Artikel 3 (Definitie onroerende en roerende zaken)
1. Onroerend zijn de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
2. Roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.
Uitleg in duidelijke taal
1. Onroerend zijn de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
Dit lid specificeert wat als onroerend wordt aangemerkt. Hieronder vallen de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde beplantingen, en ook de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd. Deze duurzame vereniging met de grond kan hetzij rechtstreeks plaatsvinden, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
2. Roerend zijn alle zaken die niet onroerend zijn.
Dit lid definieert roerend als alle zaken die niet onroerend zijn volgens de criteria van het eerste lid.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2019:1046 - Hoge Raad over Dwaling, Nadeel en Mededelingsplicht bij Renteswaps - 27 juni 2019
Voor een beroep op dwaling bij renteswaps is nadeel niet vereist, maar de gevolgen van vernietiging kunnen worden beperkt om onredelijke voordelen te voorkomen. Een bank voldoet aan haar mededelingsplicht met duidelijke productinformatie. Een verborgen marge is zelden een succesvolle grond voor dwaling.
ECLI:NL:HR:2020:1786 - Glencore/Zalco: Fysieke maatstaf voor 'beschadiging van betekenis' bij bestanddeelvorming - 12 november 2020
Voor bestanddeelvorming op grond van art. 3:4 lid 2 BW geldt een fysieke maatstaf. Of afscheiding 'beschadiging van betekenis' toebrengt, wordt niet beoordeeld aan de hand van economische gevolgen, maar aan de fysieke gevolgen van de scheiding.
ECLI:NL:HR:1997:ZC2478 - Hoge Raad - 30 oktober 1997
ECLI:NL:HR:2010:BK9136 - Woonark en vereniging: criteria voor onroerende zaak onder de Wet WOZ - 14 januari 2010
Een woonark die bestemd is om te drijven en meebeweegt met de waterstand is niet met de onderliggende bodem verenigd in de zin van artikel 3:3 BW. Voor de vraag of de ark een onroerende zaak is, moet worden gekeken naar de vereniging met de oever.
ECLI:NL:HR:2007:BA4494 - Hoge Raad - 25 oktober 2007
ECLI:NL:HR:2025:852 - Afwijking van huwelijkse voorwaarden vereist notariële akte; beoordeling natuurlijke verbintenis - 5 juni 2025
Een nadere overeenkomst die inhoudelijk of qua uitkomst afwijkt van een verrekenbeding in huwelijkse voorwaarden, is zelf een huwelijkse voorwaarde die nietig is zonder notariële akte. Of een investering in de woning van de andere echtgenoot een natuurlijke verbintenis is, hangt af van alle omstandigheden.
ECLI:NL:HR:2013:CA0813 - WKK-installatie als onroerende zaak in de zin van artikel 3:3 BW - 26 september 2013
Een warmtekrachtkoppelingsinstallatie (WKK) die visueel en functioneel een geheel vormt met een gebouwencomplex is een onroerende zaak. Doorslaggevend is dat de installatie naar aard en inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven, een bestemming die naar buiten kenbaar is. De technische verplaatsbaarheid is niet relevant.
ECLI:NL:HR:2020:1787 - Zalco/Glencore: Misbruik van bevoegdheid door curator en ingangsdatum wettelijke rente - 12 november 2020
Een curator handelt onrechtmatig als hij misbruik maakt van zijn bevoegdheid onder art. 58 Fw door onredelijke voorwaarden te stellen die executie door de pandhouder feitelijk onmogelijk maken. De rechter moet ambtshalve toetsen of de feiten een vordering kunnen dragen, ook als er geen verweer is.