Artikel 233 (Vernietigbaarheid beding algemene voorwaarden)
Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaar a. indien het, gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden zijn tot stand gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval, onredelijk bezwarend is voor de wederpartij; of b. indien de gebruiker aan de wederpartij niet een redelijke mogelijkheid heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen.
Uitleg in duidelijke taal
Een beding in algemene voorwaarden is vernietigbaar
Dit betekent dat een specifieke bepaling (een beding) die onderdeel uitmaakt van de algemene voorwaarden, ongedaan gemaakt kan worden (vernietigbaar is), indien aan een van de hierna volgende voorwaarden wordt voldaan:
a. indien het, gelet op de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden zijn tot stand gekomen, de wederzijds kenbare belangen van partijen en de overige omstandigheden van het geval, onredelijk bezwarend is voor de wederpartij; of
a.
- de aard en de andere inhoud van de overeenkomst,
- de manier waarop de algemene voorwaarden zijn opgesteld (tot stand gekomen),
- de belangen van beide partijen die voor elkaar bekend waren of konden zijn (wederzijds kenbare belangen), en
- alle andere relevante feiten en omstandigheden van de situatie (overige omstandigheden van het geval), een onredelijke last (onredelijk bezwarend) oplegt aan de andere partij (wederpartij); of
b. indien de gebruiker aan de wederpartij niet een redelijke mogelijkheid heeft geboden om van de algemene voorwaarden kennis te nemen.
b. Dit is ook het geval als de partij die de algemene voorwaarden hanteert (de gebruiker) de andere partij (de wederpartij) niet een behoorlijke kans (redelijke mogelijkheid) heeft gegeven om de inhoud van de algemene voorwaarden te lezen en te begrijpen (kennis te nemen).
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2013:691 - Ambtshalve toetsing van oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten - 12 september 2013
De rechter moet ambtshalve onderzoeken of een beding in een consumentenovereenkomst oneerlijk is volgens Richtlijn 93/13/EEG. Deze verplichting, die gelijkwaardig is aan nationale regels van openbare orde, geldt ook in hoger beroep, zelfs buiten de door grieven ontsloten rechtsstrijd, en in verstekzaken.
ECLI:NL:HR:2023:198 - Kinderopvangcontract: Opzegtermijn, Annuleringskosten en Gevolgen Oneerlijke Bedingen - 9 februari 2023
Een kinderopvangovereenkomst is een overeenkomst van opdracht. Een opzegtermijn van maximaal één maand is in beginsel toegestaan. Een beding dat hiervan afwijkt is oneerlijk, moet buiten toepassing worden gelaten en mag niet door de rechter worden vervangen door aanvullend nationaal recht.
ECLI:NL:HR:2019:1830 - Eenzijdige rentewijziging: oneerlijkheidstoets vereist meewegen van alle bedingen - 21 november 2019
Bij de beoordeling of een beding voor eenzijdige rentewijziging oneerlijk is, moeten alle omstandigheden worden meegewogen. Met name het recht van de consument om de lening kosteloos af te lossen of om te zetten, is een relevant beding dat in de cumulatieve beoordeling moet worden betrokken.
ECLI:NL:HR:2017:773 - Hoge Raad: Boetebeding Dexia voor vervroegde opeising rente is oneerlijk - 20 april 2017
Een beding in een effectenleaseovereenkomst dat de consument bij wanbetaling verplicht alle toekomstige rentetermijnen direct te voldoen, zonder deugdelijke verrekening van het voordeel voor de kredietgever, is een oneerlijk beding in de zin van Richtlijn 93/13/EEG en moet worden vernietigd.
ECLI:NL:HR:2007:BA9610 - Hoge Raad - 20 september 2007
ECLI:NL:HR:2016:769 - Erfpacht Amsterdam: Grenzen ambtshalve toetsing en geldigheid canonherziening - 28 april 2016
De verplichting voor de rechter om algemene voorwaarden ambtshalve op onredelijkheid te toetsen conform Richtlijn 93/13/EEG geldt niet voor erfpachtovereenkomsten gesloten vóór 31 december 1994. Een canonherzieningsbepaling door deskundigen voldoet aan het bepaalbaarheidsvereiste en is geen geschilbeslechting.
ECLI:NL:HR:2012:BW6135 - Arbitragebeding in algemene voorwaarden niet automatisch onredelijk bezwarend voor consument - 20 september 2012
Een arbitragebeding in algemene voorwaarden bij een consumentenovereenkomst is niet per definitie onredelijk bezwarend of oneerlijk. De rechter moet dit beoordelen aan de hand van alle specifieke omstandigheden van het geval, en niet op basis van een algemene, abstracte toets die het beding feitelijk op de zwarte lijst plaatst.
ECLI:NL:HR:2006:AV1706 - Hoge Raad - 23 maart 2006
ECLI:NL:HR:2008:BD1394 - Hoge Raad - 10 juli 2008
ECLI:NL:HR:2020:531 - Vervalbeding in algemene voorwaarden: wanneer is het onredelijk bezwarend? - 26 maart 2020
Een contractueel vervalbeding dat een wettelijke verjaringstermijn vervangt, valt onder de grijze lijst van art. 6:237, aanhef en onder h, BW. Het beding wordt daardoor vermoed onredelijk bezwarend te zijn, tenzij de gebruiker van de algemene voorwaarden dit vermoeden weerlegt.