Artikel 904 (Vernietigbaarheid beslissing partij of derde, rechterlijke vervanging)
1. Indien gebondenheid aan een beslissing van een partij of van een derde in verband met inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, is die beslissing vernietigbaar.
2. Indien de beslissing van een partij of een derde vernietigd wordt, nietig blijkt of niet binnen een aan die partij of derde daartoe te stellen redelijke termijn wordt verkregen, kan de rechter een beslissing geven, tenzij uit de overeenkomst of de aard van de beslissing voortvloeit dat zij op andere wijze moet worden vervangen.
Uitleg in duidelijke taal
1. Indien gebondenheid aan een beslissing van een partij of van een derde in verband met inhoud of wijze van totstandkoming daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, is die beslissing vernietigbaar.
Dit lid bepaalt dat een beslissing, genomen door een partij of door een derde, vernietigbaar is. Dit is het geval indien het, in de gegeven omstandigheden en naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid, onaanvaardbaar zou zijn om gebonden te zijn aan die beslissing. Deze onaanvaardbaarheid kan verband houden met de inhoud van de beslissing of met de wijze van totstandkoming daarvan.
2. Indien de beslissing van een partij of een derde vernietigd wordt, nietig blijkt of niet binnen een aan die partij of derde daartoe te stellen redelijke termijn wordt verkregen, kan de rechter een beslissing geven, tenzij uit de overeenkomst of de aard van de beslissing voortvloeit dat zij op andere wijze moet worden vervangen.
- als de beslissing van een partij of een derde vernietigd wordt;
- als deze beslissing nietig blijkt te zijn;
- of als de beslissing niet wordt verkregen binnen een redelijke termijn die aan die partij of derde daarvoor is gesteld. De rechter kan echter geen beslissing geven indien uit de overeenkomst zelf of uit de aard van de beslissing voortvloeit dat de beslissing op een andere wijze moet worden vervangen.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2016:769 - Erfpacht Amsterdam: Grenzen ambtshalve toetsing en geldigheid canonherziening
De verplichting voor de rechter om algemene voorwaarden ambtshalve op onredelijkheid te toetsen conform Richtlijn 93/13/EEG geldt niet voor erfpachtovereenkomsten gesloten vóór 31 december 1994. Een canonherzieningsbepaling door deskundigen voldoet aan het bepaalbaarheidsvereiste en is geen geschilbeslechting.
ECLI:NL:HR:2012:BW0727
ECLI:NL:HR:2006:AV1706
ECLI:NL:HR:2005:AS5890
ECLI:NL:HR:2011:BQ5081
ECLI:NL:HR:2010:BL9546
ECLI:NL:HR:2003:AN7818
ECLI:NL:HR:2003:AJ0513
ECLI:NL:HR:2023:822 - Uitleg vaststellingsovereenkomst en hoor en wederhoor bij bindend advies
Bij de uitleg van een vaststellingsovereenkomst (Haviltex) zijn ook omstandigheden rond de eerdere overeenkomst relevant. Bindend adviseurs moeten onafhankelijk zijn en hoor en wederhoor toepassen, wat inhoudt dat partijen gelijke kansen krijgen om op (concept)rapporten en aangeleverde informatie te reageren.
ECLI:NL:HR:2019:1578 - Hoge Raad: Grenzen aan contractuele waardebepaling bij erfpacht en appartementsrechten
Een beding in een erfpachtakte dat de waarde van het recht bepaalt, is nietig als het niet in redelijkheid leidt tot vaststelling van minstens de objectieve waarde. Partijen zijn niet volledig vrij de vergoedingswaarde te bepalen.