Terug naar bibliotheek
Boek 6. Algemeen gedeelte van het verbintenissenrecht
Titel 3. Onrechtmatige daad
Afdeling 2. Aansprakelijkheid voor personen en zaken
Artikel 174

Artikel 174 (Risicoaansprakelijkheid voor opstallen)

Laatste versie

1. De bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk, tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van het ontstaan ervan zou hebben gekend.

2. Bij erfpacht rust de aansprakelijkheid op de bezitter van het erfpachtsrecht. Bij openbare wegen en waterstaatswerken rust zij op het overheidslichaam dat moet zorgen dat de weg of het waterstaatswerk in goede staat verkeert, bij kabels en leidingen op de kabel- en leidingbeheerder, behalve voor zover de kabel of leiding zich bevindt in een gebouw of werk en strekt tot toevoer of afvoer ten behoeve van dat gebouw of werk.

3. Bij ondergrondse werken rust de aansprakelijkheid op degene die op het moment van het bekend worden van de schade het werk in de uitoefening van zijn bedrijf gebruikt. Indien na het bekend worden van de schade een ander gebruiker wordt, blijft de aansprakelijkheid rusten op degene die ten tijde van dit bekend worden gebruiker was. Indien de schade is bekend geworden na beëindiging van het gebruik van het ondergrondse werk, rust de aansprakelijkheid op degene die de laatste gebruiker was.

4. Onder opstal in dit artikel worden verstaan gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

5. Degene die in de openbare registers als eigenaar van de opstal of van de grond staat ingeschreven, wordt vermoed de bezitter van de opstal te zijn.

6. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder openbare weg mede begrepen het weglichaam, alsmede de weguitrusting.

Uitleg in duidelijke taal

1. De bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan in de gegeven omstandigheden mag stellen, en daardoor gevaar voor personen of zaken oplevert, is, wanneer dit gevaar zich verwezenlijkt, aansprakelijk, tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling zou hebben ontbroken indien hij dit gevaar op het tijdstip van het ontstaan ervan zou hebben gekend.

Dit betekent dat de bezitter van een opstal die niet voldoet aan de eisen die men daaraan onder de gegeven omstandigheden mag stellen, en die daardoor gevaar voor personen of zaken veroorzaakt, aansprakelijk is op het moment dat dit gevaar zich daadwerkelijk voordoet. Deze aansprakelijkheid geldt echter niet indien de bezitter op grond van de vorige afdeling (betreffende onrechtmatige daad) niet aansprakelijk zou zijn geweest, als hij op het tijdstip van het ontstaan van het gevaar hiervan op de hoogte was geweest.

2. Bij erfpacht rust de aansprakelijkheid op de bezitter van het erfpachtsrecht. Bij openbare wegen en waterstaatswerken rust zij op het overheidslichaam dat moet zorgen dat de weg of het waterstaatswerk in goede staat verkeert, bij kabels en leidingen op de kabel- en leidingbeheerder, behalve voor zover de kabel of leiding zich bevindt in een gebouw of werk en strekt tot toevoer of afvoer ten behoeve van dat gebouw of werk.

Dit lid specificeert op wie de aansprakelijkheid rust in specifieke gevallen:

  • In het geval van erfpacht, rust de aansprakelijkheid op de bezitter van het erfpachtsrecht.
  • Voor openbare wegen en waterstaatswerken, rust de aansprakelijkheid op het overheidslichaam dat de plicht heeft te zorgen dat de weg of het waterstaatswerk in goede staat verkeert.
  • Voor kabels en leidingen, rust de aansprakelijkheid op de kabel- en leidingbeheerder. Dit geldt niet wanneer de kabel of leiding zich in een gebouw of werk bevindt en dient voor de toevoer of afvoer ten behoeve van dat specifieke gebouw of werk.

3. Bij ondergrondse werken rust de aansprakelijkheid op degene die op het moment van het bekend worden van de schade het werk in de uitoefening van zijn bedrijf gebruikt. Indien na het bekend worden van de schade een ander gebruiker wordt, blijft de aansprakelijkheid rusten op degene die ten tijde van dit bekend worden gebruiker was. Indien de schade is bekend geworden na beëindiging van het gebruik van het ondergrondse werk, rust de aansprakelijkheid op degene die de laatste gebruiker was.

Dit lid bepaalt dat bij ondergrondse werken de aansprakelijkheid ligt bij degene die het werk in de uitoefening van zijn bedrijf gebruikte op het moment dat de schade bekend werd. Mocht er na het bekend worden van de schade een andere gebruiker zijn, dan blijft de aansprakelijkheid rusten op de persoon die gebruiker was op het moment dat de schade bekend werd. Indien de schade pas bekend wordt nadat het gebruik van het ondergrondse werk is gestaakt, dan rust de aansprakelijkheid op de laatste gebruiker.

4. Onder opstal in dit artikel worden verstaan gebouwen en werken, die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.

In dit artikel wordt onder het begrip opstal verstaan: gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd. Deze vereniging kan rechtstreeks zijn of via een verbinding met andere gebouwen of werken.

5. Degene die in de openbare registers als eigenaar van de opstal of van de grond staat ingeschreven, wordt vermoed de bezitter van de opstal te zijn.

Dit lid stelt dat de persoon die in de openbare registers is ingeschreven als eigenaar van de opstal of van de grond, vermoed wordt de bezitter van de opstal te zijn. Dit is een wettelijk vermoeden.

6. Voor de toepassing van dit artikel wordt onder openbare weg mede begrepen het weglichaam, alsmede de weguitrusting.

Dit lid verduidelijkt dat wanneer dit artikel spreekt over een openbare weg, hieronder ook het weglichaam en de weguitrusting worden begrepen.

Gerelateerde rechtspraak

Hoge Raad217x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2019:1278 - Hoge Raad - 18 juli 2019

ECLI:NL:HR:2019:127818 juli 2019Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad121x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2010:BN6236 - Dijkdoorbraak Wilnis: Aansprakelijkheid voor gebrekkige opstal (art. 6:174 BW) - 16 december 2010

ECLI:NL:HR:2010:BN623616 december 2010Dit wetsartikel wordt 19 keer genoemd in deze uitspraak

Bij de vraag of een opstal gebrekkig is, moet men naar objectieve maatstaven kijken. Relevante factoren zijn de aard en functie van de opstal, de kans op gevaar, en de mogelijkheid van veiligheidsmaatregelen. Ook de toenmalige stand van wetenschap en techniek speelt hierbij een rol.

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Goederenrecht
Hoge Raad17x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2010:BM6095 - Hangmat-arrest: Aansprakelijkheid medebezitter gebrekkige opstal jegens andere medebezitter - 7 oktober 2010

ECLI:NL:HR:2010:BM60957 oktober 2010Dit wetsartikel wordt 40 keer genoemd in deze uitspraak

Een medebezitter van een gebrekkige opstal (art. 6:174 BW) kan een andere medebezitter aansprakelijk stellen voor personenschade. De aansprakelijkheid van de aangesproken medebezitter is beperkt tot diens aandeel in de opstal. De benadeelde draagt zelf het deel van de schade dat overeenkomt met het eigen aandeel.

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Letselschaderecht, Verzekeringsrecht
Hoge Raad78x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2014:831 - Aansprakelijkheid wegbeheerder: stelplicht bij beroep op beperkte financiële middelen - 3 april 2014

ECLI:NL:HR:2014:8313 april 2014Dit wetsartikel wordt 8 keer genoemd in deze uitspraak

Een wegbeheerder die zich tegen een vordering op grond van artikel 6:174 BW verweert met een beroep op beperkte financiële middelen, moet dit verweer voldoende onderbouwen. Een algemene stelling dat de middelen ontoereikend zijn, volstaat niet. De wegbeheerder moet concrete feiten en omstandigheden aanvoeren.

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Burgerlijk Procesrecht, Letselschaderecht, Verzekeringsrecht
Hoge Raad64x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2016:2283 - Stroomkabels op de markt: geen gebrekkige opstal, wel zorgplicht wegbeheerder - 6 oktober 2016

ECLI:NL:HR:2016:22836 oktober 2016Dit wetsartikel wordt 9 keer genoemd in deze uitspraak

Losliggende stroomkabels op een openbare weg zijn geen onderdeel van de weg of weguitrusting. Een struikelongeval leidt daarom niet tot risicoaansprakelijkheid (art. 6:174 BW). De wegbeheerder kan wel aansprakelijk zijn wegens onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) op basis van de Kelderluik-criteria.

Hoge Raad11x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2016:162 - Aansprakelijkheid voor dieren: medebezitter kan andere medebezitter niet aanspreken - 28 januari 2016

ECLI:NL:HR:2016:16228 januari 2016Dit wetsartikel wordt 12 keer genoemd in deze uitspraak

De Hoge Raad oordeelt dat de risicoaansprakelijkheid voor dieren (art. 6:179 BW) niet strekt tot bescherming van een medebezitter. Anders dan bij gebrekkige opstallen (Hangmat-arrest), is de medebezitter van een dier medeverantwoordelijk voor het kenbare gevaar. Dit geldt ook voor bedrijfsmatige medegebruikers (art. 6:181 BW).

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Letselschaderecht, Verzekeringsrecht
Hoge Raad15x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2012:BX7487 - Aansprakelijkheid gemeente voor funderingsschade door lekkend riool - 29 november 2012

ECLI:NL:HR:2012:BX748729 november 2012Dit wetsartikel wordt 10 keer genoemd in deze uitspraak

De vraag of een riool gebrekkig is in de zin van art. 6:174 BW wordt beantwoord aan de hand van wat van de gemeente als beheerder mocht worden verwacht. Hierbij zijn het gevoerde beleid, beschikbare financiële middelen en de afweging van (tegenstrijdige) belangen relevante omstandigheden.

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Burgerlijk Procesrecht
Rechtbank Noord-Holland

ECLI:NL:RBNHO:2024:7498 - Rechtbank Noord-Holland - 17 juli 2024

ECLI:NL:RBNHO:2024:749817 juli 2024Dit wetsartikel wordt 14 keer genoemd in deze uitspraak
Rechtbank Midden-Nederland

ECLI:NL:RBMNE:2024:4637 - Rechtbank Midden-Nederland - 9 juli 2024

ECLI:NL:RBMNE:2024:46379 juli 2024Dit wetsartikel wordt 12 keer genoemd in deze uitspraak
Rechtbank Den Haag

ECLI:NL:RBDHA:2024:6446 - Rechtbank Den Haag - 30 april 2024

ECLI:NL:RBDHA:2024:644630 april 2024Dit wetsartikel wordt 11 keer genoemd in deze uitspraak