Artikel 431 (Handelsagent recht op provisie)
1. De handelsagent heeft recht op provisie voor de overeenkomsten die tijdens de duur der agentuurovereenkomst zijn tot stand gekomen:
a. indien de overeenkomst door zijn tussenkomst is tot stand gekomen; b. indien de overeenkomst is tot stand gekomen met iemand die hij reeds vroeger voor een dergelijke overeenkomst had aangebracht; c. indien de overeenkomst is afgesloten met iemand die behoort tot de klantenkring die, of gevestigd is in het gebied dat aan de handelsagent is toegewezen, tenzij uitdrukkelijk is overeengekomen dat de handelsagent ten aanzien van die klantenkring of in dat gebied niet het alleenrecht heeft.
2. De handelsagent heeft recht op provisie voor de voorbereiding van na het einde van de agentuurovereenkomst tot stand gekomen overeenkomsten:
a. indien deze hoofdzakelijk aan de tijdens de duur van de agentuurovereenkomst door hem verrichte werkzaamheden zijn te danken en binnen een redelijke termijn na de beëindiging van die overeenkomst zijn afgesloten, of b. indien hij of de principaal, overeenkomstig de voorwaarden bepaald in het eerste lid, de bestelling van de derde heeft ontvangen voor de beëindiging van de agentuurovereenkomst.
3. De handelsagent heeft geen recht op provisie, indien deze krachtens het tweede lid is verschuldigd aan zijn voorganger, tenzij uit de omstandigheden voortvloeit dat het billijk is de provisie tussen hen beiden te verdelen.
Uitleg in duidelijke taal
1. De handelsagent heeft recht op provisie voor de overeenkomsten die tijdens de duur der agentuurovereenkomst zijn tot stand gekomen:
Dit lid bepaalt dat de handelsagent aanspraak kan maken op provisie voor overeenkomsten die zijn gesloten gedurende de periode dat de agentuurovereenkomst van kracht was, onder de volgende voorwaarden:
a. indien de overeenkomst door zijn tussenkomst is tot stand gekomen;
Dit betekent dat de handelsagent recht heeft op provisie als de overeenkomst tot stand is gekomen als gevolg van zijn bemiddeling of actieve bijdrage.
b. indien de overeenkomst is tot stand gekomen met iemand die hij reeds vroeger voor een dergelijke overeenkomst had aangebracht;
Dit betekent dat de handelsagent recht heeft op provisie als de overeenkomst is gesloten met een partij die hij eerder al als klant had geïntroduceerd voor een soortgelijke overeenkomst.
c. indien de overeenkomst is afgesloten met iemand die behoort tot de klantenkring die, of gevestigd is in het gebied dat aan de handelsagent is toegewezen, tenzij uitdrukkelijk is overeengekomen dat de handelsagent ten aanzien van die klantenkring of in dat gebied niet het alleenrecht heeft.
Dit betekent dat de handelsagent recht heeft op provisie als de overeenkomst is gesloten met een partij die deel uitmaakt van de klantenkring, of gevestigd is in het geografische gebied, dat aan de handelsagent is toebedeeld. Dit geldt niet indien expliciet is vastgelegd dat de handelsagent voor die specifieke klantenkring of dat gebied geen exclusiviteitsrecht (alleenrecht) bezit.
2. De handelsagent heeft recht op provisie voor de voorbereiding van na het einde van de agentuurovereenkomst tot stand gekomen overeenkomsten:
Dit lid bepaalt dat de handelsagent ook recht heeft op provisie voor overeenkomsten die zijn voorbereid tijdens de agentuurovereenkomst maar pas na de beëindiging ervan tot stand komen, onder de volgende voorwaarden:
a. indien deze hoofdzakelijk aan de tijdens de duur van de agentuurovereenkomst door hem verrichte werkzaamheden zijn te danken en binnen een redelijke termijn na de beëindiging van die overeenkomst zijn afgesloten, of
Dit betekent dat de handelsagent recht heeft op provisie als de totstandkoming van de overeenkomst voornamelijk te danken is aan de inspanningen die hij gedurende de looptijd van de agentuurovereenkomst heeft geleverd, en de overeenkomst binnen een redelijke periode na het einde van de agentuurovereenkomst wordt gesloten.
b. indien hij of de principaal, overeenkomstig de voorwaarden bepaald in het eerste lid, de bestelling van de derde heeft ontvangen voor de beëindiging van de agentuurovereenkomst.
Dit betekent dat de handelsagent recht heeft op provisie als hijzelf of de principaal (de opdrachtgever) de bestelling van de derde partij heeft ontvangen voordat de agentuurovereenkomst eindigde, en wel onder de voorwaarden zoals genoemd in het eerste lid van dit artikel (bijvoorbeeld door zijn tussenkomst, met een eerder aangebrachte klant, of binnen zijn toegewezen klantenkring/gebied).
3. De handelsagent heeft geen recht op provisie, indien deze krachtens het tweede lid is verschuldigd aan zijn voorganger, tenzij uit de omstandigheden voortvloeit dat het billijk is de provisie tussen hen beiden te verdelen.
Dit lid stelt dat de handelsagent geen aanspraak kan maken op provisie, als deze provisie op grond van het tweede lid (voor na contractbeëindiging gesloten overeenkomsten) al toekomt aan zijn voorganger (de vorige handelsagent). Een uitzondering is mogelijk als de specifieke omstandigheden van het geval aangeven dat het redelijk (billijk) is om de provisie te verdelen tussen de huidige en de vorige handelsagent.