Terug naar bibliotheek
Boek 1. Personen- en familierecht
Titel 9. Ontbinding van het huwelijk
Afdeling 2. Echtscheiding
Artikel 159

Artikel 159 (Beding niet-wijziging echtscheidingsovereenkomst)

Laatste versie

1. Bij de overeenkomst kan worden bedongen dat zij niet bij rechterlijke uitspraak zal kunnen worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden. Een zodanig beding kan slechts schriftelijk worden gemaakt.

2. Het beding vervalt, indien de overeenkomst is aangegaan vóór de indiening van het verzoek tot echtscheiding, tenzij dit binnen drie maanden na de overeenkomst is ingediend. Het voorgaande is van overeenkomstige toepassing bij een gemeenschappelijk verzoek.

3. Ondanks een zodanig beding kan op verzoek van een der partijen de overeenkomst door de rechter bij de echtscheidingsbeschikking of bij latere beschikking worden gewijzigd op grond van een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden, dat de verzoeker naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het beding mag worden gehouden.

Uitleg in duidelijke taal

1. Bij de overeenkomst kan worden bedongen dat zij niet bij rechterlijke uitspraak zal kunnen worden gewijzigd op grond van een wijziging van omstandigheden. Een zodanig beding kan slechts schriftelijk worden gemaakt.

Dit betekent dat partijen in hun overeenkomst kunnen afspreken (bedongen) dat deze overeenkomst niet door een rechterlijke uitspraak gewijzigd zal kunnen worden als de omstandigheden veranderen (op grond van een wijziging van omstandigheden). Een dergelijke afspraak (een zodanig beding) kan alleen schriftelijk worden gemaakt.

2. Het beding vervalt, indien de overeenkomst is aangegaan vóór de indiening van het verzoek tot echtscheiding, tenzij dit binnen drie maanden na de overeenkomst is ingediend. Het voorgaande is van overeenkomstige toepassing bij een gemeenschappelijk verzoek.

Dit lid stelt dat het beding (de afspraak uit lid 1) zijn geldigheid verliest (vervalt) als de overeenkomst is gesloten (aangegaan) voordat het verzoek tot echtscheiding bij de rechtbank is ingediend. Een uitzondering hierop is wanneer dit verzoek tot echtscheiding binnen drie maanden nadat de overeenkomst is gesloten, alsnog wordt ingediend. Wat hiervoor is gesteld (het voorgaande), geldt op een vergelijkbare manier (is van overeenkomstige toepassing) wanneer partijen samen een verzoek tot echtscheiding indienen (bij een gemeenschappelijk verzoek).

3. Ondanks een zodanig beding kan op verzoek van een der partijen de overeenkomst door de rechter bij de echtscheidingsbeschikking of bij latere beschikking worden gewijzigd op grond van een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden, dat de verzoeker naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet langer aan het beding mag worden gehouden.

Dit betekent dat, zelfs als een beding zoals genoemd in lid 1 (een zodanig beding) bestaat, de rechter de overeenkomst toch kan wijzigen. Dit kan gebeuren op verzoek van één van de partijen, hetzij in de officiële echtscheidingsuitspraak (echtscheidingsbeschikking) of in een latere rechterlijke uitspraak (bij latere beschikking). De voorwaarde hiervoor is dat er sprake is van een dermate grote verandering in de situatie (een zo ingrijpende wijziging van omstandigheden), dat het volgens de normen van wat redelijk en eerlijk is (naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid) niet langer van de partij die het verzoek indient (de verzoeker) verwacht kan worden dat deze zich aan het beding houdt.

Gerelateerde rechtspraak

Hoge Raad40x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2019:1689

ECLI:NL:HR:2019:16891 november 2019Dit wetsartikel wordt 5 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad32x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2021:422

ECLI:NL:HR:2021:42219 maart 2021Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad13x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2015:3635

ECLI:NL:HR:2015:363518 december 2015Dit wetsartikel wordt 4 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtPersonen En Familierecht, Burgerlijk Procesrecht
Hoge Raad15x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2004:AO1974

ECLI:NL:HR:2004:AO19745 maart 2004Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtPersonen En Familierecht, Verbintenissenrecht
Hoge Raad8x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:1974:AC4375

ECLI:NL:HR:1974:AC437515 november 1974Dit wetsartikel wordt 7 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtPersonen En Familierecht
Hoge Raad11x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2003:AF9468

ECLI:NL:HR:2003:AF946812 september 2003Dit wetsartikel wordt 3 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtPersonen En Familierecht, Burgerlijk Procesrecht
Hoge Raad3x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2013:CA1970

ECLI:NL:HR:2013:CA197027 september 2013Dit wetsartikel wordt 8 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad1x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2022:1493 - Niet-wijzigingsbeding door advocaat geldig; ouderschapsverlof en draagkracht

ECLI:NL:HR:2022:149321 oktober 2022Dit wetsartikel wordt 7 keer genoemd in deze uitspraak

Een niet-wijzigingsbeding in een door een gezamenlijke advocaat ondertekend echtscheidingsverzoek is geldig. Bij het vaststellen van kinderalimentatie moet een inkomensvermindering door ouderschapsverlof worden beoordeeld aan de hand van alle omstandigheden van het geval en niet zomaar als 'eigen keuze' worden afgedaan.

Civiel RechtPersonen En Familierecht, Burgerlijk Procesrecht
Hoge Raad2x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2005:AT5160

ECLI:NL:HR:2005:AT51609 september 2005Dit wetsartikel wordt 5 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad6x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2003:AK8291

ECLI:NL:HR:2003:AK829119 september 2003Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak