Terug naar bibliotheek
Boek 3. Vermogensrecht in het algemeen
Titel 2. Rechtshandelingen
Artikel 54

Artikel 54 (Misbruik van omstandigheden verval en wijziging)

Laatste versie

1. De bevoegdheid om ter vernietiging van een meerzijdige rechtshandeling een beroep te doen op misbruik van omstandigheden vervalt, wanneer de wederpartij tijdig een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling voorstelt, die het nadeel op afdoende wijze opheft.

2. Bovendien kan de rechter op verlangen van een der partijen, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken, ter opheffing van dit nadeel de gevolgen van de rechtshandeling wijzigen.

Uitleg in duidelijke taal

1. De bevoegdheid om ter vernietiging van een meerzijdige rechtshandeling een beroep te doen op misbruik van omstandigheden vervalt, wanneer de wederpartij tijdig een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling voorstelt, die het nadeel op afdoende wijze opheft.

Dit betekent dat het recht (de bevoegdheid) om de vernietiging van een meerzijdige rechtshandeling te vorderen (een beroep te doen op) op grond van misbruik van omstandigheden, komt te vervallen (niet langer bestaat). Dit gebeurt wanneer de wederpartij (de andere partij bij de rechtshandeling) tijdig (op tijd) een voorstel doet voor een wijziging van de gevolgen van de rechtshandeling, welke wijziging het nadeel (dat door het misbruik van omstandigheden is veroorzaakt) op afdoende wijze opheft (op een passende en volledige manier wegneemt).

2. Bovendien kan de rechter op verlangen van een der partijen, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken, ter opheffing van dit nadeel de gevolgen van de rechtshandeling wijzigen.

Dit betekent bovendien dat de rechter, op verlangen van een der partijen (als een van de betrokken partijen hierom vraagt), ervoor kan kiezen om, in plaats van een vernietiging wegens misbruik van omstandigheden uit te spreken, de gevolgen van de rechtshandeling te wijzigen. De rechter doet dit ter opheffing van dit nadeel (om het nadeel dat is ontstaan door het misbruik van omstandigheden weg te nemen).

Gerelateerde rechtspraak

Hoge Raad486x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2021:1677 - Ambtshalve toetsing en sanctionering van informatieplichten bij consumentenovereenkomsten op afstand

ECLI:NL:HR:2021:167712 november 2021Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak

De Hoge Raad oordeelt dat de rechter ambtshalve moet toetsen of de handelaar heeft voldaan aan specifieke en essentiële informatieplichten bij overeenkomsten op afstand. Bij een ernstige schending kan de rechter de overeenkomst gedeeltelijk vernietigen, bijvoorbeeld door een prijsvermindering op te leggen.

Civiel RechtVerbintenissenrecht, Burgerlijk Procesrecht, Europees Civiel Recht
Internationaal PubliekrechtEuropees Recht
Hoge Raad96x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2019:1046 - Hoge Raad over Dwaling, Nadeel en Mededelingsplicht bij Renteswaps

ECLI:NL:HR:2019:104628 juni 2019Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak

Voor een beroep op dwaling bij renteswaps is nadeel niet vereist, maar de gevolgen van vernietiging kunnen worden beperkt om onredelijke voordelen te voorkomen. Een bank voldoet aan haar mededelingsplicht met duidelijke productinformatie. Een verborgen marge is zelden een succesvolle grond voor dwaling.

Civiel RechtFinancieel Recht, Verbintenissenrecht, Burgerlijk Procesrecht
Hoge Raad23x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2015:2531

ECLI:NL:HR:2015:253111 september 2015Dit wetsartikel wordt 2 keer genoemd in deze uitspraak
Hoge Raad23x keer aangehaald in latere zaken

ECLI:NL:HR:2011:BQ5068

ECLI:NL:HR:2011:BQ50688 juli 2011Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak
Civiel RechtVerbintenissenrecht, Ondernemingsrecht
Hoge Raad

ECLI:NL:HR:2003:AI0864

ECLI:NL:HR:2003:AI086419 september 2003Dit wetsartikel wordt 1 keer genoemd in deze uitspraak