Terug naar bibliotheek
Vertaling : NL
Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden
TITEL I. RECHTEN EN VRIJHEDEN
Artikel 5. Recht op vrijheid en veiligheid

Artikel 5. Recht op vrijheid en veiligheid

Laatste versie

1. Een ieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon. Niemand mag zijn vrijheid worden ontnomen, behalve in de navolgende gevallen en overeenkomstig een wettelijk voorgeschreven procedure:

a. indien hij op rechtmatige wijze is gedetineerd na veroordeling door een daartoe bevoegde rechter; b. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd, wegens het niet naleven van een overeenkomstig de wet door een gerecht gegeven bevel of teneinde de nakoming van een door de wet voorgeschreven verplichting te verzekeren; c. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd teneinde voor de bevoegde rechterlijke instantie te worden geleid, wanneer er een redelijke verdenking bestaat, dat hij een strafbaar feit heeft begaan of indien het redelijkerwijs noodzakelijk is hem te beletten een strafbaar feit te begaan of te ontvluchten nadat hij dit heeft begaan; d. in het geval van rechtmatige detentie van een minderjarige met het doel toe te zien op zijn opvoeding of in het geval van zijn rechtmatige detentie, teneinde hem voor de bevoegde instantie te geleiden; e. in het geval van rechtmatige detentie van personen ter voorkoming van de verspreiding van besmettelijke ziekten, van geesteszieken, van verslaafden aan alcohol of verdovende middelen of van landlopers; f. in het geval van rechtmatige arrestatie of detentie van een persoon teneinde hem te beletten op onrechtmatige wijze het land binnen te komen, of van een persoon waartegen een uitwijzings- of uitleveringsprocedure hangende is.

2. Een ieder die gearresteerd is moet onverwijld en in een taal die hij verstaat op de hoogte worden gebracht van de redenen van zijn arrestatie en van alle beschuldigingen die tegen hem zijn ingebracht.

3. Een ieder die is gearresteerd of gedetineerd, overeenkomstig lid 1.c van dit artikel, moet onverwijld voor een rechter worden geleid of voor een andere magistraat die door de wet bevoegd verklaard is rechterlijke macht uit te oefenen en heeft het recht binnen een redelijke termijn berecht te worden of hangende het proces in vrijheid te worden gesteld. De invrijheidstelling kan afhankelijk worden gesteld van een waarborg voor de verschijning van de betrokkene ter terechtzitting.

4. Een ieder, wie door arrestatie of detentie zijn vrijheid is ontnomen, heeft het recht voorziening te vragen bij het gerecht opdat deze spoedig beslist over de rechtmatigheid van zijn detentie en zijn invrijheidstelling beveelt, indien de detentie onrechtmatig is.

5. Een ieder die het slachtoffer is geweest van een arrestatie of een detentie in strijd met de bepalingen van dit artikel, heeft recht op schadeloosstelling.

Uitleg in duidelijke taal

1. Een ieder heeft recht op vrijheid en veiligheid van zijn persoon. Niemand mag zijn vrijheid worden ontnomen, behalve in de navolgende gevallen en overeenkomstig een wettelijk voorgeschreven procedure:

Dit betekent letterlijk dat elke persoon het recht heeft op vrijheid en de veiligheid van zijn of haar persoon. Niemand mag zijn of haar vrijheid worden afgenomen, behalve in de hierna volgende (navolgende) gevallen en in overeenstemming met (overeenkomstig) een procedure die wettelijk is voorgeschreven.

a. indien hij op rechtmatige wijze is gedetineerd na veroordeling door een daartoe bevoegde rechter;

Dit betekent: als de persoon op een rechtmatige wijze (volgens de wet) is gedetineerd (vastgehouden) nadat hij of zij is veroordeeld door een rechter die daartoe bevoegd is (de juiste rechter).

b. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd, wegens het niet naleven van een overeenkomstig de wet door een gerecht gegeven bevel of teneinde de nakoming van een door de wet voorgeschreven verplichting te verzekeren;

Dit betekent: als de persoon op een rechtmatige wijze is gearresteerd (aangehouden) of gedetineerd (vastgehouden) omdat hij of zij een bevel, dat overeenkomstig de wet door een gerecht (rechtbank) is gegeven, niet heeft nageleefd, of om te zorgen (teneinde te verzekeren) dat een verplichting, die door de wet is voorgeschreven, wordt nagekomen.

c. indien hij op rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd teneinde voor de bevoegde rechterlijke instantie te worden geleid, wanneer er een redelijke verdenking bestaat, dat hij een strafbaar feit heeft begaan of indien het redelijkerwijs noodzakelijk is hem te beletten een strafbaar feit te begaan of te ontvluchten nadat hij dit heeft begaan;

Dit betekent: als de persoon op een rechtmatige wijze is gearresteerd of gedetineerd met het doel (teneinde) om voor de bevoegde rechterlijke instantie te worden gebracht, wanneer er een redelijke verdenking bestaat dat hij of zij een strafbaar feit heeft gepleegd, of als het redelijkerwijs noodzakelijk is om hem of haar ervan te weerhouden (te beletten) een strafbaar feit te plegen of te vluchten nadat hij of zij dit heeft gedaan.

d. in het geval van rechtmatige detentie van een minderjarige met het doel toe te zien op zijn opvoeding of in het geval van zijn rechtmatige detentie, teneinde hem voor de bevoegde instantie te geleiden;

Dit betekent: in de situatie van rechtmatige detentie (wettige vasthouding) van een minderjarige (iemand die nog niet volwassen is) met als doel toezicht te houden op zijn of haar opvoeding, of in de situatie van zijn of haar rechtmatige detentie om hem of haar voor de bevoegde instantie te brengen.

e. in het geval van rechtmatige detentie van personen ter voorkoming van de verspreiding van besmettelijke ziekten, van geesteszieken, van verslaafden aan alcohol of verdovende middelen of van landlopers;

Dit betekent: in de situatie van rechtmatige detentie van personen om de verspreiding van besmettelijke ziekten te voorkomen, of in het geval van geesteszieken (personen met een psychische stoornis), personen die verslaafd zijn aan alcohol of verdovende middelen, of landlopers (zwervers).

f. in het geval van rechtmatige arrestatie of detentie van een persoon teneinde hem te beletten op onrechtmatige wijze het land binnen te komen, of van een persoon waartegen een uitwijzings- of uitleveringsprocedure hangende is.

Dit betekent: in de situatie van rechtmatige arrestatie of detentie van een persoon om hem of haar te verhinderen (te beletten) op een onrechtmatige wijze (in strijd met de wet) het land binnen te komen, of van een persoon tegen wie een procedure voor uitwijzing (het land uitzetten) of uitlevering (overdragen aan een ander land) loopt (hangende is).

2. Een ieder die gearresteerd is moet onverwijld en in een taal die hij verstaat op de hoogte worden gebracht van de redenen van zijn arrestatie en van alle beschuldigingen die tegen hem zijn ingebracht.

Dit betekent dat elke persoon die gearresteerd is, onverwijld (direct, zonder onnodige vertraging) en in een taal die hij of zij verstaat, geïnformeerd moet worden over de redenen van zijn of haar arrestatie en over alle beschuldigingen die tegen hem of haar zijn ingediend.

3. Een ieder die is gearresteerd of gedetineerd, overeenkomstig lid 1.c van dit artikel, moet onverwijld voor een rechter worden geleid of voor een andere magistraat die door de wet bevoegd verklaard is rechterlijke macht uit te oefenen en heeft het recht binnen een redelijke termijn berecht te worden of hangende het proces in vrijheid te worden gesteld. De invrijheidstelling kan afhankelijk worden gesteld van een waarborg voor de verschijning van de betrokkene ter terechtzitting.

Dit betekent dat elke persoon die gearresteerd of gedetineerd is volgens de voorwaarden van lid 1.c van dit artikel (dus bij redelijke verdenking van een strafbaar feit, of om een strafbaar feit of vlucht te voorkomen), onverwijld (direct) voor een rechter moet worden gebracht of voor een andere magistraat (rechterlijk ambtenaar) die volgens de wet bevoegd is om rechterlijke macht uit te oefenen. Deze persoon heeft het recht om binnen een redelijke termijn berecht te worden (dat zijn of haar zaak voor de rechter komt) of om, in afwachting van (hangende) het proces, in vrijheid te worden gesteld. Deze invrijheidstelling kan afhankelijk worden gemaakt van een waarborg (zoals een borgsom) om te verzekeren dat de betreffende persoon bij de rechtszitting (terechtzitting) aanwezig zal zijn.

4. Een ieder, wie door arrestatie of detentie zijn vrijheid is ontnomen, heeft het recht voorziening te vragen bij het gerecht opdat deze spoedig beslist over de rechtmatigheid van zijn detentie en zijn invrijheidstelling beveelt, indien de detentie onrechtmatig is.

Dit betekent dat elke persoon van wie de vrijheid is afgenomen door arrestatie of detentie, het recht heeft om een voorziening (een juridische procedure) te vragen bij het gerecht (de rechtbank). Het doel hiervan is dat het gerecht spoedig (snel) een beslissing neemt over de rechtmatigheid (wettigheid) van zijn of haar detentie en de invrijheidstelling (vrijlating) beveelt als de detentie onrechtmatig (onwettig) is.

5. Een ieder die het slachtoffer is geweest van een arrestatie of een detentie in strijd met de bepalingen van dit artikel, heeft recht op schadeloosstelling.

Dit betekent dat elke persoon die slachtoffer is geworden van een arrestatie of een detentie die in strijd was met de regels (bepalingen) van dit artikel, recht op schadeloosstelling (een vergoeding voor de geleden schade) heeft.

Gerelateerde rechtspraak

Hoge Raad526x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2020:1889 - Hoge Raad nuanceert beoordelingskader vormverzuimen artikel 359a Sv - 30 november 2020

ECLI:NL:HR:2020:188930 november 2020Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak

De Hoge Raad actualiseert de maatstaven voor de toepassing van artikel 359a Sv. Het arrest nuanceert de voorwaarden voor strafvermindering, bewijsuitsluiting en niet-ontvankelijkheid, waarbij het de eis van 'doelbewustheid' of 'grove veronachtzaming' voor niet-ontvankelijkheid bijstelt als het proces als geheel oneerlijk was.

StrafrechtStrafprocesrecht
Internationaal PubliekrechtMensenrechten
Hoge Raad386x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2019:376 - Onterecht EBI-regime en de drempel voor immateriële schadevergoeding - 14 maart 2019

ECLI:NL:HR:2019:37614 maart 2019Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak

Een onrechtmatig verzwaard detentieregime leidt niet automatisch tot een recht op immateriële schadevergoeding. De benadeelde moet een 'aantasting in de persoon' aannemelijk maken, wat niet volgt uit de enkele schending van een grondrecht. De reeds ontvangen standaardtegemoetkoming kan volstaan.

Civiel RechtLetselschaderecht, Verbintenissenrecht
StrafrechtPenitentiair Strafrecht
Hoge Raad87x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2000:AA5635 - Hoge Raad - 27 april 2000

ECLI:NL:HR:2000:AA563527 april 2000Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtVerbintenissenrecht, Arbeidsrecht, Letselschaderecht
Hoge Raad62x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2017:3185 - Hoge Raad - 18 december 2017

ECLI:NL:HR:2017:318518 december 2017Dit wetsartikel wordt 8 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad65x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2019:443 - Uitleg commune rechtsmacht (art. 7 lid 1 Rv) naar EU-maatstaven - 28 maart 2019

ECLI:NL:HR:2019:44328 maart 2019Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak

De Hoge Raad oordeelt dat commune regels voor internationale rechtsmacht, zoals art. 7 lid 1 Rv, moeten worden uitgelegd conform de rechtspraak van het HvJEU. Dit betekent dat de rechter alle beschikbare gegevens mag toetsen en dat de rechtsmacht over een medegedaagde een ankergedaagde vereist.

Civiel RechtInternationaal Privaatrecht, Burgerlijk Procesrecht, Europees Civiel Recht
Hoge Raad48x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2020:1509 - Wvggz-beoordeling en horen via telefoon tijdens COVID-19-crisis toegestaan - 24 september 2020

ECLI:NL:HR:2020:150924 september 2020Dit wetsartikel wordt 6 keer genoemd in deze uitspraak

Tijdens de COVID-19-uitbraak mocht een psychiater in een Wvggz-zaak volstaan met een telefonische beoordeling en de rechtbank met een telefonische zitting. Dit is toelaatbaar als persoonlijk contact onverantwoord is en de gekozen alternatieven, zoals telefonie bij gebrek aan beeldverbinding, de best mogelijke optie zijn.

Civiel RechtGezondheidsrecht, Burgerlijk Procesrecht
Internationaal PubliekrechtMensenrechten
Hoge Raad54x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2011:BQ2292 - Hoge Raad erkent procesbelang na afloop vrijheidsbenemende jeugdbeschermingsmaatregel - 23 juni 2011

ECLI:NL:HR:2011:BQ229223 juni 2011Dit wetsartikel wordt 2 keer genoemd in deze uitspraak

De Hoge Raad oordeelt, naar aanleiding van een EHRM-uitspraak, dat een jeugdige procesbelang behoudt bij een rechtsmiddel tegen een afgelopen vrijheidsbenemende maatregel. Het belang wordt verondersteld aanwezig te zijn, zelfs zonder expliciet beroep op een schadevergoedingsclaim.

Hoge Raad13x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2020:1545 - Wvggz: Geneesheer-directeur mag medische verklaring opstellen - 1 oktober 2020

ECLI:NL:HR:2020:15451 oktober 2020Dit wetsartikel wordt 15 keer genoemd in deze uitspraak

Een geneesheer-directeur, die ook psychiater is, mag een medische verklaring opstellen voor een zorgmachtiging onder de Wvggz. Dit is toegestaan mits voldaan is aan de onafhankelijkheidseisen van art. 5:7 Wvggz. De geneesheer-directeur heeft bij de voorbereiding een adviserende, geen controlerende rol ten aanzien van de medische verklaring.

Hoge Raad31x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2003:AF3450 - Hoge Raad - 20 februari 2003

ECLI:NL:HR:2003:AF345020 februari 2003Dit wetsartikel wordt 7 keer genoemd in deze uitspraak
Parket bij de Hoge Raad

ECLI:NL:PHR:2024:109 - Parket bij de Hoge Raad - 29 januari 2024

ECLI:NL:PHR:2024:10929 januari 2024Dit wetsartikel wordt 17 keer genoemd in deze uitspraak