Artikel 381 (Werking curatele handelingsbekwaamheid)
1. De curatele werkt met ingang van de dag waarop zij is uitgesproken. In het geval, bedoeld in artikel 378, tweede lid, werkt de curatele met ingang van het tijdstip waarop de onder curatele gestelde meerderjarig wordt.
2. Van deze tijdstippen is de onder curatele gestelde onbekwaam rechtshandelingen te verrichten voor zover de wet niet anders bepaalt.
3. Een onder curatele gestelde is bekwaam rechtshandelingen te verrichten met toestemming van zijn curator, voor zover deze bevoegd is die rechtshandelingen voor de onder curatele gestelde te verrichten. De toestemming kan slechts worden verleend voor een bepaalde rechtshandeling of voor een bepaald doel. De toestemming voor een bepaald doel moet schriftelijk worden verleend.
4. Met betrekking tot aangelegenheden betreffende verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van een onder curatele gestelde zijn de artikelen 453 en 454 van dit boek van overeenkomstige toepassing.
5. Hij is bekwaam over gelden die zijn curator voor levensonderhoud te zijner beschikking heeft gesteld, overeenkomstig deze bestemming te beschikken.
6. In zaken van curatele is degene wiens curatele het betreft bekwaam in rechte op te treden en tegen een uitspraak beroep in te stellen.
Uitleg in duidelijke taal
1. De curatele werkt met ingang van de dag waarop zij is uitgesproken. In het geval, bedoeld in artikel 378, tweede lid, werkt de curatele met ingang van het tijdstip waarop de onder curatele gestelde meerderjarig wordt.
Dit lid stelt vast dat de curatele werkt met ingang van de dag waarop de rechter deze uitgesproken heeft. Echter, in de specifieke situatie zoals genoemd in artikel 378, tweede lid, werkt de curatele met ingang van het moment dat de onder curatele gestelde meerderjarig wordt.
2. Van deze tijdstippen is de onder curatele gestelde onbekwaam rechtshandelingen te verrichten voor zover de wet niet anders bepaalt.
Vanaf de in lid 1 genoemde tijdstippen is de onder curatele gestelde onbekwaam om rechtshandelingen te verrichten, tenzij de wet niet anders bepaalt.
3. Een onder curatele gestelde is bekwaam rechtshandelingen te verrichten met toestemming van zijn curator, voor zover deze bevoegd is die rechtshandelingen voor de onder curatele gestelde te verrichten. De toestemming kan slechts worden verleend voor een bepaalde rechtshandeling of voor een bepaald doel. De toestemming voor een bepaald doel moet schriftelijk worden verleend.
Een onder curatele gestelde is bekwaam om rechtshandelingen te verrichten als hij daarvoor toestemming heeft van zijn curator. Dit geldt alleen voor zover de curator zelf bevoegd is om die rechtshandelingen voor de onder curatele gestelde te verrichten. De toestemming mag slechts worden verleend voor een bepaalde rechtshandeling of voor een bepaald doel. Wanneer toestemming voor een bepaald doel wordt gegeven, dient dit schriftelijk te gebeuren.
4. Met betrekking tot aangelegenheden betreffende verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van een onder curatele gestelde zijn de artikelen 453 en 454 van dit boek van overeenkomstige toepassing.
Wanneer het gaat om aangelegenheden betreffende verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding van een onder curatele gestelde, zijn de artikelen 453 en 454 van dit boek van overeenkomstige toepassing.
5. Hij is bekwaam over gelden die zijn curator voor levensonderhoud te zijner beschikking heeft gesteld, overeenkomstig deze bestemming te beschikken.
De onder curatele gestelde is bekwaam om te beschikken over gelden die zijn curator voor levensonderhoud te zijner beschikking heeft gesteld, zolang hij dit doet overeenkomstig deze bestemming.
6. In zaken van curatele is degene wiens curatele het betreft bekwaam in rechte op te treden en tegen een uitspraak beroep in te stellen.
In juridische zaken die zijn eigen curatele betreffen, is degene wiens curatele het betreft bekwaam om zelf in rechte op te treden (dat wil zeggen, proceshandelingen te verrichten) en om tegen een uitspraak beroep in te stellen.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:PHR:2024:366 - Parket bij de Hoge Raad - 4 april 2024
ECLI:NL:HR:1980:AC6859 - Hoge Raad - 27 maart 1980
ECLI:NL:HR:2018:147 - Anticiperende Toepassing Haags Volwassenenbeschermingsverdrag 2000 en Procesonbekwaamheid - 1 februari 2018
De Hoge Raad aanvaardt anticiperende toepassing van het niet-geratificeerde Haags Volwassenenbeschermingsverdrag 2000. Een Spaanse 'tutela' wordt erkend en de vraag of voor het voeren van een procedure in Nederland rechterlijke machtiging nodig is, wordt beantwoord naar Nederlands recht (lex fori executionis).
ECLI:NL:HR:2017:2624 - Schending hoor en wederhoor door gebruik van stukken buiten procesdossier - 12 oktober 2017
Een rechter schendt het beginsel van hoor en wederhoor (art. 19 Rv) door een beslissing te baseren op een ambtshalve verkregen stuk waarover partijen zich niet hebben kunnen uitlaten. Een door een onder curatele gestelde verleende procesvolmacht aan een advocaat blijft geldig.
ECLI:NL:PHR:2024:594 - Parket bij de Hoge Raad - 30 mei 2024
ECLI:NL:HR:2022:1113 - Bevoegdheid curator tot wijzigen huwelijkse voorwaarden onder curatele gestelde - 14 juli 2022
De curator kan, na machtiging van de kantonrechter, als vertegenwoordiger optreden om de huwelijkse voorwaarden van een onder curatele gestelde te wijzigen. Deze bevoegdheid bestaat ook als de curandus zelf zijn wil niet kan bepalen of zijn vermogensrechtelijke belangen niet behoorlijk waarneemt.
ECLI:NL:HR:2023:949 - Pensioenverweer onder curatele gestelde vereist toestemming van de curator - 22 juni 2023
Een onder curatele gestelde is onbekwaam om zelfstandig het pensioenverweer (art. 1:153 BW) te voeren in een echtscheidingsprocedure. Omdat dit verweer zuiver vermogensrechtelijk is en geen familierechtelijke handeling, is voor het voeren ervan, en dus ook voor cassatieberoep hierover, toestemming van de curator vereist.
ECLI:NL:HR:2019:1239 - Procesonbekwaamheid na Spaanse tutela: machtiging tutor en opvolging door erfgenamen - 18 juli 2019
Een Spaanse 'tutela' wordt gelijkgesteld aan Nederlandse curatele. De tutor heeft rechterlijke machtiging nodig om te procederen. Een hof is niet verplicht de tutor in de gelegenheid te stellen een dergelijke machtiging met terugwerkende kracht te verkrijgen voor een door de curandus zelf ingesteld hoger beroep.
ECLI:NL:RBMNE:2024:441 - Rechtbank Midden-Nederland - 8 januari 2024
ECLI:NL:HR:2016:2755 - Verwijtbaarheid bij tussentijdse beëindiging Wsnp ondanks ondercuratelestelling - 1 december 2016
De ondercuratelestelling van een schuldenaar wegens een psychische aandoening ontslaat deze niet automatisch van de verwijtbaarheid voor het schenden van verplichtingen binnen de schuldsaneringsregeling (Wsnp). De schuldenaar moet toelichten waarom de aandoening naleving, eventueel met hulp, in de weg stond.