Artikel 54 (Misbruik van omstandigheden verval en wijziging)
1. De bevoegdheid om ter vernietiging van een meerzijdige rechtshandeling een beroep te doen op misbruik van omstandigheden vervalt, wanneer de wederpartij tijdig een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling voorstelt, die het nadeel op afdoende wijze opheft.
2. Bovendien kan de rechter op verlangen van een der partijen, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken, ter opheffing van dit nadeel de gevolgen van de rechtshandeling wijzigen.
Uitleg in duidelijke taal
1. De bevoegdheid om ter vernietiging van een meerzijdige rechtshandeling een beroep te doen op misbruik van omstandigheden vervalt, wanneer de wederpartij tijdig een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling voorstelt, die het nadeel op afdoende wijze opheft.
Dit betekent dat het recht (de bevoegdheid
) om de vernietiging
van een meerzijdige rechtshandeling
te vorderen (een beroep te doen op
) op grond van misbruik van omstandigheden
, komt te vervallen
(niet langer bestaat). Dit gebeurt wanneer de wederpartij
(de andere partij bij de rechtshandeling) tijdig
(op tijd) een voorstel doet voor een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling
, welke wijziging het nadeel
(dat door het misbruik van omstandigheden is veroorzaakt) op afdoende wijze opheft
(op een passende en volledige manier wegneemt).
2. Bovendien kan de rechter op verlangen van een der partijen, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken, ter opheffing van dit nadeel de gevolgen van de rechtshandeling wijzigen.
Dit betekent bovendien dat de rechter
, op verlangen van een der partijen
(als een van de betrokken partijen hierom vraagt), ervoor kan kiezen om, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken
, de gevolgen van de rechtshandeling
te wijzigen
. De rechter doet dit ter opheffing van dit nadeel
(om het nadeel dat is ontstaan door het misbruik van omstandigheden weg te nemen).
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2021:1677 - Ambtshalve toetsing en sanctionering van informatieplichten bij consumentenovereenkomsten op afstand
De Hoge Raad oordeelt dat de rechter ambtshalve moet toetsen of de handelaar heeft voldaan aan specifieke en essentiële informatieplichten bij overeenkomsten op afstand. Bij een ernstige schending kan de rechter de overeenkomst gedeeltelijk vernietigen, bijvoorbeeld door een prijsvermindering op te leggen.
ECLI:NL:HR:2019:1046 - Hoge Raad over Dwaling, Nadeel en Mededelingsplicht bij Renteswaps
Voor een beroep op dwaling bij renteswaps is nadeel niet vereist, maar de gevolgen van vernietiging kunnen worden beperkt om onredelijke voordelen te voorkomen. Een bank voldoet aan haar mededelingsplicht met duidelijke productinformatie. Een verborgen marge is zelden een succesvolle grond voor dwaling.