Artikel 108 (Houderschap goed verkeersopvatting uiterlijke feiten)
Of iemand een goed houdt en of hij dit voor zichzelf of voor een ander doet, wordt naar verkeersopvatting beoordeeld, met inachtneming van de navolgende regels en overigens op grond van uiterlijke feiten.
Uitleg in duidelijke taal
Of iemand een goed houdt en of hij dit voor zichzelf of voor een ander doet, wordt naar verkeersopvatting beoordeeld, met inachtneming van de navolgende regels en overigens op grond van uiterlijke feiten.
Dit artikel stelt dat de vraag of iemand een goed houdt, en of die persoon dit voor zichzelf of voor een ander doet, wordt beoordeeld naar verkeersopvatting. Deze beoordeling gebeurt met inachtneming van de navolgende regels en bovendien op grond van uiterlijke feiten.
Gerelateerde rechtspraak
ECLI:NL:HR:2017:309 - Verjaring van Grond: Eigendomsverlies is Onrechtmatige Daad - 23 februari 2017
Eigendomsverkrijging door een bezitter te kwader trouw (art. 3:105 BW) is mogelijk, ook als de eigenaar het land had moeten inspecteren om de inbezitneming te ontdekken. De voormalig eigenaar kan vervolgens wel schadevergoeding vorderen op grond van onrechtmatige daad, eventueel in de vorm van teruglevering van de grond.
ECLI:NL:HR:2015:2743 - Verkrijgende verjaring: de onjuiste maatstaf bij pretentie van eigendom - 17 september 2015
De theoretische mogelijkheid dat een gebruiker ook houder (zoals een huurder) had kunnen zijn, is onvoldoende om bezit met eigendomspretentie uit te sluiten. Er moeten objectieve aanwijzingen zijn dat de machtsuitoefening daadwerkelijk als die van een houder moet worden aangemerkt.
ECLI:NL:HR:2020:257 - Bezit en Houderschap bij Langdurig Onverdeelde Gemeenschappen op Curaçao - 13 februari 2020
In zaken over langdurig onverdeelde gemeenschappen op Curaçao (art. 3:200a BWC), geldt het uitgangspunt dat een bewuste gebruiker houder is voor de boedel. Louter bouwen of het opmaken van een meetbrief kwalificeert niet als een bezitsdaad voor verkrijgende verjaring.
ECLI:NL:HR:2023:784 - Hoge Raad: Devolutieve werking en de maatstaf voor inbezitneming bij verjaring - 25 mei 2023
De Hoge Raad verduidelijkt de devolutieve werking van het hoger beroep: een in eerste aanleg afgewezen verweer herleeft, ook zonder (incidenteel) appel. Daarnaast is voor inbezitneming van grond het volledig afsluiten voor de eigenaar geen beslissend vereiste; het gaat om de uitoefening van feitelijke macht naar verkeersopvatting.
ECLI:NL:HR:2011:BQ5989 - Arrest Muller/Hoogheemraadschap: Koper kan bezitter worden voor levering - 8 september 2011
Een koper kan, vooruitlopend op de juridische levering, de feitelijke macht over een registergoed zodanig uitoefenen dat hij naar verkeersopvattingen als bezitter wordt beschouwd. Dit is mogelijk wanneer hij krachtens de rechtsverhouding met de verkoper gerechtigd is zich het verkochte toe te eigenen en zich als eigenaar gedraagt.
ECLI:NL:PHR:2024:804 - Parket bij de Hoge Raad - 1 augustus 2024
ECLI:NL:HR:2018:696 - Bewijslast staatseigendom en verkrijgende verjaring: onbekende eigenaar is onvoldoende - 3 mei 2018
Het feit dat de eigenaar van onroerend goed onbekend is, betekent niet automatisch dat het staatseigendom is. Het Land draagt de stelplicht en bewijslast dat de zaak geen andere eigenaar heeft. Voor verkrijgende verjaring moeten alle omstandigheden specifiek worden beoordeeld.
ECLI:NL:RBNNE:2024:3087 - Rechtbank Noord-Nederland - 11 juli 2024
ECLI:NL:GHSHE:2024:1403 - Gerechtshof 's-Hertogenbosch - 22 april 2024
ECLI:NL:HR:2017:1268 - Verkrijgende verjaring: bezitsoverdracht door een voorganger en de beoordeling van bezitsdaden. - 6 juli 2017
Bij een beroep op verkrijgende verjaring moet de rechter ook onderzoeken of de rechtsvoorganger van de eiser al bezitter was en dit bezit heeft overgedragen. Het negeren van deze stelling en uitsluitend focussen op latere inbezitneming is een onjuiste rechtsopvatting.