Artikel 512 (Wraking rechter wegens partijdigheid)
Op verzoek van de verdachte of het openbaar ministerie kan elk van de rechters die een zaak behandelen, worden gewraakt op grond van feiten of omstandigheden waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden.
Uitleg in duidelijke taal
Op verzoek van de verdachte of het openbaar ministerie kan elk van de rechters die een zaak behandelen, worden gewraakt op grond van feiten of omstandigheden waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden.
Dit artikel stelt dat de verdachte of het openbaar ministerie een verzoek kan indienen om een rechter, of meerdere rechters, die een specifieke zaak behandelen, te wraken. Deze wraking moet gebaseerd zijn op feiten of omstandigheden die ertoe kunnen leiden dat de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2018:1413 - Wraking is geen verkapt rechtsmiddel: motiveringsgebrek als wrakingsgrond - 24 september 2018
Een rechterlijke (tussen)beslissing of de motivering daarvan kan geen grond voor wraking vormen. Dit is slechts anders als de motivering, naar objectieve maatstaven gemeten, niet anders kan worden verstaan dan als een blijk van vooringenomenheid van de rechter. Wraking is geen verkapt rechtsmiddel.
ECLI:NL:HR:2018:1770 - Wraking van de wrakingskamer: misbruik van recht doorbreekt wrakingsregels - 24 september 2018
De Hoge Raad oordeelt dat een wrakingskamer een verzoek tot wraking van haar eigen leden buiten behandeling mag laten bij evident misbruik. Dit vormt een uitzondering op de regel dat een rechter niet over zijn eigen wraking beslist, om ongerechtvaardigd oponthoud te voorkomen.
ECLI:NL:HR:2021:370 - Wrakingsverzoek door zittingsrechter zelf: Hoge Raad stelt terughoudende grenzen - 15 maart 2021
Een zittingsrechter mag een wrakingsverzoek slechts in uitzonderlijke, wettelijk omschreven gevallen zelf buiten behandeling laten. De Hoge Raad benadrukt dat hierbij terughoudendheid is geboden en de beslissing deugdelijk moet worden gemotiveerd, anders leidt dit tot vernietiging van de uitspraak.
ECLI:NL:HR:2018:2397 - Wraking van reservist-raadsheren: een verruiming van het begrip 'behandelen' - 20 december 2018
De Hoge Raad oordeelt dat ook 'reservist'-raadsheren, die enkel deelnemen aan beraadslagingen ter bevordering van de rechtseenheid, gewraakt kunnen worden. Hun deelname is 'rechterlijke bemoeienis' (art. 512 Sv), maar levert op zichzelf geen grond voor (schijn van) partijdigheid op.
ECLI:NL:HR:2025:87 - Wraking tuchtrechter: lidmaatschap werkgroep kan schijn van partijdigheid wekken - 16 januari 2025
Deelname van een tuchtrechter en een aangeklaagde in dezelfde kleine, professionele werkgroep kan een wrakingsverzoek rechtvaardigen. De Hoge Raad oordeelt dat dit een objectief gerechtvaardigde vrees voor partijdigheid kan opleveren, ook als het de enige aangevoerde grond is, en de wrakingsrechter hierin ruime beoordelingsvrijheid heeft.
ECLI:NL:GHSHE:2024:3126 - Gerechtshof 's-Hertogenbosch - 3 oktober 2024
ECLI:NL:GHSHE:2024:3393 - Gerechtshof 's-Hertogenbosch - 16 oktober 2024
ECLI:NL:GHSHE:2024:397 - Gerechtshof 's-Hertogenbosch - 6 februari 2024
ECLI:NL:HR:2010:BO2966 - Aanmerkelijke kans bij voorwaardelijk opzet en de relevantie van statistisch onderzoek - 13 december 2010
Het oordeel over de aanmerkelijke kans bij voorwaardelijk opzet is een juridische beslissing. Dit sluit echter niet uit dat statistisch onderzoek relevant kan zijn voor de beantwoording van deze vraag, zeker wanneer de rechter zijn oordeel mede baseert op statistische gegevens uit andere rapporten.