Artikel 798 (Definitie belanghebbende personen- en familierecht)
1. Voor de toepassing van deze afdeling wordt onder belanghebbende verstaan degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft. Degene die niet de ouder is en de minderjarige op wie de zaak betrekking heeft gedurende ten minste een jaar als behorende tot zijn gezin verzorgt en opvoedt, wordt aangemerkt als belanghebbende.
2. In zaken van curatele, onderbewindstelling of mentorschap worden onder belanghebbenden bovendien verstaan de echtgenoot, de geregistreerde partner of andere levensgezel en de kinderen of, bij gebreke van dezen, de ouders, broers en zusters van degene wiens curatele, goederen of mentorschap het betreft.
Uitleg in duidelijke taal
1. Voor de toepassing van deze afdeling wordt onder belanghebbende verstaan degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft. Degene die niet de ouder is en de minderjarige op wie de zaak betrekking heeft gedurende ten minste een jaar als behorende tot zijn gezin verzorgt en opvoedt, wordt aangemerkt als belanghebbende.
Dit artikelonderdeel stelt vast wie, voor de toepassing van deze afdeling, wordt verstaan onder 'belanghebbende'. Dit is ten eerste degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft. Daarnaast wordt ook als belanghebbende aangemerkt degene die niet de ouder is, maar die de minderjarige op wie de zaak betrekking heeft, gedurende ten minste een jaar als behorende tot zijn gezin verzorgt en opvoedt.
2. In zaken van curatele, onderbewindstelling of mentorschap worden onder belanghebbenden bovendien verstaan de echtgenoot, de geregistreerde partner of andere levensgezel en de kinderen of, bij gebreke van dezen, de ouders, broers en zusters van degene wiens curatele, goederen of mentorschap het betreft.
Dit artikelonderdeel voegt toe dat in zaken die betrekking hebben op curatele, onderbewindstelling of mentorschap, de volgende personen eveneens als belanghebbenden worden beschouwd: de echtgenoot, de geregistreerde partner of andere levensgezel, en de kinderen van de persoon om wiens curatele, goederen of mentorschap het gaat. Als deze personen ontbreken (bij gebreke van dezen), dan worden de ouders, broers en zusters van die persoon als belanghebbenden aangemerkt.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2018:488 - Ouder zonder gezag niet altijd belanghebbende bij gezagsbeëindiging - 29 maart 2018
Een ouder zonder gezag is in beginsel geen belanghebbende bij de beëindiging van het gezag van de andere ouder. De rechter moet wel toetsen of de beslissing de rechten van de niet-gezaghebbende ouder, met name het 'family life' (art. 8 EVRM), rechtstreeks raakt.
ECLI:NL:HR:2018:463 - Positie andere ouder bij beëindiging gezag: belanghebbende met volledig appelrecht - 29 maart 2018
In een procedure over beëindiging van gezamenlijk gezag is de ouder die niet zelf in hoger beroep gaat, toch belanghebbende. Op grond van art. 8 EVRM heeft deze ouder het recht om via incidenteel of principaal appel op te komen tegen de beëindiging van ieders gezag.
ECLI:NL:HR:2014:2665 - Ouder zonder gezag geen belanghebbende bij procedure ondertoezichtstelling - 11 september 2014
De Hoge Raad oordeelt dat een ouder zonder gezag geen belanghebbende is in de zin van art. 798 lid 1 Rv bij een (verlengings)procedure voor ondertoezichtstelling. Deze maatregel raakt namelijk niet rechtstreeks diens rechten en verplichtingen, maar die van de met het gezag belaste ouder.
ECLI:NL:HR:2021:950 - Uitbreiding belanghebbendenbegrip: familie ook betrokken bij ontslag van curator of bewindvoerder - 17 juni 2021
Een procedure over het ontslag van een curator, bewindvoerder of mentor is een 'zaak van curatele, onderbewindstelling of mentorschap'. Daarom zijn naaste familieleden, zoals bedoeld in art. 798 lid 2 Rv, ook belanghebbenden en moeten zij in de procedure worden betrokken.
ECLI:NL:HR:2003:AN8489 - Hoge Raad - 27 november 2003
ECLI:NL:HR:2014:160 - Belanghebbenden bij machtiging bewindvoerder: zonen niet-ontvankelijk bij wijziging huwelijksvoorwaarden - 23 januari 2014
Een machtigingsprocedure ex art. 1:441 lid 2 BW is geen 'zaak van onderbewindstelling' als bedoeld in art. 798 lid 2 Rv. Kinderen zijn geen belanghebbenden wier rechten rechtstreeks worden geraakt (art. 798 lid 1 Rv) en kunnen geen rechtsmiddel instellen, ook niet bij ingrijpende vermogensrechtelijke handelingen.
ECLI:NL:HR:2024:1079 - Gecertificeerde instelling geen belanghebbende bij gezagswijziging onder toezicht - 11 juli 2024
In een procedure over het beëindigen van gezamenlijk gezag (art. 1:253n BW) over een onder toezicht gesteld kind, is de gecertificeerde instelling geen belanghebbende (art. 798 lid 1 Rv). De beslissing raakt weliswaar de taakuitoefening, maar heeft geen rechtstreekse invloed op haar wettelijke rechten of verplichtingen.
ECLI:NL:PHR:2024:411 - Parket bij de Hoge Raad - 11 april 2024
ECLI:NL:HR:2014:3535 - Procespositie minderjarige: recht op inzage gedingstukken en de bijzondere curator - 4 december 2014
Een minderjarige is belanghebbende in een familierechtelijke procedure, maar niet procesbekwaam. Het recht om gehoord te worden impliceert niet een zelfstandig recht op inzage van alle gedingstukken. Belangenbehartiging, inclusief informatieverstrekking, loopt via de wettelijk vertegenwoordiger of, bij een belangenconflict, een eventueel te benoemen bijzondere curator.
ECLI:NL:HR:2013:BZ3641 - Belanghebbende bij ontkenning vaderschap: zuster niet rechtstreeks betrokken - 16 mei 2013
In een procedure tot ontkenning van het vaderschap (art. 1:200 BW) wordt een zuster niet aangemerkt als belanghebbende in de zin van art. 798 Rv. Een afgeleid financieel of erfrechtelijk belang, zoals de mogelijke herverdeling van een nalatenschap, is onvoldoende om een rechtstreekse betrokkenheid aan te nemen.