Artikel 237 (Vermoedelijk onredelijk bezwarende bedingen consumenten)
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn een in de algemene voorwaarden voorkomend beding a. dat de gebruiker een, gelet op de omstandigheden van het geval, ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om op een aanbod of een andere verklaring van de wederpartij te reageren; b. dat de inhoud van de verplichtingen van de gebruiker wezenlijk beperkt ten opzichte van hetgeen de wederpartij, mede gelet op de wettelijke regels die op de overeenkomst betrekking hebben, zonder dat beding redelijkerwijs mocht verwachten; c. dat de gebruiker de bevoegdheid verleent een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden; d. dat de gebruiker van zijn gebondenheid aan de overeenkomst bevrijdt of hem de bevoegdheid daartoe geeft anders dan op in de overeenkomst vermelde gronden welke van dien aard zijn dat deze gebondenheid niet meer van hem kan worden gevergd; e. dat de gebruiker een ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn voor de nakoming geeft; f. dat de gebruiker of een derde geheel of ten dele bevrijdt van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding; g. dat een de wederpartij volgens de wet toekomende bevoegdheid tot verrekening uitsluit of beperkt of de gebruiker een verdergaande bevoegdheid tot verrekening verleent dan hem volgens de wet toekomt; h. dat als sanctie op bepaalde gedragingen van de wederpartij, nalaten daaronder begrepen, verval stelt van haar toekomende rechten of van de bevoegdheid bepaalde verweren te voeren, behoudens voor zover deze gedragingen het verval van die rechten of verweren rechtvaardigen; i. dat voor het geval de overeenkomst wordt beëindigd anders dan op grond van het feit dat de wederpartij in de nakoming van haar verbintenis is tekort geschoten, de wederpartij verplicht een geldsom te betalen, behoudens voor zover het betreft een redelijke vergoeding voor door de gebruiker geleden verlies of gederfde winst; j. dat de wederpartij verplicht tot het sluiten van een overeenkomst met de gebruiker of met een derde, tenzij dit, mede gelet op het verband van die overeenkomst met de in dit artikel bedoelde overeenkomst, redelijkerwijze van de wederpartij kan worden gevergd; k. dat voor een overeenkomst als bedoeld in artikel 236 onder j of p respectievelijk q een duur bepaalt van meer dan een jaar, tenzij de wederpartij na een jaar de bevoegdheid heeft de overeenkomst te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand; l. dat de wederpartij aan een opzegtermijn bindt die langer is dan de termijn waarop de gebruiker de overeenkomst kan opzeggen; m. dat voor de geldigheid van een door de wederpartij te verrichten verklaring een strengere vorm dan het vereiste van een onderhandse akte stelt; n. dat bepaalt dat een door de wederpartij verleende volmacht onherroepelijk is of niet eindigt door haar dood of ondercuratelestelling, tenzij de volmacht strekt tot levering van een registergoed; o. dat de wederpartij bij overeenkomsten, niet zijnde verlengde, vernieuwde of voortgezette overeenkomsten als bedoeld in artikel 236, onder j of p respectievelijk q, aan een opzegtermijn bindt die langer is dan een maand.
Uitleg in duidelijke taal
Bij een overeenkomst tussen een gebruiker en een wederpartij, natuurlijk persoon, die niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf, wordt vermoed onredelijk bezwarend te zijn een in de algemene voorwaarden voorkomend beding
Dit betekent dat wanneer een gebruiker (meestal een ondernemer) een overeenkomst sluit met een wederpartij die een natuurlijk persoon is en niet handelt in de uitoefening van een beroep of bedrijf (dus een consument), een beding dat in de algemene voorwaarden is opgenomen, vermoed wordt onredelijk bezwarend te zijn. Dit vermoeden geldt voor de hieronder gespecificeerde bedingen.
a. dat de gebruiker een, gelet op de omstandigheden van het geval, ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn geeft om op een aanbod of een andere verklaring van de wederpartij te reageren;
Dit betreft een beding waarbij de gebruiker, rekening houdend met de specifieke omstandigheden, zichzelf een ongebruikelijk lange of een niet duidelijk vastgestelde termijn toekent om te reageren op een aanbod of een andere verklaring van de wederpartij.
b. dat de inhoud van de verplichtingen van de gebruiker wezenlijk beperkt ten opzichte van hetgeen de wederpartij, mede gelet op de wettelijke regels die op de overeenkomst betrekking hebben, zonder dat beding redelijkerwijs mocht verwachten;
Dit betreft een beding waardoor de verplichtingen van de gebruiker aanzienlijk (wezenlijk) minder zijn dan wat de wederpartij redelijkerwijs mocht verwachten zonder dat beding, mede overwegende de wettelijke regels die voor de overeenkomst gelden.
c. dat de gebruiker de bevoegdheid verleent een prestatie te verschaffen die wezenlijk van de toegezegde prestatie afwijkt, tenzij de wederpartij bevoegd is in dat geval de overeenkomst te ontbinden;
Dit betreft een beding dat de gebruiker het recht geeft een prestatie te leveren die substantieel (wezenlijk) anders is dan de beloofde prestatie, behalve als de wederpartij in zo'n geval de overeenkomst mag beëindigen (ontbinden).
d. dat de gebruiker van zijn gebondenheid aan de overeenkomst bevrijdt of hem de bevoegdheid daartoe geeft anders dan op in de overeenkomst vermelde gronden welke van dien aard zijn dat deze gebondenheid niet meer van hem kan worden gevergd;
Dit betreft een beding dat de gebruiker ontslaat van zijn verplichtingen uit de overeenkomst, of hem het recht geeft zich daaraan te onttrekken, op andere gronden dan die welke in de overeenkomst zijn genoemd en die zo zwaarwichtig zijn dat van de gebruiker redelijkerwijs niet meer verwacht kan worden de overeenkomst na te komen.
e. dat de gebruiker een ongebruikelijk lange of onvoldoende bepaalde termijn voor de nakoming geeft;
Dit betreft een beding waarbij de gebruiker zichzelf een ongebruikelijk lange of een niet duidelijk vastgestelde termijn geeft om zijn verplichtingen na te komen.
f. dat de gebruiker of een derde geheel of ten dele bevrijdt van een wettelijke verplichting tot schadevergoeding;
Dit betreft een beding dat de gebruiker of een derde partij geheel of gedeeltelijk ontslaat van een wettelijke plicht om schadevergoeding te betalen.
g. dat een de wederpartij volgens de wet toekomende bevoegdheid tot verrekening uitsluit of beperkt of de gebruiker een verdergaande bevoegdheid tot verrekening verleent dan hem volgens de wet toekomt;
Dit betreft een beding dat het recht van de wederpartij om schulden te verrekenen (een bevoegdheid die haar wettelijk toekomt) uitsluit of beperkt, of dat de gebruiker een ruimer recht op verrekening geeft dan wettelijk is toegestaan.
h. dat als sanctie op bepaalde gedragingen van de wederpartij, nalaten daaronder begrepen, verval stelt van haar toekomende rechten of van de bevoegdheid bepaalde verweren te voeren, behoudens voor zover deze gedragingen het verval van die rechten of verweren rechtvaardigen;
Dit betreft een beding dat bepaalt dat, als straf (sanctie) voor bepaalde handelingen (of het nalaten daarvan) van de wederpartij, haar rechten komen te vervallen of zij bepaalde verdedigingsmiddelen (verweren) niet meer mag gebruiken, tenzij die handelingen of nalatigheden het vervallen van die rechten of verweren inderdaad rechtvaardigen.
i. dat voor het geval de overeenkomst wordt beëindigd anders dan op grond van het feit dat de wederpartij in de nakoming van haar verbintenis is tekort geschoten, de wederpartij verplicht een geldsom te betalen, behoudens voor zover het betreft een redelijke vergoeding voor door de gebruiker geleden verlies of gederfde winst;
Dit betreft een beding dat de wederpartij verplicht een geldbedrag te betalen als de overeenkomst wordt beëindigd om een andere reden dan dat de wederpartij haar verplichtingen niet is nagekomen (tekort geschoten), tenzij dit bedrag een redelijke compensatie is voor het verlies of de misgelopen winst (gederfde winst) van de gebruiker.
j. dat de wederpartij verplicht tot het sluiten van een overeenkomst met de gebruiker of met een derde, tenzij dit, mede gelet op het verband van die overeenkomst met de in dit artikel bedoelde overeenkomst, redelijkerwijze van de wederpartij kan worden gevergd;
Dit betreft een beding dat de wederpartij verplicht om een nieuwe overeenkomst aan te gaan met de gebruiker of met een derde partij, tenzij dit, rekening houdend met de relatie tussen die nieuwe overeenkomst en de huidige overeenkomst, redelijkerwijs van de wederpartij verwacht kan worden.
k. dat voor een overeenkomst als bedoeld in artikel 236 onder j of p respectievelijk q een duur bepaalt van meer dan een jaar, tenzij de wederpartij na een jaar de bevoegdheid heeft de overeenkomst te allen tijde op te zeggen met een opzegtermijn van ten hoogste een maand;
Dit betreft een beding dat voor een overeenkomst zoals genoemd in artikel 236, onderdelen j, p, of q (betreffende de (stilzwijgende) verlenging van overeenkomsten tot het geregeld verrichten van diensten of leveren van zaken), een looptijd (duur) vaststelt van langer dan één jaar, tenzij de wederpartij na dat eerste jaar het recht heeft de overeenkomst op elk moment op te zeggen met een opzegtermijn van maximaal één maand.
l. dat de wederpartij aan een opzegtermijn bindt die langer is dan de termijn waarop de gebruiker de overeenkomst kan opzeggen;
Dit betreft een beding dat de wederpartij verplicht zich te houden aan een opzegtermijn die langer is dan de opzegtermijn die voor de gebruiker geldt.
m. dat voor de geldigheid van een door de wederpartij te verrichten verklaring een strengere vorm dan het vereiste van een onderhandse akte stelt;
Dit betreft een beding dat voor de geldigheid van een verklaring van de wederpartij een strengere vormvoorschrift eist dan een ondertekend schriftelijk document (onderhandse akte).
n. dat bepaalt dat een door de wederpartij verleende volmacht onherroepelijk is of niet eindigt door haar dood of ondercuratelestelling, tenzij de volmacht strekt tot levering van een registergoed;
Dit betreft een beding dat vastlegt dat een door de wederpartij gegeven volmacht niet kan worden ingetrokken (onherroepelijk is) of niet stopt bij haar overlijden of als zij onder curatele wordt gesteld, tenzij de volmacht bedoeld is voor de levering van een registergoed (zoals onroerend goed).
o. dat de wederpartij bij overeenkomsten, niet zijnde verlengde, vernieuwde of voortgezette overeenkomsten als bedoeld in artikel 236, onder j of p respectievelijk q, aan een opzegtermijn bindt die langer is dan een maand.
Dit betreft een beding dat de wederpartij, bij overeenkomsten die geen verlengde, vernieuwde of voortgezette overeenkomsten zijn zoals bedoeld in artikel 236, onderdelen j, p, of q, bindt aan een opzegtermijn die langer is dan één maand.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2023:198 - Kinderopvangcontract: Opzegtermijn, Annuleringskosten en Gevolgen Oneerlijke Bedingen
Een kinderopvangovereenkomst is een overeenkomst van opdracht. Een opzegtermijn van maximaal één maand is in beginsel toegestaan. Een beding dat hiervan afwijkt is oneerlijk, moet buiten toepassing worden gelaten en mag niet door de rechter worden vervangen door aanvullend nationaal recht.
ECLI:NL:HR:2019:1830 - Eenzijdige rentewijziging: oneerlijkheidstoets vereist meewegen van alle bedingen
Bij de beoordeling of een beding voor eenzijdige rentewijziging oneerlijk is, moeten alle omstandigheden worden meegewogen. Met name het recht van de consument om de lening kosteloos af te lossen of om te zetten, is een relevant beding dat in de cumulatieve beoordeling moet worden betrokken.
ECLI:NL:HR:2004:AO6913
ECLI:NL:HR:2020:531 - Vervalbeding in algemene voorwaarden: wanneer is het onredelijk bezwarend?
Een contractueel vervalbeding dat een wettelijke verjaringstermijn vervangt, valt onder de grijze lijst van art. 6:237, aanhef en onder h, BW. Het beding wordt daardoor vermoed onredelijk bezwarend te zijn, tenzij de gebruiker van de algemene voorwaarden dit vermoeden weerlegt.
ECLI:NL:HR:2012:BW6135
ECLI:NL:HR:2012:BT6947
ECLI:NL:HR:2023:1197 - Reflexwerking consumentenbescherming voor kleine ondernemer bij onredelijk bezwarende klachttermijn
Een beding dat een korte klachttermijn stelt, kan onredelijk bezwarend zijn voor een kleine ondernemer. Reflexwerking van de grijze lijst is mogelijk als de ondernemer een overeenkomst sluit buiten zijn eigenlijke beroepsactiviteit en diens positie grote gelijkenis vertoont met die van een consument.