Artikel 2 (Redelijkheid billijkheid gedragsplicht en beperking)
1. Schuldeiser en schuldenaar zijn verplicht zich jegens elkaar te gedragen overeenkomstig de eisen van redelijkheid en billijkheid.
2. Een tussen hen krachtens wet, gewoonte of rechtshandeling geldende regel is niet van toepassing, voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
Uitleg in duidelijke taal
1. Schuldeiser en schuldenaar zijn verplicht zich jegens elkaar te gedragen overeenkomstig de eisen van redelijkheid en billijkheid.
Dit betekent dat de schuldeiser en de schuldenaar verplicht zijn om zich jegens elkaar te gedragen overeenkomstig de eisen van redelijkheid en billijkheid.
2. Een tussen hen krachtens wet, gewoonte of rechtshandeling geldende regel is niet van toepassing, voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
Dit betekent dat een tussen hen krachtens wet, gewoonte of rechtshandeling geldende regel niet van toepassing is, voor zover de toepassing hiervan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2016:236 - Hoge Raad: Rechter moet 'all-in' telefoonabonnement ambtshalve toetsen - 11 februari 2016
Een 'telefoonabonnement inclusief toestel' is koop op afbetaling en consumentenkrediet. De prijs van de telefoon moet apart vermeld worden. Zo niet, dan moet de rechter de overeenkomst (deels) ambtshalve ongeldig verklaren, ook in een verstekzaak, ter bescherming van de consument.
ECLI:NL:HR:2014:3679 - Zorgverzekering: uitzondering op dwingendrechtelijk pakket bij niet-verdisconteerde omstandigheden - 18 december 2014
Een zorgverzekeraar kan in zeer uitzonderlijke gevallen verplicht worden tot vergoeding van zorg buiten het dwingendrechtelijk vastgestelde pakket. Dit is mogelijk als strikte toepassing van de dekkingsbeperking onaanvaardbaar is door bijzondere omstandigheden die de wetgever niet in zijn afweging heeft verdisconteerd.
ECLI:NL:HR:2019:707 - Vergoedingsrecht samenwoners: geen analogie met huwelijk, toets via verbintenissenrecht. - 9 mei 2019
Voor informeel samenwonenden geldt geen analoog vergoedingsrecht zoals bij gehuwden. Een vordering tot vergoeding van een investering in de woning van de ander moet worden beoordeeld aan de hand van het algemene verbintenissenrecht (overeenkomst, ongerechtvaardigde verrijking) of de redelijkheid en billijkheid.
ECLI:NL:HR:2019:1046 - Hoge Raad over Dwaling, Nadeel en Mededelingsplicht bij Renteswaps - 27 juni 2019
Voor een beroep op dwaling bij renteswaps is nadeel niet vereist, maar de gevolgen van vernietiging kunnen worden beperkt om onredelijke voordelen te voorkomen. Een bank voldoet aan haar mededelingsplicht met duidelijke productinformatie. Een verborgen marge is zelden een succesvolle grond voor dwaling.
ECLI:NL:HR:2000:AA5635 - Hoge Raad - 27 april 2000
ECLI:NL:PHR:2024:711 - Parket bij de Hoge Raad - 27 juni 2024
ECLI:NL:HR:2018:729 - Aansprakelijkheidslimiet binnenvaart: rechter corrigeert verouderd bedrag met inflatie - 17 mei 2018
Een beroep op een wettelijke aansprakelijkheidslimiet die jarenlang niet is geïndexeerd, is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. De rechter mag het bedrag corrigeren voor inflatie, maar niet verder verhogen, omdat dit de rechtsvormende taak te buiten gaat.
ECLI:NL:HR:2018:1845 - Volledige transitievergoeding verschuldigd bij ontslag kort voor AOW-leeftijd - 4 oktober 2018
De Hoge Raad oordeelt dat een werknemer die kort voor de AOW-leeftijd wordt ontslagen wegens langdurige arbeidsongeschiktheid recht heeft op de volledige transitievergoeding. De rechter moet zeer terughoudend zijn met het matigen hiervan op grond van redelijkheid en billijkheid, gezien het dwingendrechtelijke, gestandaardiseerde stelsel van de wet.
ECLI:NL:HR:2017:565 - Verzwijging in erfenis: opzet vereist, spijt komt te laat - 30 maart 2017
Voor de sanctie op verzwijging in een nalatenschap (art. 3:194 lid 2 BW) is vereist dat de erfgenaam wist dat het goed tot de boedel behoorde. Later 'tot inkeer' komen heft de eenmaal ingetreden sanctie niet op, vanwege het afschrikwekkende karakter van de bepaling.
ECLI:NL:HR:2012:BW5695 - Beroep op vervaltermijn ontslagrecht naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar - 21 juni 2012
Een beroep van een werkgever op de vervaltermijn van art. 9 lid 3 BBA kan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn, ook als de omstandigheden die de werknemer verhinderden tijdig te handelen niet aan de werkgever toerekenbaar zijn. De rechter moet hierbij terughoudendheid betrachten.