Artikel 79 (Opheffing erfdienstbaarheid door rechter)
De rechter kan op vordering van de eigenaar van het dienende erf een erfdienstbaarheid opheffen, indien de uitoefening daarvan onmogelijk is geworden of de eigenaar van het heersende erf geen redelijk belang bij de uitoefening meer heeft, en het niet aannemelijk is dat de mogelijkheid van uitoefening of het redelijk belang daarbij zal terugkeren.
Uitleg in duidelijke taal
De rechter kan op vordering van de eigenaar van het dienende erf een erfdienstbaarheid opheffen, indien de uitoefening daarvan onmogelijk is geworden of de eigenaar van het heersende erf geen redelijk belang bij de uitoefening meer heeft, en het niet aannemelijk is dat de mogelijkheid van uitoefening of het redelijk belang daarbij zal terugkeren.
Dit artikel stelt dat de rechter, op vordering van de eigenaar van het dienende erf, een erfdienstbaarheid kan opheffen. Dit is toegestaan indien de uitoefening van de erfdienstbaarheid onmogelijk is geworden. Het is ook toegestaan indien de eigenaar van het heersende erf geen redelijk belang meer heeft bij de uitoefening. Een bijkomende voorwaarde voor opheffing is dat het niet aannemelijk is dat de mogelijkheid van uitoefening, of het redelijk belang daarbij, zal terugkeren.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2014:736 - Opheffing erfdienstbaarheid: geen belangenafweging bij onteigening - 27 maart 2014
Bij de beoordeling van de opheffing van een erfdienstbaarheid op grond van artikel 5:79 BW, ook in het kader van een onteigening (art. 44 Ow), wordt uitsluitend gekeken naar het (redelijk) belang van de eigenaar van het heersende erf. De belangen van het dienende erf spelen geen rol.
ECLI:NL:HR:2005:AU2397 - Hoge Raad - 1 december 2005
ECLI:NL:HR:2018:2373 - Opheffing erfdienstbaarheid: kortere route is al een redelijk belang - 20 december 2018
Voor de opheffing van een erfdienstbaarheid van weg op grond van artikel 5:79 BW is bepalend of de eigenaar van het heersende erf nog een redelijk belang heeft. Ook het voordeel van een kortere route, zelfs bij een geringe tijdwinst, kwalificeert als zo'n belang.
ECLI:NL:HR:2017:2270 - Erfdienstbaarheid van weg: gebruik ten behoeve van aangrenzend perceel toegestaan - 7 september 2017
Een erfdienstbaarheid van weg strekt in beginsel niet tot gebruik ten behoeve van een ander perceel dan het heersende erf. Een uitzondering is mogelijk als de vestigingsakte verzwaring toestaat en het heersende en aangrenzende perceel, bijvoorbeeld een school met schoolplein, maatschappelijk als één geheel worden beschouwd.
ECLI:NL:HR:2020:1039 - Erfdienstbaarheid van weg en gebruik voor aangrenzend perceel - 11 juni 2020
Een erfdienstbaarheid van weg mag in beginsel niet worden gebruikt om, via het heersend erf, een ander aangrenzend perceel van dezelfde eigenaar te bereiken. Een uitzondering is alleen mogelijk als dit expliciet uit de akte van vestiging of de kennelijke functie van het heersend erf voortvloeit.