Artikel 218a (Verschoningsrecht journalist publicist brongegevens)
1. Getuigen die als journalist of publicist in het kader van nieuwsgaring, beschikken over gegevens van personen die deze gegevens ter openbaarmaking hebben verstrekt, kunnen zich verschonen van het beantwoorden van vragen over de herkomst van die gegevens.
2. De rechter-commissaris kan het beroep van de getuige, bedoeld in het eerste lid, afwijzen indien hij oordeelt dat bij het onbeantwoord blijven van vragen aan een zwaarder wegend maatschappelijk belang een onevenredig grote schade zou worden toegebracht.
Uitleg in duidelijke taal
1. Getuigen die als journalist of publicist in het kader van nieuwsgaring, beschikken over gegevens van personen die deze gegevens ter openbaarmaking hebben verstrekt, kunnen zich verschonen van het beantwoorden van vragen over de herkomst van die gegevens.
Dit lid betekent dat getuigen, die als journalist of publicist handelen en in het kader van nieuwsgaring beschikken over gegevens – gegevens die zij hebben ontvangen van personen die deze gegevens ter openbaarmaking hebben verstrekt – zich kunnen verschonen. Dit houdt in dat zij mogen weigeren antwoord te geven op vragen over de herkomst van die gegevens.
2. De rechter-commissaris kan het beroep van de getuige, bedoeld in het eerste lid, afwijzen indien hij oordeelt dat bij het onbeantwoord blijven van vragen aan een zwaarder wegend maatschappelijk belang een onevenredig grote schade zou worden toegebracht.
Dit lid stelt dat de rechter-commissaris het beroep van de getuige (zoals bedoeld in het eerste lid) op het verschoningsrecht kan afwijzen. Dit is mogelijk indien de rechter-commissaris oordeelt dat het onbeantwoord blijven van vragen zou leiden tot onevenredig grote schade aan een zwaarder wegend maatschappelijk belang.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2022:475
ECLI:NL:HR:2024:375
ECLI:NL:HR:2022:1257 - Vernietiging verschoningsgerechtigde gegevens: is 'uitgrijzen' een afdoende waarborg?
Het enkel 'uitgrijzen' of ontoegankelijk maken van verschoningsgerechtigde gegevens is niet zonder meer gelijk te stellen aan 'vernietiging' ex artikel 126aa Sv. Er moet worden gewaarborgd en gemotiveerd dat de gegevens daadwerkelijk niet meer kenbaar zijn voor de opsporing en niet opnieuw toegankelijk gemaakt kunnen worden.
ECLI:NL:HR:2021:193 - Verschoningsrecht van de advocaat: een telefoon is geen vanzelfsprekend geheimhouderstuk
Het enkel in bewaring geven van een mobiele telefoon aan een advocaat betekent niet dat alle data daarop automatisch onder het verschoningsrecht valt. De advocaat kan niet als 'kluis' fungeren; het moet aannemelijk zijn dat de informatie daadwerkelijk is toevertrouwd voor juridische dienstverlening.
ECLI:NL:HR:2024:316 - Verschoningsrecht belanghebbende: toetsing schifting door beklagrechter na beslag
Een belanghebbende, niet-verschoningsgerechtigde, kan in een beklagprocedure de beklagrechter laten toetsen of het verschoningsrecht voldoende is gewaarborgd bij een schifting door de rechter-commissaris. De beklagrechter kan een nader onderzoek gelasten als er een redelijk vermoeden van resterende geheimhouderstukken bestaat.
ECLI:NL:HR:2024:312
ECLI:NL:HR:2024:562 - Verschoningsrecht en EOB: betekening beschikking rechter-commissaris is cruciaal
Een rechtbank die een klaagschrift behandelt over inbeslaggenomen stukken in het kader van een EOB, moet de behandeling aanhouden als de beschikking van de rechter-commissaris over het verschoningsrecht nog niet aan de verschoningsgerechtigde is betekend.
ECLI:NL:HR:2024:565 - Verschoningsrecht en EIO: betekening aan geheimhouder is cruciaal voor onherroepelijkheid
De rechtbank mag een beschikking van de rechter-commissaris over verschoningsrecht niet als onherroepelijk beschouwen als deze niet aan de verschoningsgerechtigde is betekend. De rechtbank moet in dat geval de behandeling van het klaagschrift aanhouden totdat de termijn voor beklag is verstreken.