grens van aanvullende rechtsbescherming
De burgerlijke rechter kan geen voorzieningen treffen die uitsluitend dienen ter bescherming van processuele belangen in een procedure bij een andere rechter, zoals het strafproces. Partijen zijn voor dergelijke verzoeken aangewezen op de regels en mogelijkheden van die specifieke rechtsgang.
ECLI:NL:HR:2001:ZC3693
ECLI:NL:HR:2023:134
ECLI:NL:HR:1999:AA1056
ECLI:NL:HR:2022:1866 - Belastingdienst schond geheimhoudingsplicht bij verstrekken inkomensgegevens aan verhuurders
De Hoge Raad oordeelt dat de Belastingdienst onrechtmatig handelde door vóór 1 april 2016 inkomensverklaringen aan verhuurders te verstrekken. Er was geen expliciete wettelijke verplichting die de fiscale geheimhoudingsplicht doorbrak. De burgerlijke rechter is bevoegd omdat het om feitelijk handelen ging.
ECLI:NL:HR:1999:AA3880
ECLI:NL:HR:1915:AG1773 - Guldemond/Noordwijkerhout: Bevoegdheid burgerlijke rechter bij overheidsingrijpen
Guldemond/Noordwijkerhout Arrest
De bevoegdheid van de burgerlijke rechter wordt bepaald door het recht waarop de eiser zijn vordering baseert (objectum litis). Indien de vordering is gegrond op een burgerlijk recht, is de burgerlijke rechter bevoegd, ongeacht of de overheid als verweerder een publiekrechtelijke verweer voert.