verbintenissenrecht

De Hoge Raad vernietigt een arrest wegens motiveringsgebreken. Het hof had bij het berekenen van de respijttermijn voor het verbeuren van dwangsommen rekening moeten houden met een algemeen erkende feestdag. Tevens had het hof het verweer moeten behandelen dat er geen dwangsommen verbeurd zouden zijn.

Een strafrechtelijke transactie op grond van art. 74 Sr kan in beginsel worden vernietigd met een beroep op de civielrechtelijke regels over bedrog en dwaling. De Hoge Raad oordeelt dat de aard van deze publiekrechtelijke overeenkomst zich hier niet tegen verzet.

Een beding dat de consument verplicht alle gerechtelijke kosten te betalen, is oneerlijk. De Hoge Raad is onzeker of na vernietiging nog een proceskostenveroordeling op basis van de wet (art. 237 Rv) kan volgen en stelt hierover een prejudiciële vraag aan het HvJEU.

Een partij die in eerste aanleg volledig in het gelijk is gesteld, mag niet in de proceskosten worden veroordeeld als diens (voorwaardelijk) incidenteel hoger beroep wordt verworpen. Een dergelijk beroep is in feite verweer binnen de grenzen van de devolutieve werking.

De Hoge Raad oordeelt dat bij misbruik van omstandigheden (art. 3:44 lid 4 BW) alle omstandigheden in hun onderlinge samenhang moeten worden bezien. Een reeks van rechtshandelingen en feitelijke handelingen die tot onevenredige benadeling leidt, kan misbruik van omstandigheden opleveren.

De Hoge Raad oordeelt dat een contractueel overeengekomen opzegtermijn niet via de aanvullende werking van redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 lid 1 BW) kan worden vervangen. De juiste toets is of een beroep op die termijn naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is (art. 6:248 lid 2 BW).

Bij periodieke onverschuldigde betalingen ontstaat telkens een afzonderlijke vordering. De vijfjarige verjaringstermijn van artikel 3:309 BW begint voor elke vordering pas te lopen op de dag na de betreffende betaling, ook als de schuldeiser al eerder wist dat de betalingen onverschuldigd zouden zijn.

De Hoge Raad vernietigt het oordeel van het hof. Verweren die de grondslag van de aansprakelijkheid raken, zoals een beroep op exoneratieclausules, moeten in de hoofdprocedure worden beoordeeld. Het is onjuist om de behandeling van dergelijke verweren door te schuiven naar de schadestaatprocedure.

Een hof mag niet ambtshalve oordelen dat een koper zijn klachtplicht heeft geschonden als de verkoper dit verweer niet voert. Bovendien betekent instemming met een latere leverdatum niet automatisch dat de koper zijn recht op een contractuele boete voor de vertraging prijsgeeft.

Kosten voor het opvragen van medische stukken ter vaststelling van schade zijn materiële schade (art. 6:96 lid 2 BW), geen proceskosten. De wettelijke rente over deze specifieke schadepost is verschuldigd vanaf het moment dat de kosten daadwerkelijk zijn gemaakt, niet vanaf de pleegdatum.

Kosten voor psychologische behandeling kunnen als materiële schade worden vergoed, ook als een vordering voor immateriële schade wordt afgewezen. De afwijzing van 'ander nadeel' (art. 6:106 BW) staat de toewijzing van vermogensschade (art. 6:96 BW) niet in de weg.

Een rechter mag niet uit eigen beweging een beroep op de beperkende werking van redelijkheid en billijkheid (art. 6:248 lid 2 BW) inlezen in de stellingen van een partij als die partij dit verweer niet kenbaar heeft gevoerd. Dit is een verboden aanvulling van de feitelijke grondslag.

De wettelijke rente over schadevergoeding is verschuldigd vanaf het moment dat de schade intreedt. Als schadeposten over een periode zijn gemaakt, zoals bij belaging, is het onjuist om de rente over het totaalbedrag te laten ingaan op de startdatum van de bewezenverklaarde periode.

De Hoge Raad oordeelt dat het uitsluiten van een Bonairiaanse advocaat van de civiele cassatiebalie ongelijke behandeling is, maar dat dit vooralsnog objectief en redelijk gerechtvaardigd is vanwege de huidige verschillen in kwaliteits- en toezichtsnormen voor advocaten in Europees en Caribisch Nederland.

Toezeggingen door wethouders of ambtenaren kunnen de gemeenteraad alleen binden als de raad hiermee heeft ingestemd. Dit is cruciaal om de democratische besluitvorming en de eigen belangenafweging van de raad te beschermen. Enkel niet-distantiëren is onvoldoende.

Bij natrekking is een verrijking niet vanzelfsprekend. Degene die zich op ongerechtvaardigde verrijking beroept, draagt de volledige stelplicht en bewijslast. Bij het vaststellen van de verrijking mag de rechter alle omstandigheden, inclusief een bredere waardedaling van het onderpand, meewegen.

De Staat is niet verplicht anticonceptie te vergoeden voor vrouwen boven de 18 jaar. Een eventuele feitelijke ongelijkheid, waarbij vrouwen de kosten dragen, is geen door de Staat veroorzaakt indirect onderscheid en leidt dus niet tot een verplichting voor de Staat om dit te corrigeren.

Een universiteit heeft een mededelingsplicht over de (on)rechtmatigheid van collegegeld voor een bekostigde opleiding. Het schenden hiervan kan dwaling en een onrechtmatige daad opleveren. De universiteit mocht er niet vanuit gaan dat studenten de regels al kenden of dat deze niet relevant waren.

De Staat hoeft niet op een later moment dan de overnamebeslissing te toetsen of een veroordeelde in aanmerking komt voor eerdere voorwaardelijke invrijheidstelling. De veroordeelde heeft echter zelf toereikende rechtsmiddelen, zoals een nieuw verzoek of een gratieverzoek, om strafverzwaring te voorkomen.

De Staat mag de bevoegdheid voor een eerdere voorwaardelijke invrijheidstelling (art. 6:2:10 lid 4 Sv) beoordelen bij de erkenning van het vonnis. Een veroordeelde heeft daarna nog toereikende mogelijkheden, zoals een nieuw verzoek of een gratieverzoek, om strafverzwaring door de overdracht tegen te gaan.

De Hoge Raad oordeelt dat een beroep op vernietiging van algemene voorwaarden wegens schending van de informatieplicht (art. 6:233 sub b BW) niet mogelijk is voor overeenkomsten van vóór 1 januari 1992. Voor deze oude gevallen geldt de eerbiedigende werking van de Overgangswet.

Een masterlicentiehouder voor online kansspelen, die sublicenties verstrekt, heeft een zorgplicht jegens spelers van de sublicentiehouder. Het niet waarborgen dat gewonnen prijzengeld wordt uitbetaald, levert een onrechtmatige daad op van de masterlicentiehouder jegens de gedupeerde speler.

Een partij die zich verweert tegen een vordering uit ongerechtvaardigde verrijking, moet in de gelegenheid worden gesteld (tegen)bewijs te leveren tegen de gestelde verarming. Een voldoende onderbouwd verweer en bewijsaanbod mogen door de rechter niet zonder meer als onvoldoende worden gepasseerd.

De Minister mag een gratieverzoek afwijzen als inwilliging een bewuste keuze van de Hoge Raad zou doorkruisen. Dit geldt ook als die keuze een procedurele was, namelijk het niet ambtshalve casseren wegens een verjaard delict waarop de verdediging geen beroep deed.

Het is onbegrijpelijk dat een hof een proceskostenveroordeling uit eerste aanleg in stand laat, terwijl het in hoger beroep bij grotendeels gelijkluidende vorderingen wel aanleiding ziet voor een compensatie van kosten omdat partijen deels in het gelijk en deels in het ongelijk zijn gesteld.

Indien partijen in hoger beroep deels in het gelijk en ongelijk worden gesteld, wat leidt tot proceskostencompensatie, is het onbegrijpelijk om de proceskostenveroordeling uit de eerste aanleg in stand te laten wanneer de vorderingen in beide instanties grotendeels gelijkluidend zijn. Ook in eerste aanleg dient dan compensatie plaats te vinden.

Een proceskostenveroordeling in eerste aanleg is onbegrijpelijk als het hof oordeelt dat partijen in hoger beroep deels in het (on)gelijk zijn gesteld en de kosten compenseert, terwijl de vorderingen in beide instanties grotendeels gelijkluidend zijn. De Hoge Raad vernietigt en compenseert ook in eerste aanleg.

Het ontbreken van een door redelijkheid en billijkheid vereist aanbod tot schadevergoeding maakt de opzegging van een duurovereenkomst in de regel niet ongeldig. De opzegging is weliswaar rechtsgeldig, maar de opzeggende partij is verplicht alsnog een (schade)vergoeding te betalen.

Een verhuurder moet op grond van redelijkheid en billijkheid meewerken aan onderverhuur door een huurder met huurgarantie, ook als huur en looptijd afwijken van de garantie. Een onredelijk afhoudende houding kan leiden tot matiging van de aanspraak van de verhuurder.

Een in strijd met de Didam-regels gesloten koopovereenkomst is niet nietig of vernietigbaar. De Didam-regels gelden wel met terugwerkende kracht. Schending ervan levert een onrechtmatige daad op, die kan leiden tot schadevergoeding of een verbod op levering.

Het hof stelt te hoge eisen aan de stelplicht van een partij die bewijs aanbiedt. Voor toelating tot getuigenbewijs is niet vereist dat een partij haar stellingen op voorhand aannemelijk maakt of de betwisting door de wederpartij al ontzenuwt.

De WHOA biedt geen grondslag om een financier via een dwangakkoord te verplichten nieuw krediet te verstrekken of een toegezegde kredietruimte beschikbaar te stellen onder gewijzigde voorwaarden. Het wijzigen van bestaande rechten van schuldeisers (art. 370 Fw) omvat niet het opleggen van dergelijke nieuwe verplichtingen.

Het hof kan niet zonder nadere motivering oordelen dat een aannemer niet in verzuim is, als in de overeenkomst een uiterste opleverdatum is opgenomen. Een dergelijke termijn is volgens art. 6:83 sub a BW BES in beginsel een fatale termijn die verzuim doet intreden.

Een bestelknop met slechts de tekst 'bestelling plaatsen' voldoet niet aan de wet. In verstekzaken moet de rechter de overeenkomst gedeeltelijk vernietigen door de betalingsverplichting te verminderen. Volledige vernietiging is mogelijk als de consument verschijnt en geen bezwaar maakt.

Na volledige vernietiging van een consumentenovereenkomst wegens een niet-conforme bestelknop (art. 6:230v lid 3 BW), kan de handelaar recht hebben op een vergoeding op grond van onverschuldigde betaling of ongerechtvaardigde verrijking. De sanctie moet echter doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend blijven.

Bij het begroten van schade door een onbevoegde aandelenverkoop is een ex ante analyse van het hypothetische scenario geoorloofd. De feitelijke resultaten na verkoop mogen worden gebruikt ter rechtvaardiging van hogere groeiprognoses, maar hoeven niet een-op-een te worden overgenomen. Een vordering tot gederfd dividend vereist een specifieke eis.

Na een succesvolle collectieve actie met een declaratoire uitspraak start voor individuele vorderingen een nieuwe verjaringstermijn gelijk aan de oorspronkelijke (maximaal vijf jaar). De korte hersteltermijn van zes maanden uit artikel 3:316 lid 2 BW is hierop niet van toepassing.

Voor het aannemen van koerswijzigingsschade (art. 6:125 BW) is niet vereist dat de schuldeiser de ontvangen vreemde valuta daadwerkelijk omwisselt. Relevant is of de koers van de vreemde valuta nadelig is gewijzigd ten opzichte van de valuta die voor de schuldeiser van belang is.

Een beroep op wederzijdse dwaling slaagt als beide partijen een overeenkomst sluiten op basis van een onjuiste, ongeclausuleerde mededeling van de gemeente. De dwaling blijft niet voor rekening van de dwalende partij die mocht afgaan op deze door de wederpartij verstrekte informatie.

De rechter die oordeelt over een vordering voor meerwerk op grond van art. 7:755 BW, moet niet alleen de waarschuwingsplicht van de aannemer toetsen, maar ook beoordelen of de opdrachtgever uit zichzelf de noodzaak van de prijsverhoging had moeten begrijpen.

De vordering op de niet-handelende echtgenoot voor schulden van de gewone huishouding (art. 1:85 BW) verjaart na vijf jaar (art. 3:307 BW), niet na twintig. De ratio van art. 1:85 BW rechtvaardigt geen langere verjaringstermijn dan die voor de handelende echtgenoot geldt.

Het niet voldoen aan een garantie betekent niet automatisch een toerekenbare tekortkoming; de garantie moet worden uitgelegd. Een omzettingsverklaring kan besloten liggen in processtukken en voor verwijzing naar de schadestaatprocedure is het aannemelijk maken van de mogelijkheid van schade voldoende.

Een aanzienlijk lagere actieradius (35% minder) van een elektrische auto dan door de verkoper geadverteerd, leidt tot non-conformiteit op grond van art. 7:17 BW. De koper mocht, ondanks een algemeen voorbehoud, redelijkerwijs een significant hogere actieradius verwachten op basis van de specifieke mededelingen van de verkoper.

Ook als het afbreken van onderhandelingen niet onaanvaardbaar is, kan de afbrekende partij verplicht zijn kosten te vergoeden op grond van ongerechtvaardigde verrijking, bijvoorbeeld als deze heeft geprofiteerd van de inspanningen van de wederpartij. Een hof moet deze grondslag afzonderlijk beoordelen.

Een gemeente mag via een civiele procedure nakoming vorderen van een contractuele verplichting van een zorgaanbieder om mee te werken aan administratieve controle. Dit gebruik van privaatrecht doorkruist de publiekrechtelijke toezichtsregeling in de Wmo niet op onaanvaardbare wijze.

De Hoge Raad stelt prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie EU over het begrip 'bestuurder' in de WAM. De kernvraag is of iemand die achter het stuur zit zijn hoedanigheid van bestuurder verliest als een passagier ingrijpt en een ongeval veroorzaakt.

De Hoge Raad oordeelt dat een adoptiestichting in beginsel mocht vertrouwen op buitenlandse procedures. Algemene signalen van misstanden zijn onvoldoende om dit uitgangspunt opzij te zetten en een verdergaande onderzoeksplicht of scherper staatstoezicht te eisen, wanneer de concrete, destijds geldende procedures zijn gevolgd.

Hoge Raad vernietigt arrest wegens schending van het beginsel van hoor en wederhoor en een onbegrijpelijke toepassing van de bewijslastverdeling onder Grieks recht. De aansprakelijkheid van een curator voor schade door een curandus vereist een correcte procedurele en materiële beoordeling.

Een verbintenis kan voor de toepassing van art. 2:334t BW niet contractueel ondeelbaar worden gemaakt; de aard van de prestatie is beslissend. De verhouding tussen schuldeisers als deelgenoten in een executieopbrengst wordt beheerst door de redelijkheid en billijkheid.

Het oordeel van een hof dat een nabetalingsclausule uitlegt, is onvoldoende gemotiveerd als het niet kenbaar ingaat op het essentiële verweer dat de met derden overeengekomen prijs destijds via taxatie is vastgesteld en niet jaren later opnieuw getaxeerd dient te worden.