ECLI:NL:PHR:2011:BP8811 - Parket bij de Hoge Raad - 26 april 2011

Nr. 10/00564

Mr. Vegter

Zitting: 8 maart 2011

Conclusie inzake:

[Verdachte]

1. Het Gerechtshof te Amsterdam heeft bij arrest van 3 juli 2009 verdachte wegens 1. "overtreding van artikel 163, tweede lid, van de Wegenverkeerswet 1994" en 2. "overtreding van artikel 8 van de Wegenverkeerswet 1994" veroordeeld tot een geldboete van € 1.000,-, subsidiair 20 dagen hechtenis, waarvan € 500,-, subsidiair 20 dagen hechtenis, voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren, met bepaling dat het onvoorwaardelijke gedeelte van de geldboete in 5 termijnen van telkens 1 maand (elke termijn groot € 100,-) mag worden voldaan. Voorts heeft het Hof verdachte veroordeeld tot een ontzegging van de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor de duur van 15 maanden, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren.

2. Namens verdachte heeft mr. F.P.M. van Gerven, advocaat te Amsterdam, beroep in cassatie ingesteld en heeft mr. J. Kuijper, advocaat te Amsterdam, bij schriftuur een middel van cassatie voorgesteld.

3. Het middel behelst de klacht dat het Hof de grondslag van de tenlastelegging heeft verlaten door een onjuiste uitleg te geven aan het in de tenlastelegging onder 1 opgenomen bestanddeel "ademonderzoek als bedoeld in artikel 8, tweede lid, aanhef en onder a van genoemde wet", althans dat de gebezigde bewijsmiddelen niet redengevend zijn voor de bewezenverklaring van het in de tenlastelegging onder 1 opgenomen gedeelte "aan wie door een opsporingsambtenaar was bevolen medewerking te verlenen aan een ademonderzoek als bedoeld in artikel 8, tweede lid, aanhef en onder a van genoemde wet". Daarom is de bewezenverklaring van feit 1 onvoldoende met redenen omkleed, aldus de steller van het middel.

4. Ten laste van de verdachte is onder 1 bewezenverklaard dat:

"hij op 15 januari 2007 te Amsterdam als degene tegen wie verdenking was gerezen als bestuurder van een voertuig, te weten een personenauto, te hebben gehandeld in strijd met artikel 8 van de Wegenverkeerswet 1994 en aan wie door een opsporingsambtenaar was bevolen medewerking te verlenen aan een ademonderzoek als bedoeld in artikel 8, tweede lid, aanhef en onder a van genoemde wet, niet heeft voldaan aan de verplichting ademlucht te blazen in een voor het onderzoek bestemd apparaat en aan de verplichting gevolg te geven aan alle door een opsporingsambtenaar ten dienste van het onderzoek gegeven aanwijzingen."

5. Deze bewezenverklaring steunt op de volgende bewijsmiddelen:

(1) een proces-verbaal van politie van 15 januari 2007, opgemaakt door de opsporingsambtenaren [verbalisant 1 en 2], voor zover inhoudende als relaas van bevindingen van de verbalisanten dan wel één van hen:

"Op 15 januari 2007 te 02:52 uur zagen wij dat een persoon als bestuurder van een personenauto met het kenteken [AA-00-BB], bestuurde op de openbare weg, de Paulus Potterstraat te Amsterdam.

Wij zagen dat deze bestuurder de rijbaan van de Paulus Potterstraat bereed komende uit de richting van de Van Baerlestraat en gaande in de richting van de Hobbemastraat. Wij zagen dat de bestuurder aanstalten maakte om via de trambaan zijn weg te vervolgen in de richting van de Hobbemastraat. Op de Paulus Potterstraat, ter hoogte van de inrit van de busparking, staat een geslotenverklaring bord C2, bijlage 2 RVV 1990. Wij zagen dat de bestuurder op het allerlaatste moment, abrupt stopte. Inmiddels reden wij vlak achter de bestuurder. Wij zagen dat de bestuurder vervolgens keerde en linksaf sloeg en de Paulus Potterstraat opreed in de richting van de Van Baerlestraat. Wij zagen dat de bestuurder zijn auto vervolgens snel inparkeerde op de Paulus Potterstraat. Ik, tweede verbalisant, hoorde een schrapend geluid. Het leek alsof de bestuurder met de wielen van zijn voertuig de stoeprand raakte.

Wij zagen dat de bestuurder snel uit zijn voertuig stapte. Ik, eerste verbalisant sprak de bestuurder aan. Wij hoorden de bestuurder zeggen: "Ik woon hier, ik ga nu verder lopen". Wij zagen dat de bestuurder en zijn bijrijder snel wegliepen over het trottoir van de Paulus Potterstraat in de richting van de Van Baerlestraat. Wij zijn de bestuurder gevolgd en hebben hem staande gehouden op de Paulus Potterstraat. Wij roken dat de adem van de bestuurder naar het inwendig gebruik van alcoholhoudende dranken riekte. Wij hoorden tevens dat de verdachte met een zogeheten 'dubbele tong' sprak.

Ik, [verbalisant 1] heb op 15 januari 2007 te 02:55 uur van de bestuurder gevorderd mee te werken aan een voorlopig onderzoek van uitgeademde lucht, als bedoeld in artikel 160, vijfde lid, van de Wegenverkeerswet 1994.

De bestuurder verleende geen medewerking aan het voorlopig onderzoek uitgeademde lucht. De bestuurder riep: 'Ik ga niet blazen, ik loop toch'."

(2) de verklaring van de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep, voor zover inhoudende:

"Ik bestuurde op 15 januari 2007 een personenauto in de Paulus Potterstraat te Amsterdam. De agenten vroegen of ik wilde meewerken aan een blaasproef. Ik weigerde dat."

6. Het Hof heeft uit de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen kunnen afleiden dat een opsporingsambtenaar de verdachte - nadat deze zijn auto had geparkeerd - op 15 januari 2007 in Amsterdam heeft gevorderd zijn medewerking te verlenen aan een voorlopig onderzoek van uitgeademde lucht als bedoeld in art. 160, vijfde lid, Wegenverkeerswet 1994 en dat de verdachte heeft geweigerd aan deze blaastest mee te werken. Dit feit, dat is strafbaar gesteld bij art. 160, vijfde lid, in verbinding met art. 177, eerste lid onder a, Wegenverkeerswet 1994, is in het onderhavige geval echter niet tenlastegelegd en bewezenverklaard. De tenlastelegging en de bewezenverklaring zijn immers gebaseerd op het feit dat is strafbaar gesteld bij art. 163, tweede lid, in verbinding met art. 176, derde lid, Wegenverkeerswet 1994. Uit de gebezigde bewijsmiddelen kan evenwel niet worden afgeleid dat een opsporingsambtenaar de verdachte op 15 januari 2007 in Amsterdam heeft gevorderd zijn medewerking te verlenen aan een onderzoek als bedoeld in art. 8, tweede lid onder a, Wegenverkeerswet 1994 en dat de verdachte heeft geweigerd aan deze ademanalyse mee te werken. Derhalve is de bewezenverklaring onvoldoende met redenen omkleed.

7. Ik heb me nog afgevraagd wat het belang van de verdachte is bij deze klacht. De verdachte heeft op de terechtzitting in eerste aanleg van 12 december 2007 immers verklaard dat het klopt dat hij op 15 januari 2007 te Amsterdam heeft geweigerd mee te werken aan een ademanalyseonderzoek. Bovendien houdt "blad 2"(1) van het proces-verbaal van politie van 15 januari 2007, opgemaakt door de opsporingsambtenaren [verbalisant 1 en 2], in dat de verdachte - nadat hij had geweigerd mee te werken aan een voorlopig onderzoek van de uitgeademde lucht - is overgebracht naar het politiebureau, dat hem aldaar is bevolen zijn medewerking te verlenen aan een onderzoek als bedoeld in art. 8, tweede lid onder a, Wegenverkeerswet 1994 en dat hij geen gevolg heeft gegeven aan dit bevel. Bij de stukken van het geding bevinden zich derhalve voldoende andere bewijsmiddelen die de bewezenverklaring kunnen ondersteunen. Het probleem is dan echter dat de Hoge Raad die bewijsmiddelen in de plaats zou moeten stellen van de door het Hof gebezigde bewijsmiddelen. Een dergelijke vervanging voert in cassatie te ver. Bovendien heeft de verdachte op de terechtzitting in hoger beroep - gevraagd naar zijn bezwaren tegen het vonnis van de Politierechter - medegedeeld dat hij voor het onder 1 tenlastegelegde feit ten onrechte is veroordeeld en heeft de raadsman van de verdachte aldaar aangevoerd dat de verdachte van dit feit dient te worden vrijgesproken, onder meer omdat de verdachte naar eigen zeggen op het politiebureau niet nogmaals is gevraagd of hij mee wilde werken aan de blaasproef.(2)

8. Het middel slaagt.

9. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen, heb ik niet aangetroffen.

10. Deze conclusie strekt tot vernietiging van de bestreden uitspraak, maar uitsluitend wat betreft de beslissingen ter zake van het onder 1 tenlastegelegde feit en de strafoplegging, tot terugwijzing van de zaak naar het Gerechtshof te Amsterdam teneinde in zoverre op het bestaande beroep opnieuw te worden berecht en afgedaan, en tot verwerping van het beroep voor het overige.

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

AG

1 Het Hof heeft enkel "blad 1" van dit proces-verbaal als bewijsmiddel 1 voor het bewijs gebezigd.

2 Zie het proces-verbaal van verhoor van politie van 15 januari 2007, voor zover inhoudende dat de verdachte - in antwoord op de vraag waarom hij op het politiebureau heeft geweigerd om te blazen - heeft verklaard dat hem op het bureau niet is gevraagd om te blazen.