Artikel 420quater (Schuldwitwassen)
1. Als schuldig aan schuldwitwassen wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vijfde categorie:
a. hij die van een voorwerp de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding of de verplaatsing verbergt of verhult, dan wel verbergt of verhult wie de rechthebbende op een voorwerp is of het voorhanden heeft, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – onmiddellijk of middellijk – afkomstig is uit enig misdrijf; b. hij die een voorwerp verwerft, voorhanden heeft, overdraagt of omzet of van een voorwerp gebruik maakt, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – onmiddellijk of middellijk – afkomstig is uit enig misdrijf.
2. Onder voorwerpen worden verstaan alle zaken en alle vermogensrechten.
Uitleg in duidelijke taal
1. Als schuldig aan schuldwitwassen wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vijfde categorie:
Dit betekent dat iemand die schuldig is aan schuldwitwassen, gestraft wordt met een gevangenisstraf van maximaal twee jaar of een geldboete van de vijfde categorie, indien deze persoon één van de hieronder beschreven handelingen verricht:
a. hij die van een voorwerp de werkelijke aard, de herkomst, de vindplaats, de vervreemding of de verplaatsing verbergt of verhult, dan wel verbergt of verhult wie de rechthebbende op een voorwerp is of het voorhanden heeft, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – onmiddellijk of middellijk – afkomstig is uit enig misdrijf;
Dit betreft de persoon die van een voorwerp de eigenlijke aard, de oorsprong, de locatie waar het zich bevindt, de overdracht aan een ander, of de verplaatsing ervan, verbergt of verhult. Het geldt eveneens voor de persoon die verbergt of verhult wie de juridische eigenaar (rechthebbende) van een voorwerp is, of wie het voorwerp feitelijk in bezit heeft (voorhanden heeft). Dit alles is van toepassing terwijl de persoon redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – direct (onmiddellijk) of indirect (middellijk) – voortkomt uit een misdrijf.
b. hij die een voorwerp verwerft, voorhanden heeft, overdraagt of omzet of van een voorwerp gebruik maakt, terwijl hij redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – onmiddellijk of middellijk – afkomstig is uit enig misdrijf.
Dit betreft de persoon die een voorwerp verkrijgt (verwerft), in bezit heeft (voorhanden heeft), aan een ander geeft (overdraagt), omzet (bijvoorbeeld in geld), of een voorwerp gebruikt. Dit alles is van toepassing terwijl de persoon redelijkerwijs moet vermoeden dat het voorwerp – direct (onmiddellijk) of indirect (middellijk) – voortkomt uit een misdrijf.
2. Onder voorwerpen worden verstaan alle zaken en alle vermogensrechten.
Dit lid specificeert dat onder de term 'voorwerpen' in dit artikel zowel alle tastbare goederen (zaken) als alle op geld waardeerbare rechten (vermogensrechten) worden begrepen.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2010:BM0787 - Bewijs van criminele herkomst bij witwassen: een alternatieve legale herkomst - 12 juli 2010
Indien een verdachte van witwassen een concrete, verifieerbare en niet op voorhand onwaarschijnlijke verklaring voor de herkomst van geld geeft, rust op het OM een onderzoeksplicht. Blijft een legale herkomst mogelijk, dan is niet bewezen dat het geld 'uit enig misdrijf' afkomstig is.
ECLI:NL:HR:2013:2001 - Kwalificatie-uitzondering witwassen geldt alleen bij voorwerpen uit eigen misdrijf - 16 december 2013
De zwaardere motiveringseis voor witwassen, die stelt dat het ‘voorhanden hebben’ gericht moet zijn op verbergen, geldt alléén als aannemelijk is dat het voorwerp uit een eigen misdrijf van de verdachte afkomstig is. Is dit niet het geval, geldt deze uitzondering niet.
ECLI:NL:HR:2010:BN0578 - Het besmettingsrisico-arrest: vermenging van legaal en illegaal vermogen - 22 november 2010
De Hoge Raad oordeelt dat door vermenging van een substantieel crimineel geldbedrag met legaal vermogen, het gehele vermogen als ‘besmet’ en dus ‘gedeeltelijk uit misdrijf afkomstig’ kan worden aangemerkt. Betalingen uit dit vermengde vermogen vallen daarmee onder de witwasbepalingen.
ECLI:NL:HR:2014:702 - Witwassen van middellijk uit eigen misdrijf verkregen voorwerpen - 24 maart 2014
Het omzetten van direct uit eigen misdrijf verkregen opbrengsten in andere voorwerpen (middellijk verkregen) levert witwassen op. De verzwaarde motiveringseis, die geldt voor het enkel verwerven of voorhanden hebben van direct uit eigen misdrijf verkregen voorwerpen, is hier niet van toepassing.
ECLI:NL:HR:2010:BM4440 - Kwalificatie-uitsluitingsgrond witwassen: grens aan het voorhanden hebben van eigen misdrijf - 25 oktober 2010
Het enkele voorhanden hebben van een voorwerp uit eigen misdrijf kwalificeert niet als witwassen indien deze handeling niet heeft kunnen bijdragen aan het verbergen of verhullen van de criminele herkomst. Een handeling gericht op het veiligstellen van de opbrengst is in beginsel vereist.
ECLI:NL:HR:2005:AT4094 - Hoge Raad - 26 september 2005
ECLI:NL:HR:2014:714 - Kwalificatie-eis witwassen: overdragen en gebruik maken van door eigen misdrijf verkregen voorwerpen - 24 maart 2014
De Hoge Raad stelt dat voor het witwassen van door eigen misdrijf verkregen voorwerpen, via 'overdragen' of 'gebruik maken', in beginsel niet de extra eis geldt dat de handeling gericht moet zijn op verbergen of verhullen, tenzij sprake is van een uitzonderlijk geval.
ECLI:NL:HR:2021:1077 - Voordeelsontneming bij witwassen: het witgewassen bedrag is niet automatisch het voordeel - 5 juli 2021
Het voorwerp van witwassen (bv. een geldbedrag) is niet automatisch 'wederrechtelijk verkregen voordeel' uit het witwassen zelf. Voor ontneming moet worden aangetoond dat de witwashandeling zelf tot extra voordeel heeft geleid, zoals een beloning of een positief beleggingsrendement.
ECLI:NL:HR:2014:716 - Witwassen van eigen misdrijf: overdragen, omzetten en gebruik maken - 24 maart 2014
De Hoge Raad oordeelt dat de kwalificatie-eis voor witwassen (een handeling gericht op verbergen/verhullen) in beginsel niet geldt voor het 'overdragen', 'omzetten' of 'gebruik maken' van voorwerpen uit eigen misdrijf. Dit geldt, anders dan bij enkel 'verwerven' of 'voorhanden hebben', tenzij sprake is van een uitzonderingsgeval.
ECLI:NL:HR:2013:BX4449 - Kwalificatie-uitsluitingsgrond: witwassen van door eigen misdrijf verkregen voorwerpen - 7 januari 2013
Het enkel voorhanden hebben van een voorwerp dat uit eigen misdrijf (hier: verduistering) is verkregen, is onvoldoende voor een veroordeling voor witwassen. Er moet sprake zijn van een gedraging die ook daadwerkelijk gericht is op het verbergen of verhullen van de criminele herkomst van het voorwerp.