Verbintenissenrecht

Een gevangenisstraf kan niet worden opgelegd voor feiten die zijn begaan toen de verdachte jonger dan zestien jaar was. Het volwassenenstrafrecht is op grond van art. 77b (oud) Sr enkel toepasbaar vanaf zestien jaar. De Wet adolescentenstrafrecht (art. 495 Sv) doet hier niet aan af.

De rechter die oordeelt over een vordering voor meerwerk op grond van art. 7:755 BW, moet niet alleen de waarschuwingsplicht van de aannemer toetsen, maar ook beoordelen of de opdrachtgever uit zichzelf de noodzaak van de prijsverhoging had moeten begrijpen.

Een beroep op wederzijdse dwaling slaagt als beide partijen een overeenkomst sluiten op basis van een onjuiste, ongeclausuleerde mededeling van de gemeente. De dwaling blijft niet voor rekening van de dwalende partij die mocht afgaan op deze door de wederpartij verstrekte informatie.

De vordering op de niet-handelende echtgenoot voor schulden van de gewone huishouding (art. 1:85 BW) verjaart na vijf jaar (art. 3:307 BW), niet na twintig. De ratio van art. 1:85 BW rechtvaardigt geen langere verjaringstermijn dan die voor de handelende echtgenoot geldt.

Het niet voldoen aan een garantie betekent niet automatisch een toerekenbare tekortkoming; de garantie moet worden uitgelegd. Een omzettingsverklaring kan besloten liggen in processtukken en voor verwijzing naar de schadestaatprocedure is het aannemelijk maken van de mogelijkheid van schade voldoende.

Een aanzienlijk lagere actieradius (35% minder) van een elektrische auto dan door de verkoper geadverteerd, leidt tot non-conformiteit op grond van art. 7:17 BW. De koper mocht, ondanks een algemeen voorbehoud, redelijkerwijs een significant hogere actieradius verwachten op basis van de specifieke mededelingen van de verkoper.

Ook als het afbreken van onderhandelingen niet onaanvaardbaar is, kan de afbrekende partij verplicht zijn kosten te vergoeden op grond van ongerechtvaardigde verrijking, bijvoorbeeld als deze heeft geprofiteerd van de inspanningen van de wederpartij. Een hof moet deze grondslag afzonderlijk beoordelen.

Een gemeente mag via een civiele procedure nakoming vorderen van een contractuele verplichting van een zorgaanbieder om mee te werken aan administratieve controle. Dit gebruik van privaatrecht doorkruist de publiekrechtelijke toezichtsregeling in de Wmo niet op onaanvaardbare wijze.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over het begrip 'bestuurder' in de WAM. De kernvraag is of iemand die achter het stuur zit zijn hoedanigheid van bestuurder verliest als een passagier ingrijpt en een ongeval veroorzaakt.

De Hoge Raad oordeelt dat een adoptiestichting in beginsel mocht vertrouwen op buitenlandse procedures. Algemene signalen van misstanden zijn onvoldoende om dit uitgangspunt opzij te zetten en een verdergaande onderzoeksplicht of scherper staatstoezicht te eisen, wanneer de concrete, destijds geldende procedures zijn gevolgd.

Hoge Raad vernietigt arrest wegens schending van het beginsel van hoor en wederhoor en een onbegrijpelijke toepassing van de bewijslastverdeling onder Grieks recht. De aansprakelijkheid van een curator voor schade door een curandus vereist een correcte procedurele en materiële beoordeling.

Een verbintenis kan voor de toepassing van art. 2:334t BW niet contractueel ondeelbaar worden gemaakt; de aard van de prestatie is beslissend. De verhouding tussen schuldeisers als deelgenoten in een executieopbrengst wordt beheerst door de redelijkheid en billijkheid.

Het oordeel van een hof dat een nabetalingsclausule uitlegt, is onvoldoende gemotiveerd als het niet kenbaar ingaat op het essentiële verweer dat de met derden overeengekomen prijs destijds via taxatie is vastgesteld en niet jaren later opnieuw getaxeerd dient te worden.

Indien meer is geleverd dan is verkocht, ontbreekt voor het surplus een geldige titel, waardoor eigendomsoverdracht niet plaatsvindt. Het gezag van gewijsde van een afgewezen vordering tot rectificatie van leveringsakten staat niet in de weg aan een vordering tot teruglevering op dezelfde feitelijke grondslag.

De Hoge Raad verduidelijkt de toepassing van art. 3:53 lid 2 BW na vernietiging van een aandelenkoop. De enkele waardedaling van aandelen maakt ongedaanmaking niet per se 'bezwaarlijk'. Een geldelijke uitkering vereist 'onbillijke bevoordeling' van een partij, niet slechts 'benadeling' van de ander.

Na een succesvol Wvggz-cassatieberoep en intrekking van de toevoeging, kunnen de werkelijke advocaatkosten als schadevergoeding op de Staat worden verhaald via art. 10:12 lid 3 Wvggz. De rechter past hierbij de dubbele redelijkheidstoets toe, niet de forfaitaire proceskostenveroordeling.

De verjaringstermijn voor een vordering op een bank start pas als de cliënt daadwerkelijk bekend is met het tekortschietend handelen. Bekendheid met nadelige gevolgen, zoals een negatieve waarde van een renteswap, betekent niet automatisch dat de cliënt ook bekend is met de specifieke, verborgen tekortkomingen van de bank.

Zelfs bij zorgvuldige voorbereiding en uitvoering van risicovolle bouwwerkzaamheden kan de veroorzaker aansprakelijk zijn voor de ontstane schade. Het enkele feit dat zorgvuldig is gehandeld, sluit onrechtmatigheid niet uit wanneer het risico op schade aan derden zich verwezenlijkt.

De verjaringstermijn voor een schadeclaim tegen een bank begint pas te lopen als de cliënt daadwerkelijk bekend is met de schade én voldoende zekerheid heeft dat deze is veroorzaakt door foutief handelen van de bank, niet reeds bij bekendheid met enkel financieel nadeel.

Het niet uitvoeren van een due diligence-onderzoek door een benadeelde partij doorbreekt niet per se het causale verband met de onrechtmatige daad van een accountant. Een oordeel hierover staat los van de vraag of sprake is van eigen schuld, die in de schadestaatprocedure beoordeeld kan worden.

Bij de verdeling van een depotbedrag na verkoop van een pand, mag de rechter de betwisting van een onderliggend vorderingsrecht en hypotheekrecht niet negeren. De uitleg van de depotovereenkomst moet in het licht van alle stellingen van partijen worden gezien.

De Hoge Raad verwerpt het cassatieberoep in een geschil over een bedrijfsovername. De oordelen van het hof over de levering van activa, een debiteurengarantie en een dividenduitkering zijn feitelijk van aard en niet onbegrijpelijk, waardoor ze de cassatietoets doorstaan.

De CROW 500-richtlijn leidt niet tot risicoaansprakelijkheid voor een grondroerder. Het veroorzaken van schade is op zichzelf onvoldoende voor aansprakelijkheid. Wel geldt een bewijsvermoeden: als in een risicogebied schade ontstaat, wordt vermoed dat de grondroerder onzorgvuldig handelde.

De Hoge Raad vernietigt het oordeel van het hof over de aansprakelijkheid van een bank voor letsel na een val over een biggenrug op haar parkeerterrein. Het hof heeft onvoldoende gemotiveerd waarom het parkeerterrein gebrekkig was en heeft essentiële stellingen van de bank onbesproken gelaten.

Voor informeel samenlevenden geldt geen specifieke wettelijke regeling voor vergoedingsrechten bij investering in een gemeenschappelijk goed. Een dergelijk recht kan niet worden gebaseerd op de eenvoudige gemeenschap zelf, maar moet worden beoordeeld aan de hand van het algemene verbintenissenrecht.

De verkoop van een in beslag genomen goed is niet per definitie een 'onttrekking' in de zin van art. 198 Sr. Hiervoor zijn bijkomende omstandigheden vereist die de werking van het beslag als daad van openbaar gezag beperken, zoals het frustreren van verhaalsmogelijkheden.

Een octrooihouder die een achteraf vernietigd octrooi handhaaft, is niet zonder meer aansprakelijk. Aansprakelijkheid vereist verwijtbaarheid. De octrooihouder mag in beginsel afgaan op een geldigverklaring door de Nederlandse rechter, zelfs bij tegenstrijdige buitenlandse uitspraken, wat ook een vordering uit ongerechtvaardigde verrijking uitsluit.

Bij de uitleg van een contract, zoals algemene voorwaarden, is de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen van een bepaalde interpretatie een cruciaal gezichtspunt. Een hof mag dit gezichtspunt niet negeren, ook niet als de formulering van het beding door één partij is opgesteld.

Een beding dat een korte klachttermijn stelt, kan onredelijk bezwarend zijn voor een kleine ondernemer. Reflexwerking van de grijze lijst is mogelijk als de ondernemer een overeenkomst sluit buiten zijn eigenlijke beroepsactiviteit en diens positie grote gelijkenis vertoont met die van een consument.

De Hoge Raad vraagt het HvJEU of vertragingsrente en incassokosten 'kosten van het krediet' zijn. Dit antwoord bepaalt of achteraf-betaaldiensten zoals AfterPay onder de strenge regels van de Richtlijn consumentenkrediet vallen of onder een uitzondering voor krediet met onbetekenende kosten.

Bij de beoordeling of een gemeente misbruik van omstandigheden maakt bij een erfpachtconversie, moet de rechter niet alleen naar de marktprijs kijken. Ook de hoedanigheid van de gemeente als overheid en haar vastgestelde, democratisch gelegitimeerde beleid zijn cruciale factoren in de afweging.

Bij de uitleg van een vaststellingsovereenkomst (Haviltex) zijn ook omstandigheden rond de eerdere overeenkomst relevant. Bindend adviseurs moeten onafhankelijk zijn en hoor en wederhoor toepassen, wat inhoudt dat partijen gelijke kansen krijgen om op (concept)rapporten en aangeleverde informatie te reageren.

De Hoge Raad oordeelt dat een hof het beginsel van hoor en wederhoor schendt als het zijn beslissing baseert op een nieuw, verwijtend feit dat een partij pas laat in de procedure opwerpt, zonder de wederpartij de gelegenheid te geven hierop adequaat te reageren.

De Hoge Raad oordeelt dat groothandel, net als detailhandel, een 'dienst' is in de zin van de Dienstenrichtlijn. Hierdoor gelden de informatieplichten uit Boek 6 BW. Een verwijzing op een factuur naar algemene voorwaarden op een website is voldoende als deze zonder noemenswaardige inspanning vindbaar zijn.

De Hoge Raad kwalificeert een achteraf-betaalservice als kredietovereenkomst. Een 'payment fee' telt als kredietkost. De vraag of wettelijke vertragingsrente en incassokosten ook als kredietkosten gelden, en daarmee de meeste achteraf-betaalservices onder de richtlijn vallen, wordt voorgelegd aan het Hof van Justitie EU.

De verjaringstermijn voor een leek-opdrachtgever start wanneer hij, ondanks geruststellingen, geconfronteerd wordt met verergerende zichtbare schade en al is gewezen op de mogelijk aansprakelijke persoon. Een deskundigenrapport is dan niet vereist voor het verkrijgen van 'voldoende zekerheid' om de vordering in te stellen.

Bij overschrijding van een Wvggz-beslistermijn wordt nadeel (spanning, frustratie) verondersteld, wat recht geeft op een billijke schadevergoeding. Dit recht vervalt bij 'eigen schuld' van de betrokkene, maar het accepteren van vrijwillige zorg valt daar niet onder. De Hoge Raad adviseert forfaitaire bedragen.

De kwalificatie als 'oude eigendomsschool' hangt af van de vraag of de school met overheidsgeld is verkregen of opgericht, niet van de eigendomsstatus op 1 januari 1921. Een dergelijke school is uitgezonderd van het economisch claimrecht van de gemeente.

De Elektriciteitswet 1998 verzet zich niet tegen een civielrechtelijke overeenkomst waarin een partij, die geen eigenaar is van de onroerende zaak maar wel grootverbruiker en belanghebbende, zich verbindt tot betaling van aansluit- en transportkosten. Een dergelijke overeenkomst is niet nietig.

Het hof kan een beroep op schuldeisersverzuim niet passeren, zelfs als de prestatie van de schuldenaar ondeugdelijk is. Tevens moet het hof een specifiek beroep op een contractueel vervalbeding, dat verschilt van de wettelijke klachtplicht, kenbaar in zijn oordeel betrekken.

Een pensioenadviseur, ingehuurd door de werkgever, heeft een zorgplicht jegens de werknemer wiens pensioen het betreft. De belangen van de werknemer zijn zo nauw betrokken dat een tekortkoming jegens de werkgever in beginsel een onrechtmatige daad jegens de werknemer oplevert.

Een hof mag het Weens Koopverdrag niet ambtshalve toepassen als partijen in hoger beroep niet klagen over de keuze van de rechtbank voor uitsluitend Nederlands recht. Daarnaast is dwaling (art. 6:228 BW) niet beperkt tot eigenschappen van de zaak, maar kan ook zien op de (on)mogelijkheid van de wederpartij om tijdig te leveren.

De verjaringstermijn voor de teruggave van een cultuurgoed onder art. 3:310a BW (oud) start zodra de staat bekend wordt met de locatie en bezitter. De Hoge Raad oordeelt dat 'de staat' niet beperkt is tot de centrale autoriteit; kennis bij andere staatsorganen telt ook mee.

Een kinderopvangovereenkomst is een overeenkomst van opdracht. Een opzegtermijn van maximaal één maand is in beginsel toegestaan. Een beding dat hiervan afwijkt is oneerlijk, moet buiten toepassing worden gelaten en mag niet door de rechter worden vervangen door aanvullend nationaal recht.

De Hoge Raad bevestigt de regel uit het Gemeente Heusden-arrest: wie grond in bezit neemt wetende dat die van een ander is, handelt onrechtmatig. Na voltooiing van de verjaring kan de voormalig eigenaar schadevergoeding vorderen, doorgaans de teruglevering van de grond.

Een financieel adviseur moet een cliënt die een gegarandeerd pensioen omzet in een beleggingsproduct niet alleen waarschuwen voor het beleggingsrisico en het rekenrenterisico afzonderlijk, maar ook voor het cumulatieve effect en de verhoogde onzekerheid die uit de combinatie van deze risico's voortvloeit.

Zelfs bij de bijzondere onteigening van de Hedwigepolder kan een beroep op redelijkheid niet leiden tot afwijking van de Onteigeningswet. De Hoge Raad verduidelijkt regels voor bijkomende schade: rentevoordeel moet verrekend worden en voor beleggingsobjecten gelden de regels voor wederbelegging, niet een hybride vorm.

Een advocaat die in een procedure een beschuldiging van een derde aan het adres van de wederpartij citeert en zich daarvan distantieert, handelt niet zonder meer onrechtmatig. Het hof dat oordeelt dat de advocaat de beschuldiging zelf heeft geuit, geeft een onbegrijpelijk oordeel.

Een wederpartij kan een beding in algemene voorwaarden niet vernietigen op grond van schending van de informatieplicht, indien zij met het beding bekend was. Het is hierbij irrelevant of deze bekendheid door toedoen van de gebruiker of op een andere wijze is ontstaan.

De Staat kan een derde niet via onrechtmatige daad aanspreken voor misgelopen belasting als de fiscale aanslagtermijn is verstreken. Dit zou in strijd zijn met het legaliteitsbeginsel, dat een gesloten stelsel van belastingheffing voorschrijft en geen privaatrechtelijke 'omweg' toestaat.